Roger Adams

Luke.Konopiacki
18 Jan 2023

Roger Adams (1889-1971) był amerykańskim profesorem chemii organicznej, pracującym na uniwersytecie w Chicago. W ciągu swojej pracy intensywnie zajmował się konopiami indyjskimi, procesami katalitycznego uwodorniania, syntezą aldehydów aromatycznych oraz stereochemią. Był także członkiem Polskiej Akademii Nauk. W tym artykule przyjrzymy się jego sylwetce.


Roger urodził się 2 stycznia 1889 roku w Bostonie, w stanie Massachusetts. Jest potomkiem Johna Adamsa, drugiego prezydenta Stanów Zjednoczonych, który sprawował swój mandat w latach 1797-1801, i który był pierwszym wiceprezydentem pod prezydenturą Jerzego Waszyngtona. Studiował w Boston Latin School i Cambridge Latin High School. Wstąpił na Uniwersytet Harvarda w 1905 roku, gdzie uzyskał honorowe stypendium i podczas ostatniego roku rozpoczął swoje badania nad chemią organiczną. W 1912 roku otrzymał stypendium zagraniczne, dzięki któremu mógł wyjechać do ówczesnej mekki chemii tj. Niemiec. Podjął tam pracę w laboratorium Emila Fischera i Otto Dielsa w Berlinie oraz w laboratorium Richarda Willstättera w Dahlem. W 1913 roku, po powrocie z Niemiec, Adams wrócił na Harvard, gdzie pracował jako asystent naukowy Charlesa L. Jacksona za pensję 800 dolarów rocznie. Następnie stworzył na Harvardzie pierwsze laboratorium elementarnej chemii organicznej oraz jego program badawczy na Harvardzie. W tym miejscu wykładał także chemię organiczną. W 1916 roku został adiunktem Williama A. Noyesa, który kierował wydziałem chemii na Uniwersytecie Illinois w Urbana-Champaign (UIUC). Pracował tam przez 56 lat. W 1926 roku zastąpił Williama A. Noyesa na stanowisku dyrektora wydziału chemii i pozostał na tym stanowisku do 1954 roku.

Naukowiec rozpoczął badania nad rośliną w 1939 roku, dwa lata po tym, jak została ona zakazana w Stanach Zjednoczonych.

W tym okresie Roger i jego uczniowie opracowali tlenek platyny, wysoce wydajny katalizator uwodorniania. Można go wytworzyć przez stopienie kwasu chloroplatynowego lub chloroplatynianu amonu z azotanem sodu. Oprócz tego mieli również wiele innych dokonań. Jak choćby wyznaczanie budowy leków przeciwtrądzikowych kwasu chulmoogrynowego i hydnokarpinowego oraz synteza ich dihydropochodnych. Synteza estrów chloroalkilowych z asocjacją aldehydów i chlorków acylowych.  Wyznaczanie struktury aldehydu disalicylowego i kwasu dehydrooctowego. Określenie struktury gossypolu dla sektora nasion bawełny. Badanie alkaloidów Senecio i Crotalaria, które umożliwiło badanie pirolizydyny i chemii diestrów o dużych pierścieniach.

Przejdźmy jednak do konopi. Naukowiec rozpoczął badania nad rośliną w 1939 roku, dwa lata po tym, jak została ona zakazana w Stanach Zjednoczonych. Udało mu się uzyskać zezwolenie Departamentu Skarbu na pracę z olejem z konopi indyjskich w swoim laboratorium na Uniwersytecie Illinois. We wczesnych latach czterdziestych zidentyfikował i zsyntetyzował kannabidiol (CBD) i kannabinol (CBN), a w 1942 roku uzyskał patent na swoją technikę izolacji CBD. Był pierwszym naukowcem, który zidentyfikował tetrahydrokannabinol (THC). W latach czterdziestych XX wieku zsyntetyzował również heksahydrokannabinol (HHC), wtórny kannabinoid, naturalnie obecny w nasionach konopi i pyłku. HCC jest obecnie legalnie sprzedawany w wielu krajach. Roger Adams nigdy nie izolował THC bezpośrednio z rośliny. Zsyntetyzował go w swoim laboratorium, modyfikując strukturę molekularną innych kannabinoidów, takich jak CBD. Wynalazł także skalę Adamsa do pomiaru mocy kannabinoidów, system nadal jest używany przez naukowców. Naukowiec opublikował w American Journal of Chemistry łącznie ponad 27 badań dotyczących konopi indyjskich. W 1967 roku otrzymał najwyższe odznaczenie, Order Lincolna w dziedzinie nauk ścisłych od gubernatora stanu Illinois. Aby uhonorować jednego z najwybitniejszych badaczy w dziedzinie chemii organicznej, ACS (Amerykańskie Towarzystwo Chemiczne) stworzyło nagrodę im. Rogera Adamsa . Przyznawana jest co dwa lata podczas Ogólnopolskiego Sympozjum Chemii Organicznej organizowanego przez Oddział Chemii Organicznej Amerykańskiego Towarzystwa Chemicznego.

Adams, a Mechoulam

Co prawda to izraelski badacz Rapahel Mechoulam w 1964 roku wyizolował tetrahydrokannabinol. Ale już 20 lat wcześniej profesor Roger Adams wyprodukował analogi THC w swoim laboratorium. Wiedział więc o istnieniu psychoaktywnego kannabinoidu, ale nie posiadał sprzętu jakim dr Mechoulam dysponował tj. spektrometru magnetycznego rezonansu jądrowego.

L
Luke.Konopiacki