Dlaczego liście zmieniają kolor?

Luke.Konopiacki
06 Jul 2024

Ludzie często wrzucają do internetu zdjęcia konopi z żółknącymi liśćmi, pytając, co jest z nimi nie tak. W tym artykule opiszemy najczęstsze przyczyny zmiany koloru liści, a także doradzimy, co zrobić, aby temu zapobiec.


Zdrowe liście roślin są łatwo rozpoznawalne. Blaszka mocnych liści jest jednolicie pokryta intensywnym zielonym kolorem, przeplatanym regularnym użyłkowaniem. Takie liście są wyraźną oznaką dobrego zdrowia rośliny.

Gdy liście zaczynają zmieniać kolor, oznacza to, że coś jest nie tak. Problem polega na tym, że zmiana koloru może mieć różne przyczyny, począwszy od złych praktyk przy nawadnianiu, nieodpowiednich warunków lub inwazji szkodników, a skończywszy na problemach z nawożeniem. Niektóre problemy mają bardzo specyficzne objawy i można je łatwo zidentyfikować.

Żółknięcie liści, związane ze stopniową utratą chlorofilu, znane jest jako chloroza. Ten objaw chorobowy najczęściej dotyczy niedoboru składników odżywczych, takich jak azot lub żelazo. Problemem nie jest jednak zazwyczaj brak tych pierwiastków, ale niezdolność rośliny do ich wchłaniania.

Niewłaściwe podlewanie
Zbyt duża ilość wody w kostkach wełny mineralnej prowadzi do gnicia korzeni

Niewłaściwe podlewanie

Winowajcą może być wysoka temperatura w strefie korzeniowej lub nadmierne podlewanie, przez co korzenie nie otrzymują wystarczającej ilości tlenu. Przy uprawie organicznej mikroorganizmy, które przekształcają materiał organiczny w formę mineralną, którą rośliny mogą wchłonąć, również potrzebują tlenu. Brak tlenu w połączeniu z wyższą temperaturą w strefie korzeniowej dodatkowo sprzyja procesom gnilnym

Bardzo typowym przykładem jest sytuacja, gdy grower sadzi sadzonki w podłożu, które zatrzymuje dużą ilość wody przez dłuższy czas i ma mało tlenu. W takim środowisku korzenie nie są w stanie wchłaniać składników odżywczych. Wkrótce dolne liście zaczynają żółknąć i opadać, podobnie jak w przypadku więdnięcia rośliny. Powszechną reakcją początkujących growerów jest zwiększenie dawki nawozów lub, co gorsza, zwiększenie podlewania.

Prawidłowym rozwiązaniem jest sprawdzenie środowiska wokół korzeni i próba zapewnienia większego dopływu tlenu. Albo poprzez ograniczenie podlewania, pozwalając podłożu nieco wyschnąć, albo poprzez zwiększenie dopływu tlenu do obszaru korzeni, na przykład poprzez natlenienie roztworu do nawadniania. Sprawdzanie temperatury i pH w strefie korzeniowej, a także monitorowanie zawartości składników odżywczych w formie mineralnej, pomoże zidentyfikować problem.

Niedobór składników odżywczych

Po wykluczeniu problemów z nawadnianiem i zdrowiem korzeni, żółknięcie liści może być też spowodowane niedoborem składników odżywczych. Niedobór azotu zazwyczaj objawia się jako pierwszy.

Jedną z najczęstszych oznak braku azotu jest żółknięcie dolnych liści rośliny. Dolne liście dotknięte chlorozą stają się jaśniejsze, tracąc swój normalny zielony odcień i mogą stać się ogólnie słabe. Aby zaradzić niedoborowi azotu, zwykle konieczne jest zwiększenie nawożenia bazowymi nawozami wybranego producenta.

Inną przyczyną może być niedobór żelaza. Objawia się on żółknięciem młodych liści, podczas gdy starsze liście pozostają zielone. Proces ten rozpoczyna się na młodych liściach i przesuwa się od podstawy blaszki liściowej w kierunku końcówek liści. Liście mogą całkowicie wyblaknąć. Niedobór żelaza może również prowadzić do mniejszych liści i ogólnego spowolnienia wzrostu rośliny.

Niedobór żelaza
Niedobór żelaza

Wśród pierwiastków, których niedobór powoduje zmianę koloru liści, jest też magnez. Niezbędny dla wielu kluczowych procesów, w tym fotosyntezy, produkcji chlorofilu i regulacji reakcji enzymatycznych. Niedobór magnezu zazwyczaj objawia się żółknięciem w obszarach między nerwami, podczas gdy ich żyłki pozostają zielone. Ten kontrast między żółknącymi i zielonymi częściami liści jest cechą wyróżniającą. Przy długotrwałym niedoborze na liściach zaczynają tworzyć się nekrotyczne plamy, które są suchymi, martwymi obszarami.

Niedobór magnezu
Początkowe oznaki niedoboru magnezu

Innym kluczowym makroskładnikiem odżywczym, którego niedobór prowadzi do zmiany koloru liści, jest potas. Jego brak również objawia się żółknięciem obszarów międzynerwowych liści, ale zwykle towarzyszy mu żółknięcie krawędzi liści Objawy pojawiają się najpierw na starszych liściach. Potas jest niezbędny do prawidłowego procesu fotosyntezy, syntezy białek, transportu składników odżywczych, regulacji ciśnienia osmotycznego i innych niezbędnych do życia funkcji roślin. W niektórych odmianach konopi jego niedobór może wiązać się z nieprawidłowymi zmianami w układzie nerwów liściowych lub skręceniem liści.

Niedobór składników odżywczych nie zawsze wiąże się tylko z żółknięciem liści. Gdy brakuje fosforu, rośliny mogą akumulować więcej antocyjanów, czyli pigmentów roślinnych, które nadają roślinom niebieskie, czerwone lub fioletowe kolory. Oprócz potencjalnie zauważalnych fioletowych liści i łodyg z powodu braku fosforu, mogą one być również mniejsze i cieńsze.

Niedobór potasu
Niedobór potasu

Zmiana koloru jest również charakterystyczna w przypadku niedoboru wapnia. Zazwyczaj objawia się on w postaci zauważalnych nekrotycznych plam z żółtymi obwódkami. Plamy pojawiają się najpierw na dolnych liściach, ale mogą stopniowo rozprzestrzeniać się na całą roślinę.

Niedobór wapnia
Niedobór wapnia

Odpowiednia dawka nawozów

Podczas gdy sygnały w postaci zmiany koloru liści mogą być dość jasne, ich prawidłowa analiza jest tylko pierwszym krokiem do naprawy sytuacji. Gdy masz już pewność, jakiego pierwiastka brakuje roślinom, powinieneś dowiedzieć się, dlaczego go brakuje.

Wspomnieliśmy już, jak wykryć potencjalne problemy w strefie korzeniowej. Jednak temperatura, wilgotność, pH i zawartość tlenu w strefie korzeniowej mogą być w porządku. Zdrowie korzeni można ocenić na podstawie ilości wody zużywanej przez rośliny. Jeśli podłoże wysycha powoli, oznacza to, że system korzeniowy nie jest wystarczająco rozwinięty, a tempo transpiracji jest ograniczone.

Ogólnie można powiedzieć, że dojrzałe rośliny konopi powinny zużywać około 10 litrów na metr kwadratowy w ciągu 24 godzin. Prawidłowa transpiracja wymaga oczywiście optymalnych warunków. Ilość składników odżywczych wchłanianych przez roślinę jest bezpośrednio skorelowana z ilością wchłoniętej wody.

Ważne jest, aby wiedzieć ile składników odżywczych zawiera podłoże lub roztwór odżywczy. Rośliny wchłaniają składniki odżywcze głównie przez korzenie, które są do tego najlepiej przystosowane. Wykorzystują do tego pompy jonowe i białka transportowe. Rośliny posiadają zdolność wykrywania niedoborów składników odżywczych i odpowiednio dostosowują swoje mechanizmy wchłaniania. Zasadniczo mogą one pobierać elementy, których aktualnie potrzebują, z pożywki lub roztworu odżywczego.

Korzenie mają na swojej powierzchni mechanizmy, które umożliwiają to selektywne wchłanianie. W przypadku niedoboru określonego pierwiastka roślina może zmienić swoją strategię, aby pozyskać jak najwięcej jej brakującego. Jednak niektóre pierwiastki konkurują ze sobą, ponieważ ich metoda absorpcji jest taka sama, czy to ze względu na ich właściwości chemiczne, ładunki jonowe, czy wielkość cząsteczki.

W związku z tym jeden pierwiastek może zajmować zbyt dużo miejsca na powierzchni korzenia, co może ograniczać wchłanianie innych substancji.

Na przykład wspomniany już potas (K), wapń (Ca) i magnez (Mg) mogą konkurować o miejsce na powierzchni korzeni. Nadmiar jednego pierwiastka może spowodować, że roślina będzie miała trudności z wchłanianiem innych pierwiastków, nawet jeśli są one dostępne w podłożu.

Jest to prawdziwy problem, który może pojawić się w przypadku wysokiego stosunku składników odżywczych. Jeśli korzenie są zajęte przez jony potasu i nie ma wystarczająco dużo miejsca na jony magnezu, liście zaczną tracić kolor, ale ich układ nerwów pozostanie zielony. Jeśli zinterpretujesz ten sygnał jako brak nawozu, możesz zwiększyć podaż podstawowych nawozów zawierających NPK, pogarszając problem, ponieważ więcej potasu dotrze do korzeni.

W związku z tym bardzo ważne jest, aby znać przynajmniej przybliżoną zawartość dostępnych składników odżywczych lub określić ich ilość, gdy mamy do czynienia z problemem objawiającym się zmianą koloru liści z powodu niedoboru określonego pierwiastka. Samo dodanie brakującego pierwiastka może nie rozwiązać problemu, a nawet go pogorszyć, jeśli rośliny mają już do czynienia z nadmierną ilością składników odżywczych.

Miernik EC i pH 2w1 (Aqua Master Tools)
Miernik EC i pH 2w1 (Aqua Master Tools)

Zawartość dostępnych składników odżywczych można zmierzyć za pomocą miernika EC. Zmierz EC roztworu odprowadzanego z podłoża uprawowego lub użyj miernika EC gleby. Możesz także przepłukać próbkę podłoża w niewielkiej ilości wody i zmierzyć EC tej wody. Dopiero po upewnieniu się, że EC nie jest zbyt wysokie, należy przystąpić do aplikacji brakującego pierwiastka. W przypadku niedoboru azotu, fosforu lub potasu należy zastosować podstawowe nawozy. Jeśli występuje niedobór magnezu, wapnia lub żelaza, należy zastosować odpowiedni produkt, taki jak CalMag lub spray zawierający żelazo.

Przeczytaj na Soft Secrets także o:

Nawozy mineralne czy organiczne?

Rośliny mateczne

Landrace - rzadkie i zagrożone odmiany

L
Luke.Konopiacki