Konopie i fitohormony
Fitohormony to cząsteczki sygnałowe występujące w roślinach, w bardzo małych ilościach. Regulują one rozwój rośliny od kiełkowania aż do zbiorów. Znane są również jako hormony roślinne, substancje organiczne, które regulują wzrost roślin i umożliwiają komunikację między różnymi osobnikami.
Gdy wierzchołek rośliny, którego wzrost jest stymulowany przez auksyny, zostanie odcięty, fitohormony cytokininy naturalnie przejmują kontrolę i zachęcają do rozwoju drugorzędnych gałęzi. Fitohormony są naturalnie obecne w konopiach indyjskich, ale ich syntetyczna wersja jest również stosowana w wielu dodatkach uprawowych. W szczególności są one wykorzystywane do stymulacji korzeni, sadzonek i feminizacji.
PGR (regulatory wzrostu roślin) są wykorzystywane głównie przez hodowców komercyjnych do regulacji wzrostu roślin, zwiększania plonów oraz poprawy wyglądu i koloru kwiatów i liści. Stosowanie tych syntetycznych produktów modyfikujących hormony jest uważane za kontrowersyjne. Przykładem produktu, który jest powszechnie stosowany przez hodowców, a przy tym często uważanym za szkodliwy jest paklobutrazol. Jest środkiem opóźniającym wzrost, który antagonizuje gibereliny, które są naturalnie obecne w roślinie. Paklobutrazol ogranicza wysokość roślin i odległość między międzywęźlami, co skutkuje gęstszymi, bardziej zwartymi owocami.
Do tej pory naukowcy zidentyfikowali 8 grup fitohormonów, są to:
Auksyny
Auksyny to fitohormony, które pobudzają roślinę do wzrostu. Powodują one wydłużenie komórek. Auksyny wpływają na inne procesy wzrostu, ale ich wspólną cechą jest wydłużanie roślinnych komórek macierzystych. Auksyny są odpowiedzialne za dominację wierzchołkową, hamując powstawanie kwiatów bocznych, pozwalają głównej osi rośliny rosnąć szybciej niż jej gałęziom. Kwas indolooctowy (IAA) był pierwszą auksyną wyizolowaną przez naukowców. Auksyny regulują podział i różnicowanie komórek. W wysokich stężeniach działają na rizogenezę i sprzyjają pojawianiu się korzeni na sadzonkach. Fitohormon, kwas indolilomasłowy, który jest sprzedawany pod nazwą Clonex, jest stosowany przez hodowców do sadzonek i klonowania. Wystarczy namoczyć sadzonkę w żelu Clonex przed umieszczeniem jej w podłożu.
Cytokininy
Cytokininy umożliwiają wzrost organów i komórek roślinnych. Hamują działanie auksyn, promujących dominację wierzchołkową i umożliwiają przy tym rozwój bocznych gałęzi i kwiatów. Ich rola w procesie podziału komórek, asymilacji organicznych i nieorganicznych składników odżywczych, starzenia się i redukcji dominacji wierzchołkowej jest dobrze udokumentowana. Badania na różnych gatunkach roślin wykazały, że egzogenne stosowanie cytokinin zwiększa podziały komórkowe i zbiory oraz zmniejsza dominację wierzchołkową i rozciąganie. Cytokininy stymulują morfogenezę w kulturach tkankowych. Dolistna aplikacja 20-25 ppm 6-benzyloaminopuryny (BAP-6) między wczesnym a środkowym okresem kwitnienia powoduje, że rośliny są niższe i bardziej krzaczaste, z międzywęźlami, które są mniej rozstawione, a pąki są dłuższe i szersze.
Gibereliny
Gibereliny to grupa fitohormonów, których aktywnym związkiem jest kwas giberelinowy (GA). Istnieje 126 giberelin. Najbardziej znaną jest GA3. W uprawie konopi był on używany do zmiany płci w celu uzyskania feminizowanych nasion, zanim został zastąpiony przez srebro koloidalne lub SST. GA3 jest również stosowany w celu zwiększenia wielkości pąków i zbiorów. Jednak zbyt wysokie dawki powodują zmianę płci. W przeciwieństwie do auksyn i cytokinin, które promują ekspresję płci żeńskiej, gibereliny promują ekspresję płci męskiej.
ABA - kwas abscysynowy
Abscyzja odnosi się do procesu odpadania organów rośliny. Kwas abscysynowy jest seskwiterpenem. Jak sugeruje jego nazwa, odgrywa on rolę w absorpcji, a także hamuje kiełkowanie nasion i przedłuża okres spoczynku.
Etylen
Etylen, węglowodór, jest jedynym fitohormonem w postaci gazowej. W uprawie roślin etylen odgrywa rolę w zakłócaniu wydłużania się komórek oraz przyspieszaniu dojrzewania i starzenia się owoców.
Brassinosteroidy
Brassinosteroidy (BR) to grupa polihydroksysteroidów. Zostały one odkryte w latach 70-tych XX wieku. Regulują one wzrost komórek, męską płodność roślin, kwitnienie, kiełkowanie, tworzenie aparatów szparkowych, różnicowanie naczyń i starzenie się.
Jasmonidy
Jansonmaty to fitohormony, które hamują kiełkowanie nieuśpionych nasion i stymulują kiełkowanie uśpionych nasion. W wysokich dawkach stymulują akumulację białek spichrzowych.
Strigolaktony
Strigolaktony jest niedawno odkrytą grupą fitohormonów. Strigolaktony są syntetyzowane przez korzenie roślin. Ich rolą jest regulacja rozgałęziania.
Przeczytaj na Soft Secrets także o:
Różnorodność roślin ma znaczenie. Jak powstrzymać erozję genetyczną?
Antocyjany lekarstwem na wiroid chmielu?
L
Luke.Konopiacki
