Czynniki, które wpływają na płeć konopi
W wielkim świecie roślin determinacja płci jest bardziej złożona niż w przypadku naszego gatunku. Większość roślin kwitnących jest obupłciowa, a tylko niewielka liczba jest jednopłciowa. Z uwagi na to, że gatunki z osobnikami męskimi i żeńskimi wielokrotnie ewoluowały z hermafrodytycznych potomków, cecha ta może czasami się ponownie pojawić tam, gdzie była najmniej oczekiwana. Dzieje się tak dlatego, że mechanizmy kontrolujące determinację płciową są niezwykle zróżnicowane, co doskonale ilustrują nasze ulubione konopie indyjskie.
Konopie indyjskie, które mogą być dwupienne lub jednopienne, mają szczególnie złożony skład genetyczny i dziedziczność. Są jednym z gatunków, którego determinujące aspekty płci zostały zbadane w największym stopniu, ale ich tajemnica nie została jeszcze w pełni rozwikłana. Przez niektórych uważana za roślinę heterogamiczną (której kwiaty nie mają pręcików i słupków), z kolei inni sugerują bardziej złożony determinizm płci, wynikający z interakcji między dziedzicznością, a czynnikami środowiskowymi.
Determinizm płci konopi
Możemy wyróżnić dwa rodzaje wpływu na determinizm płci: czynniki prekursorowe (genetyczne lub epigenetyczne) oraz czynniki następcze.
Prekursorzy genetyczni
Od czasu pierwszych badań Westergaarda nad dwupienną cechą konopi w 1958 roku, zaproponowano wiele modeli wyjaśniających determinację płci konopi. W przeszłości uważano, że geny determinujące płeć były przenoszone tylko przez chromosomy X i Y, podczas gdy autosomy tj. chromosomy składające się z par, których człony mają ten sam kształt, teoretycznie nie determinujące płci, nie były brane pod uwagę w tej determinacji (Warmke i Davidson, 1944).
Pod koniec lat 70. dwóch profesorów zasugerowało, że niektóre autosomy niosą geny maskulinizujące lub feminizujące. Poprzez rekombinację, geny te miałyby na celu zastąpienie dominującego mechanizmu (Frankel i Galun, 1977). Istnienie pewnych alleli determinujących płeć męską u osobników niosących czysto żeńskie chromosomy (XX) potwierdza tę teorię. Rośliny te, początkowo żeńskie, pod wpływem różnych czynników stają się funkcjonalnie męskie. Początek XXI wieku przyniósł pojawienie się innowacyjnych narzędzi analitycznych, co doprowadziło do nowych odkryć. Wykazano zdolność niektórych odmian do określania płci w ciągu pierwszych kilku tygodni życia. Według badań przeprowadzonych na odmianie Fibranova, faza reprodukcyjna ma miejsce, gdy tylko liście wyłaniają się z 4 piętra (Moliterni i in., 2004). Doprowadziło to do wynalezienia szybkiej metody określania płci, a także wielu przyszłych innowacji.
Epigenetyczne czynniki prekursorowe
Ekspresja płciowa roślin kwitnących jest kontrolowana głównie przez czynniki genetyczne, ale czynniki epigenetyczne również odgrywają pewną rolę. Jeżeli czytasz ten tekst to już pewnie wiesz, płeć marihuany można odwrócić. Liczne endogenne hormony (pochodzące z organizmu) i niektóre egzogenne regulatory wzrostu (spoza organizmu) mogą wpływać na utrzymanie lub modyfikację początkowej płci (Tanurdzic i Banks, 2004; Manoj i in., 2005).
Giberelina, auksyna, etylen i cytokinina należą do hormonów i regulatorów wzrostu, które promują określone ekspresje płciowe (Ainsworth, 2000). Stosowanie tych regulatorów hormonalnych powoduje modyfikację fenotypu, ale nie struktury chromatyny. Przeprowadzono kilka badań nad wpływem tych elementów, udowadniając, że niektóre, takie jak cytokiny (o działaniu feminizującym), mogą również mieć działanie maskulinizujące w pewnych sytuacjach. W tym temacie wciąż pozostaje wiele do zrobienia. Dobrze by było gdyby innowacyjne techniki identyfikacji płci były w przyszłości dostępne dla przeciętnego growera.
Czynniki następcze, a płeć konopi
Istotne jest zrozumienie zewnętrznych wpływów w ciągu pierwszych kilku tygodni życia rośliny. Ogólnie rzecz biorąc, stres w ciągu pierwszych 3 tygodni wzrostu skutkuje większą liczbą roślin męskich. Później staje się czynnikiem zachęcającym do hermafrodytyzmu.
Przede wszystkim fotoperiod jest kluczowym czynnikiem determinującym płeć. Zaobserwowano, że dłuższe dni prowadzą do większej liczby męskich osobników. W rzeczywistości niektórzy hodowcy zalecają fazę wegetatywną z 16 godzinami światła, a nawet wejście w fazę kwitnienia z 11-godzinnymi dniami.
Temperatura również odgrywa ważną rolę. Im wyższe temperatury w ciągu pierwszych kilku tygodni uprawy, tym więcej męskich roślin zostanie wyprodukowanych. Wahania temperatury są również czynnikami stresogennymi.
Wilgotność gleby i wilgotność środowiska uprawy są również ważnymi czynnikami. Im bardziej sucha gleba, tym większa szansa na rozwój męskiego osobnika. Czynnik ten odgrywa również rolę w higrometrii: jeśli przekracza ona optymalne warunki lub jeśli różnica w stosunku do wilgotności gleby jest zbyt duża, liczba męskich osobników wzrasta. Dlatego też wielu uprawiających indoor korzysta z wykresu VPD, aby ograniczyć stres.
W przypadku odżywiania, wyższe niż przeciętne poziomy azotu prowadzą do wyższego odsetka męskich przypadków i hermafrodytyzmu. Ostatnim czynnikiem obciążającym jest barwa widma światła. Niebieskie spektrum jest bardziej prawdopodobne, że wyprodukuje żeńskie osobniki niż czerwone spektrum, stąd rada, aby używać tej barwy w fazie wegetatywnej.
To wszystko motywuje hodowców do pozyskiwania genetyki, która została uznana i przetestowana w wielu konfiguracjach, aby zapewnić jej stabilność. Nawet jeśli charakter płciowy roślin jest częściowo określony z góry, pierwsze kilka tygodni po wykiełkowaniu nadal będzie odgrywać kluczową rolę w wynikach.
Dlatego staraj się sumiennie dobierać genetykę i dbaj o swoje rośliny!
Przeczytaj na Soft Secrets także o:
Różnorodność roślin ma znaczenie. Jak powstrzymać erozję genetyczną?
L
Luke.Konopiacki
