Realiseren coffeeshop is ‘een complex vraagstuk’

Rob Tuinstra
01 Oct 2025

Er zijn rond de 565 coffeeshops in Nederland. Er komen coffeeshops bij en er verdwijnen coffeeshops, maar het totale aantal is de laatste jaren wel stabiel. In verschillende gemeenten vinden discussies plaats om afscheid te nemen van de nuloptie, dus een eerste coffeeshop binnen de grenzen te verwelkomen. Maar de praktijk laat zien dat dit nog niet zo eenvoudig is.


Dat komt natuurlijk vooral door allerlei regels die (lokale) politici en ambtenaren zelf bedacht hebben rond coffeeshops. Het is soms gekmakend wat er allemaal wel niet achter de burelen geformuleerd wordt. Een voorbeeld: het eerste initiatief voor coffeeshop Griffioen in Utrecht dateert al uit de vorige eeuw. Toch duurde het 25 jaar voordat uiteindelijk in 2024 Griffioen op bedrijventerrein Westraven geopend werd. 

De vraag naar cannabis blijft bestaan, dus de straathandel ook. Gemiste kans!

Recent was er ook gedoe rond de vestiging van een eerste coffeeshop in Hoogeveen. Ambtenaren hadden hun eigen regels niet correct nageleefd, dus loopt het project vertraging op. Eerst zou er begin september duidelijkheid komen, nu is dat uitgesteld tot medio oktober. Logisch dus dat men in de Noord-Hollandse gemeente Waterland voorzichtig te werk wilde gaan. In maart vroeg een meerderheid van de gemeenteraad om een onderzoek naar de komst van een niet-commerciële coffeeshop in Monnickendam. D66-raadslid Gerard Meij, initiatiefnemer van dit voorstel, noemde daarbij als voorbeeld De Ambassade in Zwijndrecht (zie pagina 42). De gemeente Waterland organiseerde daarop een expert meeting waar positieve effecten als ‘betere controle op productkwaliteit en vermindering van straathandel’ ter sprake kwamen. Maar (D66-partijgenoot) burgemeester Marian van der Weele vond het maar moeilijk: ‘Het realiseren van een coffeeshop in de gemeente Waterland is een complex vraagstuk voor de gemeente dat vraagt om een zorgvuldige afweging van veiligheid, leefbaarheid, gezondheid en lokale context.’ 

Gelukkig voor de burgemeester vonden ambtenaren een uitweg. Er is domweg geen plaats voor een coffeeshop. Want blijkbaar is nergens een plek te vinden die op meer dan 250 meter van een school ligt. Of een sportvoorziening. Of een jongerenontmoetingsplek. Of een dorpshuis. Of horeca. Immers: ‘ Dit afstandscriterium past bij bredere gemeentelijke beleidsdoelstellingen op het gebied van gezondheid, jeugdbeleid, sportstimulering en leefomgevingskwaliteit.’ Tsja, je kunt het jezelf als gemeente zo moeilijk maken als je zelf wil. Ondertussen hebben de analyses en expert meeting uitgewezen dat er in Waterland aanzienlijk meer geblowd wordt dan in omliggende gemeenten. Er is dus vervolgbeleid nodig, om het ambtelijk jargon te gebruiken. En wat heeft Waterland bedacht? In plaats van een coffeeshop moet er nu een ‘communicatie- en actieplan’ komen dat voorziet ‘in het verhogen van de meldingsbereidheid van inwoners op de constateringen van stafbare feiten op het gebied van illegale handel in soft- en harddrugs’. Kortom, straatdealers worden niet overbodig gemaakt door een coffeeshop te openen. Nee, die straathandel moet tegengegaan worden door de burger te vragen om meer te klikken. Zes maanden na die motie kom je als gemeente dus uiteindelijk met dit kansloze antwoord. Ik kan ze nu al vast beloven; de vraag naar cannabis blijft bestaan, dus de straathandel ook. Gemiste kans!

 

R
Rob Tuinstra