Jak pH wp?ywa na wzrost ro?lin

Kwasowo?? lub zasadowo?? medium upraw i roztworu nawadniaj?cego odgrywaj? wa?n? rol? przy uprawach zewn?trznych i przy ?wietle sztucznym. Spróbujmy si? przyjrze?, w jaki sposób pH wp?ywa na dost?pno?? substancji od?ywczych dla ro?lin, a tym samym na ich rozwój i plony.

Kwasowo?? lub zasadowo?? medium upraw i roztworu nawadniaj?cego odgrywaj? wa?n? rol? przy uprawach zewn?trznych i przy ?wietle sztucznym. Spróbujmy si? przyjrze?, w jaki sposób pH wp?ywa na dost?pno?? substancji od?ywczych dla ro?lin, a tym samym na ich rozwój i plony.

Co oznacza pH?

Skrót pH pochodzi z ?aciny (Pondus Hydrogenia), oznaczaj?c potencja? lub wska?nik wodorowy. Przyj?to pi?tnastostopniow? skal? pH w zakresie warto?ci od 0 do 14. Warto?ci 0 do 6,99 oznaczaj? kwasowo??, a warto?ci od 7,01 do 14 zasadowo??. Warto?? 7 oznacza neutralno??. Woda w zwyk?ych warunkach przyrodniczych powinna mie? neutralne pH, jednak nie zawsze tak to wygl?da.

PH o warto?ci zero oznacza bardzo silny kwas. Przyk?adowo kwasy zawarte w niektórych akumulatorach maj? pH poni?ej 1, ocet oko?o 3, kawa 5 i mleko 6,5. Woda morska ma pH 8, wapno gaszone 12,5 a ?ug oko?o 13,5. Jak wida?, po obu stronach skali s? silne ?rodki ?r?ce.
Chocia? skala pH jest do?? szeroka, to dla potrzeb ro?lin odpowiedni jest mniejszy jej zakres. Jak wskazano, woda w idealnym przypadku ma pH 7, ale nie jest to regu??. Czym wy?sze pH wody, tym jest twardsza i na odwrót. W czeskich i morawskich domach cz??ciej wyst?puje twarda woda, z pH powy?ej 7. Z mi?kk? wod? spotkamy si? zazwyczaj przy wodzie ze studni, przy domkach rodzinnych i na wsi. Dobry ogrodnik powinien zna? kwasowo?? wody u?ywanej do nawadniania i je?li prowadzi uprawy gruntowe, to równie? pH pod?o?a ogrodniczego. Gleba wykazuj?ca pH do 4,6 jest uwa?ana za ekstremalnie kwa?n?, do pH 5 za kwa?n?, a gleba neutralna wykazuje warto?ci 6,6 - 7,2. Powy?ej 7,3 gleba jest zasadowa, a je?li zmierzymy pH powy?ej 7,7, to mamy gleb? silnie zasadow?. PH wody i gleby mo?na do?? ?atwo mierzy?, ale o tym powiemy za chwil?. Ró?ne ro?liny potrzebuj? innych warto?ci pH. Niektóre rodzaje ro?lin, np. rododendrony, ?urawina i jagody wyra?nie wymagaj? kwa?nego ?rodowiska, czyli gleby i roztworu nawadniaj?cego. Z drugiej strony standardowy ogródek warzywny woli warto?ci pH powy?ej 7. Przy uprawach konopi odpowiednia warto?? pH w glebie to 6,2 - 6,5, a przy uprawach hydroponicznych w przybli?eniu 5,5 - 6. Nic si? nie stanie, je?li pH b?dzie utrzymywane w zakresie 5,8 - 6,3. O znaczeniu warto?ci pH dla wch?aniania konkretnych substancji powiemy nieco pó?niej.

Dobrej jako?ci elektroniczny miernik pH o warto?ci 3.700,- CZK. Idealny wybór dla upraw domowych.

Jak mierzy? pH?

Przed przyst?pieniem do zmiany pH nale?y zmierzy? bie??cy poziom. Jest wiele opcji, ró?ni?cych si? pod wzgl?dem ceny i dok?adno?ci wyników. Najta?szym sposobem okre?lenia pH wody jest test kolorymetryczny pH. Mo?na go kupi? w ka?dym sklepie akwarystycznym i w wi?kszo?ci sklepów z produktami dla hobbystów. W sk?ad opakowania wchodz? krople, plastikowa miarka i papierek ze skal? kolorystyczn?. Do miarki nabiera si? okre?lon? ilo?? mierzonego roztworu i dodaje krople zgodnie z instrukcj?. Mierzony roztwór szybko si? zabarwi. Barw? roztworu w miarce porównuje si? z za??czon? skal? i wynik widoczny jest od razu. Pomiar pH metod? kolorymetryczn? jest najta?szy (próbnik kosztuje oko?o 60,- CZK i za jego pomoc? mo?na wykona? kilkadziesi?t testów) i stosunkowo dok?adny. Próbnik jest dost?pny dla pomiarów pH wody i gleby. Niewygod? jest powolno?? tej metody. Potrzeba wykonywania wielokrotnych testów podczas regulacji optymalnego pH mo?e powodowa? rozdra?nienie. Z drugiej strony mo?na szybko oszacowa?, ile preparatu nale?y doda?, aby uzyska? wymagany poziom pH. Przy zmianie pH dobrze jest zawsze zmierzy? dawk? preparatu do korekty kwasowo?ci, co u?atwi prac? nast?pnym razem. Test kolorymetryczny mo?na kupi? te? w formie papierków lakmusowych, zwykle posiadaj?cych w??sz? skal? (np. 5,4 - 7,4 pH), ale s? bardzo tanie.

Je?li potrzebna jest bardziej zaawansowana metoda pomiaru pH, to mo?na si? wyposa?y? w elektroniczny miernik pH. Na rynku jest wiele rodzajów, a ceny s? w zakresie od 400,- CZK do dziesi?tek tysi?cy CZK. Dlaczego mi?dzy nimi jest taka ró?nica? Na podstawie w?asnego do?wiadczenia mog? powiedzie?, ?e najta?sze próbniki s? niedok?adne i trzeba je cz?sto kalibrowa?. Je?li chce si? kupi? prosty miernik pH z lepsz? dok?adno?ci?, to z kieszeni trzeba wyj?? oko?o 2,5 tysi?ca koron czeskich. W cenie oko?o sze?ciu tysi?cy koron mo?na kupi? przyrz?d wysokiej jako?ci do zastosowa? domowych, który b?dzie zdolny do mierzenia tak?e pH gleby, przez proste wsuni?cie sondy do kwietnika lub grz?dki. Gdy cena miernika pH przekroczy granic? dziesi?ciu tysi?cy koron, to b?dzie to ju? bardzo profesjonalny i precyzyjny przyrz?d, którego przeci?tny ogrodnik nie b?dzie w stanie w pe?ni wykorzysta?.

Do obni?ania pH u?ywa si? kwasu. Dla fazy wzrostu nale?y u?y? kwasu azotowego, dla fazy kwiatów kwasu fosforowego. Mo?na zakupi? tak?e specjalne preparaty, jak pokazano na ilustracji.

Zmiana pH

Wod?, media uprawy i gleb? mo?na modyfikowa? wg potrzeby w taki sposób, aby osi?ga?y potrzebn? warto?? pH. Najpro?ciej jest z wod?. Najwa?niejsza jest modyfikacja pH roztworu po?ywki w przypadku upraw aeroponicznych i hydroponicznych, ale niepomijalne znaczenie ma ona tak?e przy uprawach gruntowych, niezale?nie, czy uprawia si? przy ?wietle s?onecznym, czy sztucznym. Jak ju? wspomniano, woda w republice Czeskiej cz??ciej jest kwa?na, ni? zasadowa. Dlatego zwykle potrzebne je obni?enie pH wody. Mo?na to prosto wykona? za pomoc? jakiego? dost?pnego kwasu. Mo?na albo kupi? jaki? kwas w sklepie ogrodniczym, albo si?gn?? po co?, co ka?dy ma w domu. PH mo?na ?atwo zmieni? np. za pomoc? soku ze ?wie?o wyci?ni?tej cytryny lub za pomoc? octu. Przy pierwszym obni?aniu pH warto zacz?? ostro?nie, aby nie przesadzi?. Je?li potrzebne jest zwi?kszenie pH wody, to równie? mo?na u?y? preparatu do podnoszenia pH, dost?pnego w dobrze wyposa?onym sklepie ogrodniczym lub przez domieszk? w wodzie sody spo?ywczej, zakupionej w drogerii lub w aptece. Je?li potrzeba w wodzie rozmiesza? nawozy, to zmian? pH wykonuje si? dopiero po tym, jak nawozy zosta?y rozpuszczone w wodzie. Same nawozy niemal zawsze zmieniaj?  pH wody, dlatego wcze?niejsza modyfikacja pH nie mia?aby sensu. Tylko jako ciekawostk? dodam jeszcze, ?e nawozy azotowe cz?sto s? kwa?ne, oprócz nawozów wyprodukowanych z cyjanamidu wapniowego i saletry wapniowej, które s? na odwrót s? zasadowe. Neutralne natomiast s? nawozy potasowe, mielone fosforany i superfosfaty.

Je?li zdecydowano si? na upraw? hydroponiczn?, to medium uprawne powinno by? oboj?tne i nie wykazywa? ?adnej wilgotno?ci, dlatego jego pH jast niemierzalne. Przy uprawach w rockwool materia? b?dzie mie? w przybli?eniu takie pH, jakie b?dzie dostarczone w formie podlewania. Keramzyt nie ma tendencji do wch?aniania czegokolwiek. Je?li zdecydowano si? na upraw? w kruszonym w?óknie kokosowym, co mo?na tak?e uwa?a? za upraw? hydroponiczn?, to w?ókno b?dzie mie? zapewne pH oko?o 6,5 i zmiany nie b?d? wymagane.

Zmiana pH najcz??ciej jest potrzebna u substratów/ glebowych i upraw Rz?dkowych, szczególnie w przypadku, gdy samodzielnie si? je miesza i nie zakupiono pod?o?a przygotowanego specjalnie pod upraw? konopi. Gleba w Republice Czeskiej jest raczej kwa?na, dlatego cz??ciej b?dzie potrzeba podnie?? pH gleby, zupe?nie na odwrót, ni? w przypadku wody. Procedura zmiany pH nie jest z?o?ona. Wystarczy zmiesza? z gleb? troch? gaszonego wapna i dobrze wymiesza?. Gdyby natomiast by?o potrzeba obni?y? pH gleby, to nale?y wprowadzi? do niej siarczan amonowy.


Gdy pH nie jest prawid?owe

Teraz wszyscy ju? wiemy, co oznacza pH, jak je zmierzy? oraz jak je zmieni?. Nadszed? czas, aby powiedzie?, jakie znaczenie ma pH dla ro?lin i ich od?ywiania. Poziom kwasowo?ci w medium uprawy znacz?co wp?ywa na zdolno?? ro?lin do wch?aniania sk?adników od?ywczych. Przy pH poni?ej 5,5 rozwój wielu ro?lin jest spowolniony, co obowi?zuje tak?e dla konopi. W tak kwa?nych glebach poziom aluminium a manganu jest wy?szy i toksyczny dla ro?lin. Kwa?na gleba nie stwarza dobrych warunków nawet dla przydatnych mikroorganizmów i d?d?ownic, które mog? w pod?o?u wykona? du?o po?ytecznej pracy. Zbyt niski poziom pH dodatkowo uniemo?liwia ro?linom wch?anianie niektórych substancji, g?ównie fosforu, wapnia i magnezu. Szczególnie przy uprawach w wolnej przyrodzie wa?ne jest dbanie o to, aby pH gleby nie by?o zbyt niskie. Przy uprawie w glebie optymalne okazuje si? utrzymanie pH maksymalnie na warto?ci 6,5 przy fazie wzrostu, a 6 - 6,2 w fazie kwitnienia. W ten sposób mo?na zapewni? dobre wch?anianie substancji od?ywczych, a jednocze?nie utrzymanie warunków odpowiednich dla korzystnych mikroorganizmów. W systemach hydroponicznych i aeroponicznych oraz przy uprawach w kokosie nie potrzeba utrzymywa? tak wysokiego pH. Jest tak dlatego, ?e przy uprawach hydroponicznych/aeroponicznych nie trzeba zwraca? uwagi na ?yj?ce w glebie po?yteczne mikroorganizmy i mo?na w pe?ni skupi? si? na jak najefektywniejszym od?ywianiu ro?lin. Substancje od?ywcze s? doprowadzane bezpo?rednio do korzeni, gdzie do optymalnego wch?aniania dochodzi przy warto?ciach pH oko?o 5,8.

Je?li pH gleby jest zbyt wysokie, to te? dochodzi do niewystarczaj?cego wch?aniania niektórych substancji. Przyk?adowo przyjmowanie fosforu przy warto?ciach pH powy?ej 6,5 jest ju? zauwa?alnie obni?one i mo?e powodowa? przesycenie ro?lin gawozom, poniewa? nie s? zdolne do przetworzenia dostarczonych substancji. Pod k?tem przyjmowania fosforu optymalne pH w przebiegu cyklu upraw nale?y stopniowe obni?a?. Przy uprawach w glebie nale?y zacz?? od pH na poziomie 6,5 i przy wyst?pieniu kwitnienia obni?y? pH do 6,2. W przypadku hydroponiki i aeroponiki w fazie wzrostu nale?y zacz?? od warto?ci pH 6,3 i stopniowo obni?a? w fazie kwitnienia do pH 5,8. W przypadku odmian samokwitn?cych trzeba zacz?? obni?a? pH po dwóch tygodniach od wzej?cia ro?in z ziemi.

Zbyt wysokie lub zbyt niskie pH powoduje problemy z przyjmowaniem sk?adników od?ywczych i przez to negatywnie wp?ywa na rozwój ro?lin w fazie wzrostu i kwitnienia. Prawid?owy poziom pH natomiast powoduje wyra?n? popraw? rozwoju ro?lin i tak?e wp?ywa na zwi?kszenie zbiorów. ?aden ogrodnik nie powinien lekcewa?y? poziomu pH przy jakiejkolwiek formie upraw. Przy hydroponice i aeroponice nadzór pH jest niezb?dnym elementem drogi do dobrych zbiorów.

Podsumowanie

Jak wida?, prawid?owy poziom pH jest niezb?dny dla zdrowego i dobrego rozwoju ro?lin i nie obowi?zuje tylko dla konopi. Poziom kwasowo?ci gleby jest nadzorowany przez ogrodników i rolników na ca?ym ?wiecie. Nieszcz??liwie jednak nawet w skali globalnej  cz?sto wyst?puj? nadmierne zakwaszanie. Wcze?niej podnoszenie kwasowo?ci gleby u nas przypisywano kwa?nym deszczom, ale dzisiaj. wina jest przypisywana g?ównie braku wyczucia w p?odozmianie i cz?stym uprawom zbó?, które wyja?awiaj? gleb? z wapnia i magnezu. Przypuszczalnie mniej nawozi si? wapniem, dlatego zakwaszenie gleb lekko wzrasta.

Krajowi hodowcy konopi czasami z ch?ci zapewnienia ro?linom jak najwi?kszej ilo?ci sk?adników odkrywczych do swoich mieszanin dodaj? wi?ksz? ilo?? torfu.

Ten jest jednak sam w sobie kwa?ny, dlatego nale?y rozs?dnie dodawa? go do mieszanki. Zale?nie od pH torfu jest zalecane u?ycie w substracie 30 - 70 % udzia?u torfu Zawsze jednak warto zmierzy? poziom pH. Teraz ju? wiadomo dlaczego i jak.

info@pestovat.cz