Luchtteelt (of Aeroponics)

Het is tijd om een level hoger te gaan, naar de hydro-eredivisie! Luchtteelt of aeroponics staat over de hele wereld bekend als een uitgelezen kweekmethode voor het kweken van hoogwaardige gewassen, van de commerciële productie voor supermarkten tot de kleinschalige productie in het NASA ruimtestation!

Het is tijd om een level hoger te gaan, naar de hydro-eredivisie! Luchtteelt of aeroponics staat over de hele wereld bekend als een uitgelezen kweekmethode voor het kweken van hoogwaardige gewassen, van de commerciële productie voor supermarkten tot de kleinschalige productie in het NASA ruimtestation!

Als je met een voedingsvat kunt werken, EC en pH kunt meten en aanpassen, dan kun je een aeroponisch systeem aan. In de startblokken voor monsteroogsten!

Wat is aeroponics?

Aeroponics of luchtteelt is een kweekmethode waarbij de wortels van een plant in de lucht hangen en voortdurend worden besproeid met een nevel van voedingsoplossing. Behalve een startblok wordt er geen enkel kweekmedium gebruikt, de wortels van de plant groeien in een kamer of kanaal waar ze worden gevoed door vernevelaars, sproeiers of sproeikoppen die de voedingsoplossing via een pomp verspreiden.

Aeroponics kan worden gebruikt voor een volledige kweekcyclus, maar geeft ook uitstekende resultaten als het wordt gebruikt voor het maken van stekken.

Aeroponisch gekweekte planten hebben voortdurend voedingoplossing en zuurstof tot hun  beschikking, en nemen zo veel meer water en voeding op dan planten die met de hand water krijgen. Hoe meer zuurstof, water en voedingsstoffen planten kunnen opnemen, hoe groter de oogsten zijn die ze opleveren.

Wat heeft aeroponics voor op handmatig water geven?

• Ultieme groeisnelheid en gigantische opbrengsten – aeroponicssystemen bieden de wortel van een plant de maximale beschikbaarheid van water, voeding en zuurstof. Hoe meer van deze drie sleutelelementen de plant ter beschikking staan, hoe sneller ze zich zullen ontwikkelen en uiteindelijk, hoe meer ze zullen opbrengen.
• Snellere opeenvolging van kweekrondes – de snelle groei die aeroponics mogelijk maakt, biedt kwekers de mogelijkheid de voorgroei te bekorten en meer oogsten per jaar te realiseren.
• Een gezonde wortelzone – er is geen kweekmedium nodig, wat een verminderd risico op in grond aanwezige ziektes en plaagdieren betekent.
• Planten krijgen nooit te weinig voeding of water en er ontstaat nooit een ophoping van voedingszouten – de wortels van de planten hebben constant alle water en voeding tot hun beschikking die ze nodig hebben, ze nemen op waar behoefte aan is en bij de meeste aeroponische systemen spoelt alles wat niet gebruikt wordt weg in plaats van zich op te hopen in de wortelzone.

Soorten aeroponische systemen

Aeroponische propagators

Er zijn verschillende aeroponische propagators op de markt en de meeste daarvan werken volgens hetzelfde principe. Ze zijn specifiek voor het opkweken van stekken ontwikkeld en bieden kwekers sterk verbeterde resultaten, aangezien het ontbreken van een kweekmedium bekent dat de kweekomgeving steriel blijft.

De stekken worden in een tray met kunststof randen gezet; sommige van de verkrijgbare propagators maken gebruik van een netpotje met kraag, de stengels van de stekken hangen dan aan de onderkant uit het potje in een nevelkamer en worden daar contant besproeid met een fijne nevel van voedingsoplossing.

De constante toevoer van voeding, water en zuurstof, gecombineerd met de afwezigheid van een groeiremmend kweekmedium, stimuleert de wortels om zich snel te ontwikkelen. Dankzij de snelle wortelontwikkeling kun je je kweekronde eerder starten. Met aeroponics ontwikkelde stekken hebben ook sterkere, dikkere wortels die minder gevoelig zijn voor transplantatieshock.

Recirculatie lagedruk/druppel aeroponics

Deze systemen zijn bij veel growshops verkrijgbaar. Ze zijn goedkoper dan  hogedruksystemen en hebben minder onderhoud nodig. Ze maken gebruik van een lagedruk waterpomp die een constante toevoer van de voedingsoplossing afgeeft in de vorm van nevel. 

Jonge planten of bewortelde stekken worden in netpotjes gezet die in een vernevelingskamer of –kanaal hangen, dat boven een vat met de voedingoplossing staat. De wortels worden continu besproeid met voedingsoplossing terwijl ze in de lucht hangen en in de kamer naar beneden verder groeien. Alle ongebruikte voedingoplossing circuleert terug naar het vat om te voorkomen dat voedingszouten zich ophopen, de wortels met water verzadigd raken en er mogelijk zuurstoftekort bij de wortels ontstaat.

Hogedruk (echte) aeroponics

De meeste commerciële aeroponische toepassingen zijn hogedruk aeroponische systemen;  hierbij worden water en voeding bij de plantwortels afgegeven via een hogdrukpomp en een vernevelings- of atomiseersysteem.

Deze systemen worden gebruikt voor het kweken van hoogwaardige gewassen zoals sla en basilicum en zijn – om er alles uit te halen wat er in zit – gewoonlijk onderdeel van een complexe installatie die de lucht- en waterzuiverheid reguleert en bijstelt, en ook zorgt voor het klimaat en de sterilisatie van de voeding.

Voor thuisgebruik en kleinere projecten kunnen hogedruk aeroponische sytemen te kostbaar zijn en lastig om mee te werken – hogedruksproeiers raken makkelijk verstopt als ze met geconcentreerde voedingsstoffen en supplementen worden gebruikt.

Voor welk type kweker zijn aeroponische systemen geschikt?

Aeroponische propagaors zijn perfect voor het snel en makkelijk opkweken van stekken, en ideaal voor

· Grootschalige kwekers die snel stekken willen produceren. In de grotere propagators  passen meer dan honderd stekken die in ongeveer tien dagen klaar zijn om overgezet te worden!

· Slimme kweeksystemen en kleinschalige propagators zijn perfect voor een kleine kweekruimte en passen zelfs in een kleine kleding- of keukenkast. Ze zijn voor alle soorten van kweken geschikt, aangezien de stekken in elk medium of hydrosysteem kunnen worden overgezet.

· Kwekers die eerder problemen hadden met het bewortelen van stekken. Kweken zonder medium betekent een steriele wortelzone, sterkere wortels en minder risico op ziekte en transplantatieshock.

Aeroponische kweeksystemen zijn geschikter voor kleinschalige kweekruimtes;

· Slimme hydrokwekers die een niveau hoger willen. Voor ervaren kwekers die uit zijn op grotere opbrengsten biedt aeroponics een ongeëvenaarde groeisnelheid en die paar extra ons waar je altijd al op uit was!

· Kwekers die een aeroponische propagator gebruiken, aangezien hun stekken direct in het systeem kunnen worden overgezet en vrijwel direct zullen aanslaan, met weinig risico op transplantatieshock.

• Kwekers die niet in de gelegenheid zijn grote hoeveelheden aarde of kokos af te voeren. Het enige kweekmedium dat wordt gebruikt zijn de startblokjes of, wanneer de stekken aeroponisch zijn gemaakt, helemaal geen kweekmedium. Na je oogst hoeven er geen zakken met afval te worden weggegooid.
• De Sea of Green techniek; bij de meese aeroponische systemen kunnen de planten dicht bij elkaar worden gezet, terwijl de hoge groeisnelheid het mogelijk maakt de duur van de voorgroei met minstens enkele dagen te bekorten.

In drie stappen naar de aeroponische hemel!

1. Gebruik een systeemcleaner of anti-verstoppingsmiddel. Voeg de systeemcleaner – zoals Canna D Block of Atami ATA Clean – toe aan je vat om het systeem onbelemmerd te laten stromen. Bij zowel hoge- als lagedruk aeroponische systemen loop je het risico dat druppelaars verstopt raken door voedingszouten.

3. Als je stekken aeroponisch zijn gemaakt, laat de wortels zich dan zover doorontwikkelen als nodig is voor het kweeksysteem waarop ze worden overgezet

- Als ze worden overgezet op aarde of kokos haal ze dan uit de propagator als de wortels 5 tot 7,5 cm lang zijn. Verpot ze voorzichtig in 7,5-10 cm potjes en laat ze nog een paar dagen staan alvorens ze in grotere potten over te zetten.

- Als ze op een aeroponisch systeem worden overgezet haal ze dan uit de propagator als er een flinke bos wortels van 7,5 tot 10 cm lang is gegroeid en zet ze direct over op het systeem.

- Een goede tip voor het overplanten op een NFT (Nutrient Film Technique) systeem is om de wortels ongeveer 12,5 cm lang te laten worden en een gat uit de bodem van een 7,5 cm steenwol startblok te drukken, en de stek tussen de twee helften van het startblok te klemmen waardoor de wortels via het uitgedrukte gat direct in de NFT tray komen te hangen.

Snelle Q & A met een aeroponische kweker

Wanneer kunnen planten worden overgezet op een aeroponisch systeem?

Met een aeroponische propagator gemaakte stekken zijn klaar om te worden overgezet als de wortels 5 tot 7,5 cm lang zijn. Als je de hele cyclus aeroponisch kweekt heeft dat als groot voordeel dat je niet hoeft te wachten tot de stekken in het kweekmedium zijn geworteld, waardoor je een aardige tijdswinst boekt met het maken van stekken.

Als planten zijn gestart op een stek/ of zaaimedium zoals steenwolblokkken, Root Riots of Jiffy pellets zijn ze klaar om te worden overgezet op een aeroponisch system zodra ze genoeg wortels hebben, de buitenkant van het startmedium moet bedekt zijn met witte wortels. Als je ze overzet voordat er witte wortels zichtbaar zijn kan de wortelzone verzadigd raken met water, wat er in het ergste geval toe kan leiden dat de wortels zuurstoftekort en wortelrot krijgen!

Hoe ver moeten de planten uit elkaar staan?

Als je liever minder planten kweekt en voor een grotere opbrengst per plant gaat, zet ze dan verder uit elkaar zodat iedere plant zo'n 30x30 cm tot z'n beschikking heeft. Planten langere tijd laten voorgroeien op aeroponics vraagt om meer werkzaamheden, zoals buigen en snoeien – anders zit je groeiruimte binnen een paar weken letterlijk helemaal vol met bladeren - maar je zult daarvoor worden beloond door de opbrengst. Aeroponische toppen kunnen kolossaal zijn!

Bij de meeste in de handel verkrijgbare aeroponische systemen staat de plantafstand al vast omdat er plantgaten in het deksel of kanaal zijn uitgespaard, maar door alle niet gebruikte ruimtes op te vullen met kunststof doppen kun je makkelijk de wortelkamer afschermen tegen licht en je planten neerzetten zoals je zelf wilt. 

Hoe hoog moet de EC zijn?

Aeroponics is een kweektechniek met 'naakte wortels'. De wortelzone bestaat uit een luchtkamer of –kanaal zonder kweekmedium. Hoewel dat betekent dat de wortels zoveel mogelijk zuurstof, water en voeding opnemen, betekent het ook dat er geen buffer (of bescherming) is tegen overbemesting. Elke doseerfout kan potentieel de plant beschadigen en er is geen medium om door te spoelen, dus als je teveel voeding geeft moet je het hele voedingsvat vervangen.

Als je planten voor het eerst op het systeem worden gezet, doseer de voeding dan op 50% van de door de fabrikant aanbevolen dosering en controleer de EC om de paar dagen. Als de EC daalt nemen de planten sneller voeding op dan water, en kun je de oplossing bijvullen met en extra dosis voeding. Als de EC stijgt, nemen ze sneller water op dan voeding en moet je geen voeding bijgeven. Als de EC gelijk blijft zit je op de 'gulden middenweg' en nemen de planten voeding en water even snel op.

Moeten planten ondersteund worden?

Ja, absoluut. Aeroponisch gekweekte planten hebben geen medium rond hun wortels en kunnen zichzelf daarom niet overeind houden zoals planten in potten op aarde dat doen.Het is een goed idee plantondersteuning aan te brengen zodra de planten op het systeem worden gezet, want het kan lastig worden dat pas te doen als de groei eenmaal op gang is gekomen, zeker als je een kweektent gebruikt waarin de achterste rijen planten nauwelijks zijn te bereiken. Welke soort ondersteuning hangt af van de manier waarop je kweekt; als je gaat voor een Sea of Green zou een net voldoende moeten zijn, als je voor een langere groeifase en grotere planten kiest dan heb je rolhaken of jojo's nodig om ie bomen te ondersteunen.

Ben jij klaar voor een snelle groei en monstertoppen? Op naar je tuincentrum en stap over op aeroponisch kweken!