Coffeeshop ‘t Experimentje - Gaat het experiment nog wel door?

Redactie HighLife
09 Sep 2021

Dit jaar gaat het experiment Gesloten Coffeeshopketen van start. De redactie van HighLife is daarom met een nieuwe serie begonnen over coffeeshop ’t Experimentje. De eigenaar en het personeel van ’t Experimentje moeten zich voorbereiden op het wietexperiment. En dat heeft heel wat voeten in de aarde. Van achterdeurwiet naar experimentwiet, en nog veel meer. Voor de goede orde; dit is een fictieve coffeeshop. Maar de problemen waartegen de eigenaar en zijn team oplopen zijn reëel.


Het experiment krijgt steeds meer vorm. Een paar weken geleden ontvingen we een uitgebreid verslag van de online-bijeenkomst die we hadden met de ambtenaren van de ministeries. Alhoewel het experiment nog niet in kannen en kruiken is, komt er steeds meer duidelijkheid over de losse eindjes. Het verbaasde ons daarom in de media te lezen dat het experiment volgens de burgemeester van Arnhem Marcouch voor onbepaalde tijd zou zijn uitgesteld. Dat kan twee dingen betekenen. Of de media waren niet goed geïnformeerd. Of het was een bewuste actie van de Arnhemse burgervader om uitstel van het experiment te forceren. Wellicht maakt hij zich zorgen over de overlast die kan ontstaan als de telers niet in staat zijn om goede hasj te produceren.

Marokkaanse hasj

Enkele coffeeshops in Arnhem verkopen relatief veel Marokkaanse hasj. De productie van kwalitatief goede hasj is een open zenuw binnen het experiment. Een collega heeft dit ook nogmaals ingebracht in het laatste overleg met de ministeries. In het verslag staat dat er zorgen zijn dat klanten weglopen als de telers geen goede vervanger kunnen produceren voor de hasj die coffeeshops op dit moment verkopen. Een oplossing lijkt er nog niet te zijn. Misschien dat Marcouch uitstel wil van het experiment tot er een oplossing is gevonden. Overigens, in Marokko wordt inmiddels hard gewerkt aan legalisatie van medicinale cannabis, een stap op weg naar de legalisering van alle cannabis. De World Health Organisation (WHO) ziet cannabis sinds december 2020 niet meer als een risicovolle drug, en de legale productie van cannabis – medicinaal of niet – zou voor veel werkgelegenheid in het Rifgebergte kunnen zorgen. Maar dat terzijde. Hoe het ook zij, de berichtgeving over uitstel van het experiment zorgde voor veel onrust in de sector. Verschillende collega’s suggereerden al dat het experiment misschien wel helemaal niet door zou gaan. Je kent het spreekwoord wel: Van uitstel komt afstel. Zelf denk ik dat hier geen sprake van is. We liggen nog steeds op koers.

hasj
Kunnen telers goede hasj produceren?

Keuzevrijheid

Alle telers krijgen een uitgebreide screening door de overheid waarbij onder andere gekeken wordt naar mogelijke banden met criminele organisaties. Het is niet de bedoeling dat een teeltfaciliteit wordt gefinancierd met geld dat op criminele wijze is verkregen. Inmiddels heeft de overheid al vier van de ingelote telers bekend gemaakt. Al deze telers hebben de screening succesvol doorlopen en kunnen nu voorbereidingen gaan treffen. De ambtenaren lieten ons weten dat we contact kunnen opnemen met de vier telers om afspraken te maken over gewenste soorten en producten. Het gaat om Cookies NL en Linsboer (The Plug), die waren al iets langer bekend, en sinds eind juni zijn daar FYTA en Cannamax bij gekomen. De zes andere ingelote telers moeten nog even geduld hebben. Je merkt dan dat er nog veel onduidelijkheid is bij collega’s. Een collega vroeg zich bijvoorbeeld af of je als deelnemende coffeeshop bij meerdere telers tegelijk mag inkopen. Een goeie vraag, want hierover staat niks in de regelgeving. Het antwoord is dat de coffeeshops die aan het experiment meedoen inderdaad bij meerdere telers kunnen inkopen. Dat vergroot de kans dat wij ons aanbod perfect kunnen afstemmen op de vraag van onze klanten. We zijn dus niet afhankelijk van één teler. Als de cannabis bij de ene teler niet aanslaat bij onze klanten, dan hebben we nog keuze uit negen andere aanbieders. Voor veel collega’s is dat ongekende weelde!

Onafhankelijk onderzoek

In het verslag van onze bijeenkomst met de ambtenaren wordt uitgebreid ingegaan op het wetenschappelijk onderzoek dat tijdens het experiment wordt uitgevoerd. Dat onderzoek moet inzicht geven in de gevolgen van het toestaan van gecontroleerde productie van cannabis. Als blijkt dat de legale bevoorrading van coffeeshops goed verloopt, dan wordt cannabis over een jaar of zes volledig legaal. De ambtenaren hebben ons uitgelegd dat het om een uitgebreid en onafhankelijk evaluatie- en monitoringsonderzoek gaat, dat zal worden uitgevoerd door Breuer&Intraval, RAND Europe en het Trimbos Instituut. Een onafhankelijke commissie bestaande uit zes hoogleraren zal erop toe zien dat het onderzoek goed verloopt. De overheid adviseert ons om deel te nemen aan het onderzoek. In het verleden is het echter verschillende keren goed misgelopen met dit soort ‘onafhankelijke’ onderzoeken.

Burgemeester Ahmed Marcouch
Burgemeester Ahmed Marcouch (Arnhem)

Afwachtende houding

Voorlopig neem ik daarom een enigszins afwachtende houding aan. Deelname aan het onderzoek is gelukkig niet verplicht. Maar wat is wijsheid? Niet deelnemen omdat je de boel niet vertrouwt en niet wil dat er in je keuken wordt gegluurd? Of in overleg met de onderzoekers tot een manier te komen waarbij het doen van onderzoek in de shop voor iedereen goed te verteren is? Het eerste dat moet worden onderzocht is hoe de markt nu functioneert, vóór de coffeeshops hun cannabis gaan afnemen van de aangewezen experiment telers. Het is de bedoeling dat dit onderzoek na de zomer plaatsvindt. Daarna is er jaarlijks een vervolgmeting. Op grond daarvan kan worden bepaald welke gevolgen de gecontroleerde teelt op de cannabismarkt heeft. Maar ja, de huidige situatie geeft natuurlijk een vertekend beeld vanwege Corona. Veel coffeeshops draaien nog steeds niet helemaal zoals daarvoor. En het is maar de vraag hoe dit na de zomer is. Volgens de ambtenaren houden de onderzoekers daar rekening mee en zullen zij de analyses daarop aanpassen. Ik vraag me dan af hoe ze dat doen. Dat lijkt me nog niet zo simpel. Maar goed, ik ben ook geen onderzoeker.

Gemiste kans

We hebben trouwens ook een presentatie over dat onderzoek gekregen van de onderzoekers zelf. Daarin leggen ze uit wat ze gaan doen. Het idee is dat er nog een gesprek met ons plaatsvindt voordat ze met de nulmeting beginnen. Wanneer we zelf ideeën hebben over het onderzoek dan kunnen we die aandragen. Zover ik dat kan beoordelen wordt er niet of nauwelijks onderzoek gedaan naar de gevolgen van het experiment op de illegale markt. Dat lijkt mij persoonlijk een gemiste kans. Er wordt wel een vergelijking gemaakt met tien coffeeshopgemeenten die niet meedoen aan het experiment. Maar ik zou zelf ook kijken naar de invloed op de illegale markt. De kans is groot dat daar veranderingen optreden wanneer er een tekort komt aan bepaalde producten in de coffeeshops die meedoen aan het experiment. Maar nogmaals, ik ben geen onderzoeker. Mijn ervaring en deskundigheid liggen op een ander vlak.

R
Redactie HighLife