Hennepklopper De Paauw geopend

Prachtig voorbeeld van industriële hennepindustrie

De wentel-as waarmee de negen hennepstampers worden aangedreven

Naast lokale initiatieven als Stichting Zaanse Pakhuizen was er ook een rol weggelegd voor het Hash, Marihuana en Hemp Museum uit Amsterdam en Hempflax uit Oude Pekela, die goede en bruikbare hennepstengels leverde, waarmee elke zaterdag hennep geklopt kan worden en het hele proces van oogsten, roten, drogen, kloppen, hekelen, logen spinnen en weven weer helemaal in kaart gebracht kon worden. In de Zaanstreek stonden vroeger tenminste 28 hennepkloppers. Het concept werd in 1589 bedacht door de Amsterdamse stadssecretaris Albert de Veer. Zijn uitvinding was een succes, in 1630 was het handmatig kloppen van hennepvezels vrijwel verdwenen. De molens leverden een grote bijdrage aan de Gouden Eeuw uit de Nederlandse geschiedenis. De hennepvezels die na het kloppen ontstonden werden gehekeld of gekamd. Daarna werden ze gebleekt en tot garens gesponnen. Van de garens werd in weverijen zeildoek voor de schepen vervaardigd. Ook werd er touw van gemaakt.

Monument

Molen De Paauw is een voormalige windmolen en werd in 1669 gebouwd als oliemolen. De molenschuur waarop de molen zich bevond diende deels als molenaarswoning. Omstreeks 1896 werd de molen afgebroken. De molenschuur is als woning blijven bestaan. Toen de laatste bewoner ervan omstreeks 2007 overleed, ontstond het plan de schuur, inmiddels een gemeentelijk monument,  te completeren tot een werkende molen. In 2015 werd een eerste aanzet daartoe gemaakt met het overbrengen van de romp van molen De Haen, oorspronkelijk gebouwd in Benningbroek. Er werd besloten De Paauw te herbouwen als hennepklopper, omdat van dit type molen geen enkel exemplaar meer bestond.

Zo worden de hennepvezels bewerkt. Van de bewerkte hennep worden nu geen zeildoeken meer gemaakt, maar papier

Stoflongen

De molen heeft negen stampers om de hennepstengels te pletten, die aangedreven worden door een wentel-as. Dit pletten wordt in molenaarstaal braken genoemd. De houtige delen van de hennepstengel werden verwijderd, waardoor de vlas- of hennepvezels vrijkwamen, een belangrijke stap in het proces om de hennepplant tot zeildoek te transformeren. Dit braken was een zeer ongezonde bezigheid, vooral vanwege het stof dat vrijkwam. Vandaar dat de hennepkloppers een uitkomst boden. Maar zelfs toen was het een riskant beroep. Door het enorme kabaal dat de stampers maakten (men heeft nu berekend dat dat ongeveer 100 decibel was), raakten veel molenaars doof. Ook liepen ze stoflongen op door het vele vrijkomende stof.

De negen hennepstampers

Bezichtigen

Normaal gesproken is Molen De Paauw op zaterdag geopend. Vrijwilligers laten dan zien hoe de hennep bewerkt wordt. Helaas zijn deze bezichtigingen door de corona-crisis tijdelijk stopgezet. Op de website vind je informatie over een eventuele heropening. Molen De Paauw Nauerna 43B 1566 PD Assendelft (Nauerna) www.molendepaauw.nl www.hempflax.nl www.hashmuseum.com Foto’s: Floris Leeuwenberg