To vape or not to vape

Het heeft even geduurd, maar dit jaar lijkt de verdamper toch zijn grote doorbraak te beleven. Tijd om een duik in de geschiedenis te nemen en twee vaporizer-fans aan het woord te laten. “Met een joint krijg je ongeveer een kwart van de werkzame stoffen binnen en met een verdamper ongeveer twee derde. Tel uit je winst. Zelf maakte ik ruim twintig jaar geleden voor het eerst kennis met het fenomeen cannabis verdampen, tijdens het openingsfeestje van een smartshop in Rotterdam. Het was de legendarische Eagle Bill Amato (1942-2005) die me mijn eerste dampjes toediende. Bill gebruikte toen nog een verfstripper om de cannabis tot de juiste temperatuur te verhitten, zodat de werkzame stoffen niet worden verbrand maar omgezet in damp. Het voordeel is evident: er komen geen schadelijke stoffen als teer en koolmonoxide vrij en je hoeft geen tabak te gebruiken, zoals in een joint. Bovendien is verdampen vele malen efficiënter dan roken; volgens sommige onderzoeken bevat de rook van een joint slechts tien procent cannabinoïden, de rest bestaat uit verbrandingsproducten.

Eagle Bill

Eagle Bill liet duizenden mensen kennismaken met verdampen, de laatste jaren van zijn leven resideerde hij min of meer permanent in het Hash, Marihuana & Hemp Museum in Amsterdam. Sensi Seeds lanceerde dit jaar een Eagle Bill strain om deze pionier te herdenken. Met evenveel passie promoot onze eigen Evert de Verdamper al sinds de jaren negentig de verdamper, in binnen- en buitenland. Zo liet hij al in 1995, tijdens het legendarische Highlife festival in Ahoy, Rotterdam, de leden van Cypress Hill kennismaken met deze schone manier van cannabis consumeren. Evert heeft zijn verdamper door de jaren heen geperfectioneerd; een flink aantal coffeeshops heeft er een of meerdere staan.

Opmars

Toch is de opmars van het verdampen pas sinds een paar jaar echt op gang gekomen. Twee landen hebben daarin een cruciale rol gespeeld: de VS en China. De legalisering van cannabis in vier Amerikaanse staten heeft geleid tot een explosief groeiende, innovatieve branche. Zo'n beetje elke week komt er een nieuw model vaporizer op de markt. Een groot deel van die apparaten wordt gemaakt in China, zodat de prijzen enorm zijn gedaald. De tijd dat je voor een beetje fatsoenlijke verdamper minstens 250 euro kwijt was, is voorbij. Nadeel is wel dat er ook veel slechte vaporizers op de markt zijn. Maar er is ook goede kwaliteit. De bekende Volcano vaporizer, van de Duitse fabrikant Storz & Bickel, geldt als de standaard bij artsen die cannabis voorschrijven.

Vaporizen in een restaurant

Sinds oktober vorig jaar kunnen vaporizer-fans in Amsterdam terecht bij Greenhouse Kitchen, een restaurant in de Haarlemmerstraat met een vaporizer op elke tafel. Je kunt er experimenteren met het verdampen van pepermuntblaadjes, kamille of rozemarijn, maar ook met cannabis, zolang je die maar zelf meeneemt. Of koopt bij de naastgelegen vestiging van Greenhouse; het restaurant wordt gerund door Celester Roskam, de dochter van Greenhouse oprichter Arjen. Ook dit soort initiatieven helpt bij de popularisering van het verdampen. Voor een deel van de verdamper-fans is discretie een belangrijk voordeel van een vaporizer boven een joint. Zo ken ik een vrij bekende Hilversumse tv-maker die op premières en andere mediafeestjes gewoon binnen zijn Magic Flight gebruikt; het elegante houten doosje past precies in je handpalm en je ruikt vrijwel niets.

Geleidelijk proces

Maar de belangrijkste reden om over te stappen van blowen naar verdampen is toch dat je de tabak af kan zweren. Vaak is de overstap een geleidelijk proces. Joop Mestrom (eerste hoofdredacteur van Highlife, nu RollingStoned), rookt al meer dan dertig jaar joints. Dit jaar besloot hij de joint vaarwel te zeggen en alleen nog te verdampen. “Met een joint krijg je ongeveer een kwart van de werkzame stoffen binnen en met een verdamper ongeveer twee derde. Tel uit je winst.” Joop's vape of choice is de pittig geprijsde Prima vaporizer van Vapir. “Die werkt erg goed. Al moet je als blower wel leren dat je dus niet moet sucken, maar eigenlijk gewoon ademen. Heel rustig, dat werkt het beste. Je proeft dan een duidelijk aroma, subtieler dan de smaak die je krijgt bij verbranding. En de high is veel helderder.” Het laatste zetje voor zijn besluit: zijn vriendin is zwanger van een tweeling. “Met een vaporizer heb je geen rooklucht in je huis en hoef je toch niet buiten te gaan staan.”

Effectiviteit

Voor Diego uit Endhoven (36) is de effectiviteit een belangrijk voordeel van verdampen. “Ik geef veel minder uit aan tabak, zeker als ik goede wiet heb. Dan is de smaak ook veel beter vergeleken met een joint. Maar minder goede wiet vind ik niet lekker om te verdampen, dus daar draai ik er een joint van.” Nadat hij een Magic Flight cadeau had gekregen, ging hij vaker verdampen en het ding bevalt hem nog steeds prima. “Als ik een nieuw wietje heb, begin ik lekker laag en voer de temperatuur langzaam op tot de verdamping optimaal is. Dat verschilt nogal, afhankelijk van hoe droog je wiet is en hoe fijn je vermaalt. Bij de Magic Flight zit een grindertje en ik weet inmiddels: als de wiet daar niet fatsoenlijk doorheen komt, dan wil je die ook niet verdampen.” Eén ding wordt duidelijk uit alle gesprekken met vaporizer-fans: verdampen moet je leren. De juiste manier om te inhaleren, de juiste temperatuur en droogheid van je wiet: het kost tijd voordat je optimale resultaten bereikt.

Joint

Zal de goeie ouwe joint over tien jaar helemaal verdrongen zijn door de vaporizer? Dat denkt eigenlijk niemand. Diego: “Ik zou het wel willen, maar ik denk niet dat het gebeurt. Het feit blijft dat veel mensen verslaafd zijn aan nicotine en eigenlijk meer daarmee bezig zijn dan met cannabis. Die blijven gewoon blowen met tabak.” Ook Joop Mestrom ziet de joint niet snel verdwijnen. “Maar voorlopig zit er absoluut een stijgende lijn in. In die zin heeft de vaporizer wel de toekomst. De provincie Flevoland heeft het bedrijf Spirocan anderhalf miljoen subsidie gegeven om een nieuwe compacte verdamper te ontwikkelen voor medicinaal gebruik. Ze willen toe naar gestandaardiseerde capsules, een soort Senseo voor wiet.”

Welke temperatuur?

Het bepalen van de optimale temperatuur is een kwestie van zelf experimenteren. Tussen 157 en 220 graden Celsius verdampen alle cannabinoïden, maar vanaf 200 graden kan je cannabis gaan verbranden. Over het algemeen geeft een hogere temperatuur een meer lichamelijk, stoned effect. Als vuistregel kan gelden dat bij 185 graden Celsius de meeste werkzame stoffen vrijkomen, zonder het risico op verbranding. Een kort overzicht van de belangrijkste cannabinoïden en de temperatuur waarop ze verdampen: THC: 157 °C CBD: 160-180 °C Delta-8-THC: 175-178 °C CBN: 185 °C CBC: 220 °C THCV: 220 °C.