Schimmels, wat doe je ertegen?

Schimmels zijn zeer gevaarlijk voor je planten. Ze kunnen de productie zowel kwantitatief als kwalitatief ernstig verminderen. In tegenstelling tot dierlijke plagen kunnen schimmels planten helemaal ten gronde richten. Ze hebben de plant namelijk niet nodig om te overleven. Schimmelsporen kunnen heel lang in de grond actief blijven. En niet alleen in de grond; ze kunnen ook op de muur zitten, in je kleren of in de lucht. Sporen zijn overal.

Soorten schimmels

De schimmels die het meest voorkomen op snelgroeiende planten zijn meeldauw en botrytis. Daarnaast zijn er nog veel andere plant- en bodemschimmels. Bij een meeldauwaantasting is een wit of grijs schimmelpluis te zien op verschillende delen van de plant. Bij botrytis zie je grijsblauwe pluizen. Vooral verzwakte planten zijn gevoelig voor besmetting met een schimmelziekte. Botrytis is daarin nog meer een opportunist dan meeldauw. Van deze schimmel weten we bijvoorbeeld dat deze gebruik maakt van beschadigingen die de kweker bewust of onbewust aan zijn planten aanbrengt. Sommige schimmelsoorten kunnen ook gevaarlijk zijn voor de mens, omdat deze schimmels gifstoffen aanmaken, die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid.

Hoe kan je schimmels tegengaan?

Ten eerste zul je de kans op een schimmelinfectie zo klein mogelijk moeten houden. Voorkomen is immers beter dan genezen. Dit noemen we preventief: je planten hebben nog geen last van de schimmel, maar je voorkomt de aantasting van een schimmel. Je kunt het risico op een schimmelinfectie verkleinen door heel hygiënisch te telen, het klimaat rond de planten goed te regelen, door preventieve bespuiting uit te voeren of door via kruisingen de genen van de planten aan te passen. Dit laatste vraagt wel flinke investering, tijd en specialisme van de kweker. Vind je toch schimmelaantasting op de planten, dan kun je deze op een chemische, op een natuurlijke of een mechanische manier bestrijden. Dit noemen we curatief: je planten hebben al last van de schimmels. Om schimmels te bestrijden met een chemische of een natuurlijk werkende mechanische bladspray moet je de bladeren van onder en van boven bespuiten. Je moet de plant goed raken. Vooral bij meeldauw is dit van belang, zeker als je niet weet of je met ‘echte' of ‘valse' meeldauw te maken hebt. Echte meeldauw bevindt zich voornamelijk aan de bovenzijde van het blad, is poederig, gemakkelijk af te vegen en heeft een minimumtemperatuur nodig van 20°C. Valse meeldauw daarentegen bevindt zich vooral aan de onderkant van het blad en gedijt vooral onder koude omstandigheden. Het is te herkennen aan grijs pluis onderaan het blad. Je kunt je planten ook behandelen met zwavel. Dit gebeurt door middel van zwavelverdampers. Veel kwekers doen dit, omdat zwavel goed werkt tegen meeldauw. Maar het is wel ongezond om zwavel te inhaleren. Daarnaast kunnen veel beestjes die plagen opeten niet tegen zwavel en gaan dood. Ook komt er een laagje zwavel op je gewas, dat er niet gemakkelijk afkomt. Zwavel is in grote hoeveelheden niet gezond voor de mens. Voor de bestrijding van een bodemschimmel kan je het beste een wortelstimulator inzetten. Bladspray heeft dan niet zo veel zin.

Hoe vaak moet je spuiten tegen schimmels?

Preventief spuiten tegen schimmels doe je eens in de 5 tot 7 dagen. Als je al een schimmel hebt, moet je eerst een week dagelijks spuiten, daarna 2 à 3 keer per week, afhankelijk van de aantasting.

De nadelen van chemische anti-schimmelmiddelen:

• Het gebruik van chemische anti-schimmelmiddelen levert heel veel resistentie op onder schimmels. Zeker tegen meeldauw zijn er niet zoveel middelen meer die werken. Veel anti-meeldauw middelen hebben dezelfde werking, dus wordt meeldauw sneller resistent tegen deze middelen.
• Deze middelen remmen de groei van de plant.
• Chemische anti-schimmelmiddelen schaden de eigen gezondheid.

Biologische anti-schimmelmiddelen gebruiken dan? Helaas; er bestaan bijna geen toereikende biologische middelen tegen schimmels! Als je plant bijvoorbeeld een meeldauwinfectie heeft, is de enige biologische methode die je kan toepassen het verwijderen van de aangetaste delen en er maar het beste van hopen... Dus je zult op zoek moeten gaan naar een milieuvriendelijke bladspray die alle sporen van het blad af wast en ze vastplakt in een laagje op de plant. Een middel dat bovendien ureum en ijzer bevat. Dit zijn elementen die de bladeren verstevigen, zodat sporen minder makkelijk kunnen binnendringen. De schade die oorspronkelijk door de schimmel is ontstaan verdwijnt weliswaar niet, maar de aantasting breidt zich in elk geval niet verder uit.