Ondermijning is een buzzword

Rob Tuinstra
19 Feb 2023

Bijna dagelijks komen we in de media de term ondermijning tegen. Veel mensen koppelen ondermijning inmiddels aan ‘ontwrichting van de samenleving’. De invulling van het begrip heeft ook steeds meer een soort ‘kleur’ gekregen. De gebruikers plaatsten het woord regelmatig in één zin met begrippen die Nederland beschrijven als drugsland, zoals ‘grootschalige cocaïnehandel’ en ‘wietplantages’. Daardoor wordt het begrip de afgelopen jaren vaak geassocieerd met ‘cocaïne en wiethandel’.


In de nieuwste editie van Highlife schrijft Michiel Panhuysen hierover. Hij sprak met Hans Nelen, hoogleraar criminologie aan Maastricht University. Nelen onderzocht samen met collega’s uit Maastricht en de Erasmus Universiteit Rotterdam in opdracht van het WODC (Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum) een aantal lokale, regionale en landelijke projecten die ondermijnende criminaliteit aanpakken en schreef zijn bevindingen op in het rapport ‘Koers Bepalen’.

‘Het woord bekt goed’

Nelen stelt dat in het grote verhaal over de criminaliteit in Nederland inmiddels een aantal ‘buzzwords’ (een modewoord zonder duidelijke betekenis) worden gebruikt en ‘ondermijning’ is daar één van. ‘Het woord bekt goed. Ondermijning staat op dit moment voor een groot aantal mensen gelijk aan drugscriminaliteit.

Maar lang niet alle criminaliteit die met drugs van doen heeft is ondermijnend… We zijn in Nederland beland in een situatie waarin veel beleidsmakers eigenlijk wel weten dat buzzwords als ondermijning en witwassen de problemen niet gaan oplossen, maar het is alsof de plaat blijft hangen in dezelfde groef, er verandert niets aan de aanpak van de echt problematische criminaliteit.’

De discussie over de aanpak van criminaliteit en drugsproblematiek wordt te sterk beïnvloed door politiek korte termijn-denken en -scoringsdrift, vindt Nelen. ‘In België is er een Nationaal drugscoördinator, de Gentse hoogleraar Charlotte Colman. Zij kijkt vanuit wetenschappelijk perspectief naar de problemen en is daarnaast ook in staat om bruggen te bouwen tussen wetenschap, beleid en de politiek.

Ik denk dat het goed zou zijn om in Nederland ook zo’n coördinator aan te stellen,’ besluit Nelen. ‘Iemand die wat afstand kan bewaren van de materie om de discussie weer vlot te trekken.’

Het rapport Koers Bepalen is te downloaden via www.wodc.nl

 

R
Rob Tuinstra