Lekker Niksen

09 Sep 2020

Cannabis is meer dan 100 jaar geleden op de lijst van verboden middelen geplaatst. Een van de redenen hiervoor was het idee dat het gebruik mensen op verkeerde gedachten zou kunnen brengen. Het zou slecht zijn voor het arbeidsethos. Door het cannabisgebruik zouden mensen anders tegen werk en de zin daarvan aankijken. Dat past niet bij een calvinistische volksaard waarbij het idee overheerst dat we ons altijd nuttig moeten maken. Tegenwoordig zijn er nog steeds mensen die cannabisgebruik associëren met luiheid. In diezelfde kringen wordt ook geroepen dat mensen in Zuid-Europese landen minder hard werken dan Nederlanders.


Griekenland

Ik ben tegenwoordig veel in Griekenland. Het is zeker waar dat veel mensen daar anders tegen werk en vrije tijd aankijken dan in Nederland. Maar dat betekent niet per se dat er minder wordt gewerkt. Het is eerder zo dat veel Grieken met enige meewarigheid naar toeristen kijken die zich het hele jaar een slag in de rondte moeten werken om een paar weken per jaar vakantie te kunnen vieren. Zelf proberen ze in principe iedere dag een beetje ‘vakantie’ te hebben. Dat gaat vaak samen met het drinken van koffie. Die sla je niet in een keer achterover, maar daar neem je uitgebreid de tijd voor. Pratend met vrienden en bekenden, kijkend naar voorbijgangers of simpelweg voor je uitstarend naar de zee of de bergen.

Rustmomentje

In Italië hebben ze een uitdrukking voor dit gebruik: La Dolce Far Niente oftewel The sweetness of doing nothing. Het geeft mensen de tijd om even stil te staan bij de waan van alledag. Een rustmomentje. Oftewel genieten van het moment. In Nederland wordt vrije tijd vaak ingevuld met allerlei activiteiten zoals sporten, muziek maken, gamen of een taal leren. Onderzoek toont aan dat mensen die een druk bestaan leiden hun vermogen tot stilstaan en niks doen langzaam maar zeker verliezen. Zodra ze stil gaan zitten slaat hun hoofd op hol. Ze zijn zodanig gewend om steeds maar actief te zijn dat hun hersenen zich verzetten tegen elke vorm van inactiviteit. Een druk leven is slecht voor de gezondheid. Het kan ondermeer leiden tot een burnout, depressie, angst-, slaap- en hartproblemen. Ook heeft het invloed op de emotionele, mentale en psychische gesteldheid. Zoals Milan Kundera in 1996 in Slowness schreef: “When things happen too fast nobody can be certain about anything, about anything at all, not even about himself.”

Nederlandse remedie

Al googelend op ‘doing nothing’ zie ik tot mijn verbazing dat er in de VS een hype bestaat die ‘niksen’ heet. Er zijn zelfs verschillende boeken over geschreven. Niksen is volgens de Amerikanen de Nederlandse remedie tegen een druk leven. Nederlanders zouden daar goed in zijn. Dat baseren zij op het aantal vakantiedagen (gemiddeld twee keer zoveel als de Amerikanen en de Canadezen) en de mogelijkheid om vier dagen te werken in plaats van vijf. Grappig eigenlijk, hoe je vanuit verschillende plekken in de wereld zo anders naar zaken kunt kijken. En tegelijkertijd ook treurig dat je mensen in een boek moet uitleggen dat het goed voor je is om niet elke minuut ‘nuttig’ te besteden. Wat is nuttig eigenlijk? Vanuit dit perspectief bekeken is het roken van een jointje om je gedachtestroom tot stilstand te brengen juist een zeer nuttig tijdverdrijf. Misschien waait de trend binnenkort wel naar Nederland over en wordt het roken van een jointje onderdeel van een gezonde levensstijl. Lekker niksen!