Krom als een hoepel

De meeste coffeeshophouders zijn bekend met de toepassing van de Wet Bibob. Deze wet strekt tot bevordering van integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur. De wet geldt ook bij het verlenen van vergunningen aan coffeeshops. De burgemeester heeft op die manier ruime mogelijkheden om vergunningen te weigeren of in te trekken. Dat kan bijvoorbeeld als er sprake is van een zekere mate van gevaar dat met de vergunning strafbare feiten zullen worden gepleegd. Maar zelfs als slechts het ernstige vermoeden bestaat dat strafbare feiten in het verleden zijn gepleegd, en de daarmee verdiende gelden worden gebruikt voor de exploitatie, kan de vergunning worden geweigerd of ingetrokken.

Incompleet

In coffeeshopzaken is de toepassing van deze wet zo krom als een hoepel. Het coffeeshopbeleid is namelijk sinds jaar en dag incompleet. De inkoop van cannabisproducten is niet geregeld. De coffeeshophouder die buiten zijn coffeeshop hasj en/of marihuana inkoopt en in voorraad houdt is strafbaar en kan geen beroep doen op het gedoogbeleid voor coffeeshops. Iedereen die een beetje logisch kan nadenken weet dus dat iedere coffeeshophouder strafbare feiten moet plegen om zijn zaak te kunnen exploiteren. Zonder achterdeur kan geen enkele voordeur van een coffeeshop geopend blijven. Ondanks deze logica zou met strikte toepassing van de Wet Bibob geen enkele coffeeshophouder een vergunning krijgen. Sommige burgemeesters erkennen dit ruiterlijk en stellen Bibob-beleid voor coffeeshops vast. Daarbij wordt het doen van inkopen en het aanhouden van voorraden cannabis als een noodzaak gezien. Dit onder de voorwaarde dat die voorraad uitsluitend is bestemd voor de exploitatie van de coffeeshop. Sommige burgemeesters maken geen beleid en laten de coffeeshophouder bungelen om zo vooral de handjes vrij te houden.

Veel geld

Natuurlijk zijn de burgemeesters blij met de Wet Bibob. De wet maakt het mogelijk om de coffeeshophouders periodiek flink door te lichten. Niet alleen open bronnen, zoals de Kamer van Koophandel, het Kadaster en de Rijksdienst Wegverkeer kunnen worden geraadpleegd. Ook gesloten bronnen, zoals alle (criminaliteits-)registers van de politie, de dossiers van de Belastingdienst en het UWV kunnen door een landelijk bureau worden doorgebladerd. Van al dit speurwerk schrijft dat landelijk bureau een omvangrijk advies. Die procedure kost veel tijd en moeite en dus ook veel geld. De kosten worden gewoonlijk gepresenteerd aan de coffeeshophouder. Hij vraagt er weliswaar niet om te worden doorgelicht, maar moet dit op de koop toe nemen en daarvoor zelfs de eigen beurs trekken. Ten onrechte, zo oordeelde het Gerechtshof te Den Bosch op 23 oktober 2015.

Geen leges

Bij de toepassing van de wet Bibob is volgens het hof geen sprake van dienstverlening door het gemeentebestuur aan de aanvrager. Uit de wetsgeschiedenis en het gemeentelijk Bibob-beleid blijkt de wet te worden ingezet met het oog op de publieke taakuitoefening van de gemeente. Het gaat om zaken zoals de leefbaarheid en de veiligheid in de stad, de handhaving van de rechtsorde en de bestuurlijke slagkracht. Van dienstverlening ten behoeve van een individualiseerbaar belang van de vergunningaanvrager is daarbij geen sprake. Daarom mag de gemeente geen leges heffen ter zake van een BIBOB-intake en –screening. Coffeeshophouders die jaarlijks leges hebben betaald vanwege een Bibob-toets kunnen aan de bel gaan trekken. Zij kunnen de gemeente verzoeken de eerdere besluiten te herzien. Beste gemeente, betaal a.u.b. de leges terug die u mij eerder onverschuldigd heeft laten betalen. Als gemeenten voor zichzelf dezelfde maatstaf hanteren als voor coffeeshophouders betalen ze zonder morren de leges terug. Kwestie van integriteit toch? Als je centen hebt geïnd waarop je achteraf bezien volgens de wet geen recht had, moet je de beurs trekken en terugbetalen. www.beckersbergmans.nl