De eerste 10 dagen

Kweken met zaad is geweldig: er is een scala aan zaadbanken die zaden aan de man brengen en -in tegenstelling tot het opkweken van klonen- kun je elke variant kiezen. Je bent dus niet afhankelijk van stekjes die op een bepaald moment voorradig zijn.

De eerste 10 dagen na de ontkieming kunnen de meest cruciale uit het leven van je plant zijn. Net als een pas geboren baby zijn je meisjes kwetsbaar voor de elementen en ze zijn totaal afhankelijk van jou als het gaat om een goede start. Veel kwekers, ervaren en onervaren, verliezen plantjes in dit stadium. Ze raken teleurgesteld en laten het opkweken uit zaden vervolgens voor wat het is. Maar zorg dragen voor kiemplantjes hoeft niet moeilijk te zijn. Als je een paar simpele regels in acht neemt, zullen je uitgekiemde zaden keer op keer uitgroeien tot gezonde planten.

Tips voor het pré-ontkiem stadium

Om deze problemen het hoofd te bieden kun je ervoor kiezen de zaden uit te laten komen voor je ze onder de aarde stopt. Zo ben je er zeker van dat je de meest gezonde zaden hebt en hoef je niet te wachten tot de zwakkere exemplaren ontkiemen.

Er zijn enkele manieren uitgetest als goede pré-ontkieming

1. Een kop water. Neem een kop mineraalwater en laat dat een paar uur staan om op kamertemperatuur te komen. Doe de zaden in het water en hou even een (schone) vinger in het water om de oppervlaktespanning te doorbreken, zodat de zaden naar de bodem zinken. Zet de kop weg op een donkere plek bij een constante temperatuur. Bij voorkeur tussen de 19 en 24 graden C. De zaden blijven in het water tot de eerste wortels zichtbaar worden. Als ze enkele millimeters lang zijn, kunnen ze worden geplant.

2. De papieren tissue methode. Leg de zaden tussen vochtige tissues of papieren zakdoekjes en doe ze daarna in een luchtdichte zak, of leg ze tussen twee ontbijtborden. Bewaar ze daarna in een warme donkere omgeving, bijvoorbeeld boven op een koelkast of op een DVD-speler. In ieder geval op een plek waar warme lucht circuleert. Zo moeten de zaden binnen 48 uur ontkiemen en kunnen ze vervolgens worden geplant.

Wees er zeker van dat je de zaden enkele millimeters onder de grond stopt met de water opnemende wortels naar beneden. Zo zullen de kiemplantjes binnen enkele dagen opkomen en hoef je niet te wachten op zaden die het niet redden.

Kies de juiste omgeving

In zijn meest simpele vorm kan een propagator worden gemaakt van alle materiaal dat genoeg licht doorlaat voor kiemplantjes en waarin de omgeving qua temperatuur en vochtigheid constant blijft. Een doorzichtige plastic zak, met elastiek boven een pot bevestigd, vormt al een goedkope en effectieve propagator!

De hydroshop bij jou in de buurt heeft ongetwijfeld goedkope propagators op voorraad, waarin een zaad-tray past. Compleet met een plastic deksel of vochtigheidsgraad-kap. De deksels zijn vaak voorzien van regelbare luchtgaten, zodat je de luchttoevoer en vochtigheid zelf kunt bepalen.

Wanneer de zaden ontkiemen, moet je de luchtvochtigheid rond de 80% zien te houden. Dit doe je door de ventilatiegaten dicht te doen, zodat er geen luchtstroom is en de damp niet kan ontsnappen.

Als alle plantjes zijn opgekomen, zet je de luchtgaten elke dag een stukje verder open. Hierdoor neemt de luchtstroom toe en de vochtigheidsgraad af. Dit proces sterkt de plantjes en zorgt ervoor dat ze in gereedheid worden gebracht om ze over te brengen naar de kwekerij. Zo krijgen ze ook niet te veel vocht. Na 10 dagen kun je het deksel helemaal verwijderen en zijn de plantjes groot genoeg om te verpotten.

De ideale temperatuur voor de wortelzone, waarbij  kiemplanten zich ontwikkelen, ligt tussen de 19 en 22 graden C. Het constant houden van de temperatuur zorgt ervoor dat de plantjes gelijkmatig groeien en zodoende op hetzelfde moment verpot kunnen worden. Je kunt dit in de hand houden door gebruik te maken van een mat die warmte afgeeft. Werk je met grotere hoeveelheden plantjes, investeer dan in een propagator met warmte bron.

Gebruik het juiste licht

Als de zaden zijn ontkiemd en boven de grond groeien, begint de fotosynthese en dan hebben ze 18 uur licht per dag nodig.

Wanneer de natuurlijke lichtomstandigheden mager zijn, gaan de plantjes zich uitstrekken naar het licht. Dan hou je lange, kale planten over die nauwelijks iets opbrengen. Bedenk dat wanneer je binnen kweekt, je de ruimte voor de lichtval moet maximaliseren. Je moet de planten kort en gedrongen houden tot ze klaar zijn om te bloeien. Anders is het zonde van de ruimte en krijg je lange stengels in plaats van vette toppen!

Waarom goed geld besteed aan zaden, om die vervolgens als planten in de vensterbank te verpesten? Het is verstandiger om te investeren in een lamp.

Wanneer de plantjes nog erg klein zijn, kan excessief licht of oververhitting de groei remmen of zelfs stoppen. Dit is de reden waarom het niet echt praktisch is om ze meteen onder een HID lamp te zetten. Dat is weggegooid geld. Doe je dat wel, plaats dan de lamp op grote afstand van de plantjes (waarbij je dus licht en warmte verspilt).

Fluor-licht is minder intens en minder warm, dus dat is dan een betere keus. Licht voor de propagator kun je aanschaffen bij de growshop in de buurt, zoals bijvoorbeeld T5 strips of CFL 'eco lights' die output leveren in het blauw/wit spectrum. Deze bevorderen de ontwikkeling van de wortels, zorgen voor groei in de breedte in plaats van in de hoogte en leiden je plant van het kas stadium naar het vegetatieve stadium.

Deze fluorlampen zijn goedkoper in aanschaf en makkelijker in de omgang dan HID licht en omdat ze minder warmte genereren kunnen ze dichter op de planten worden geplaatst, waardoor je maar weinig licht verspilt.

Een 24 watt T5 strip zal je in de growshop rond de 25 euro kosten. Hiermee kun je ongeveer 10 tot 15 plantjes verlichten in een kleine propagator. Koopje!

Geef op tijd voeding

Voordat je gaat planten moet je bodem vochtig zijn, maar niet door en door nat. Turf of cocos blokjes moeten in water worden geweekt tot ze volledig zijn verzadigd en dan moeten ze nog een nacht staan. Als je steenwol gebruikt, week het dan in een oplossing met een kwart aan voeding en een pH waarde van 5.5 en laat het nog een nacht rusten alvorens je het gebruikt.

Zoals gezegd is het heel belangrijk voor kiemplantjes dat ze zo snel mogelijk een goed wortelsysteem ontwikkelen. Om dit goed te doen, moet je de effecten om de wortelzone te hydrateren begrijpen.

Wortels hebben de neiging om te reageren op schraalte. Dit betekent dat ze zich verspreiden op zoek naar water en voedsel. Als een wortel alle water en mineralen in zijn omgeving heeft opgenomen, groeit hij verder om meer te vinden. Daarom vult de plant de aarde met wortels. Het is daarom essentieel dat je de aarde (of elk ander groei-medium) laat uitdrogen voordat je opnieuw water geeft. Hierdoor dwing je de wortels om het merendeel van het water en voedsel te verbruiken.

Als water en voeding altijd aanwezig zijn, hebben de wortels geen aanleiding om te gaan zoeken en blijft de wortel-zone onderontwikkeld. Uiteraard is het van groot belang om kiemplantjes niet te veel water te geven. Maar het blijft een kwestie van balanceren, omdat te weinig water zorgt voor het terugtrekken van de wortels en dit belemmert de groei.

Het is goed om je te realiseren dat kiemplantjes teer zijn en de eerste 3 – 5 dagen na het ontkiemen nauwelijks extra voeding en water nodig hebben. Als je twijfelt kun een bodem vochtigheidsgraad meter aanschaffen voor een dubbelcheck.

De eerste voeding kun je geven wanneer de eerste echte bladeren te zien zijn: dit is het tweede blad dat zich na het ontkiemen ontwikkelt. Geef niet meer voeding dat tot een EC niveau van 1.2. Blijf bij het geven van voeding altijd aan de voorzichtige kant. Het is eenvoudig om meer voeding te geven als de planten erom vragen, maar een teveel aan voeding is moeilijk te corrigeren.

Leer als het ware om je planten te 'lezen'. Als het onderste blad vergeelt, duidt dat op honger. Als de randen van het blad bruinen of krullen, duidt dat op overvoeding.

Verpot met aandacht

Wanneer je bent begonnen met plantjes in een propagator met als basis steenwol of cocos, dan zouden ze binnen 10 dagen na het ontkiemen gereed zijn om verpot te kunnen worden voor een volgende fase. Zelfs zaadjes uit een pot van een paar centimeter zouden sterk genoeg moeten zijn om binnen twee weken na het ontkiemen overgezet te worden in een grotere pot. De kiemplantjes zijn in dit stadium nog steeds erg kwetsbaar en daarom is ons hoofddoel het voorkomen van shock.

De uitzondering op deze regel is steenwol. Dat is een inert, steriel blok dat verpot kan worden naar elk ander medium. Elk blok is identiek aan de andere. Elk kiemplantje groeit consistent op en alle plantjes kunnen op hetzelfde moment worden verpot.

Hoewel men alom gelooft dat je plantjes meteen na het overzetten water moet geven, is dat geen goed idee. Het ligt voor de hand dat bij verpotten enige schade aan de wortels optreedt. Het meteen toedienen van water kan makkelijk leiden tot het opnemen van ziektekiemen in de beschadigde wortels. Beter is het om te wachten en op de volgende dag water te geven met een dosis stress verlager, zoals SuperThrive. Dit voorkomt ook wortel rot.

Het is eveneens zinvol om te melden dat je een plant tot aan de eerste tak in de grond kan zetten tijdens het verpotten. Hiermee beperk je de hoogte van de individuele plant en je bent zekerder van een canopy. Deze techniek kun je tijdens elke fase bij het verpotten toepassen.

Timing is de sleutel van succesvol verpotten. Je wilt de wortels van het kiemplantje zien aan de buitenkant van de propagator. Verpot je te vroeg, dan zie je de top opkomen, terwijl je zit te wachten op het groeien van de wortels.

Verpot je te laat, dan is het mogelijk dat het kiemplantje als het ware stikt in de wortels. Dat leidt tot uitdroging en de plant ontwikkelt zich slecht. Worden je plantjes geel dan hebben ze voeding nodig en geef je ze extra voeding bij het verpotten.

Als de plantjes zijn verpot naar nieuwe potten of blokken, dan kunnen ze terug in de propagator. Geef ze een paar dagen om aan te sterken, waarna ze naar de echte kweekruimte kunnen.

Label Je Materiaal

Het labelen van je zaden tijdens het planten is een must. Bij het kweken van meer dan één soort per keer, vergeet zelfs de meest ervaren kweker wel eens welke plant nou welke is! Hoe goed je geheugen ook maar moge zijn, na een paar joints en een stoned kijkje in je kwekerij, haal je de plantjes geheid door elkaar.

Verschillende soorten vragen om verschillende voeding, daarom is het van belang dat je weet wat wat is. Gebruik liever plastic labels dan hout. Ze zijn makkelijk te wissen en vochtig hout kan een bron zijn voor larven en andere ziekmakers.

En nou ontkiemen!