Column André Beckers

Het btw-systeem is verre van makkelijk Cannabisproducten en btw

Hasjiesj en wiet zijn dergelijke bijzondere producten. Omdat de verkoop daarvan in coffeeshops slechts wordt gedoogd, mag de Belastingdienst geen btw hierover heffen. Als hasjiesj en wiet legaal verkrijgbaar zouden worden dan zou hierover 21% btw moeten worden afgedragen. Puur ter vergelijking. Als een illegaal grammetje wiet nu € 10 kost, dan zou een legaal grammetje als gevolg van de heffing van de btw € 12,10 gaan kosten. Als datzelfde grammetje wiet niet als genotmiddel wordt gezien, maar als legaal verstrekt medicijn, wordt 9% btw geheven. In dat geval zou de prijs € 10,90 bedragen. Zo zie je de invloed van btw op de prijs die de consument betaalt.

Hennepstekken

Makkelijk is dit btw-systeem niet. Verre van dat zelfs. Stekken van de hennepplant vallen bijvoorbeeld onder de reikwijdte van de Nederlandse Opiumwet, zodat de handel daarin is verboden. Maar de hennepstekken zelf kunnen naar hun aard niet worden gelijkgesteld aan hasjiesj en wiet. Een hennepstek is nog geen verdovend middel, zo redeneerde de belastingkamer van de Hoge Raad in januari 2001. De Staat mag daarom over de verkoop van hennepstekken 21% btw heffen. 

Eerste levensbehoefte

Het verlaagde tarief van 9% wordt voornamelijk toegepast bij producten, die een eerste levensbehoefte vervullen. Denk daarbij aan producten zoals voedingsmiddelen, water en genees- en hulpmiddelen. Ook agrarische goederen, boeken en kunst vallen onder dit lager btw-tarief. De verkoper van een product kan een lagere consumentenprijs hanteren als hij geen 21%, maar slechts 9% btw hoeft af te dragen. Daarom worden vaker discussies gevoerd over de aard van een product.

Cannabiszaden

Enkele jaren geleden betaalde de consument bij de aankoop van cannabiszaden nog het verlaagde btw-tarief. Cannabiszaden werden toen aangemerkt als land- en tuinbouwzaden. Sinds 1 januari 2016 zijn cannabiszaden uitgezonderd van dit lage btw-tarief als er producten mee gekweekt kunnen worden die in de Opiumwet zijn vermeld. Als je in Nederland een wietzaadje koopt, gaat 21% van jouw aankoopbedrag naar de Staat als btw.

Wietzaden zoals voor deze CBD Autoflower Charlotte's Web: 21%

Legale genotmiddelen

Ook over legale genotmiddelen heft de Staat 21% btw. Een voorbeeld van een legaal genotmiddel is de magische truffel. Bij de verkoop van magische truffels moet de verkoper 21% btw aan de Belastingdienst afdragen. Magische truffels zijn in de ogen van de Staat geen voedingsmiddelen waarvoor het 9%-tarief geldt. Voedingsmiddelen zijn volgens de Staat ‘eet- en drinkwaren en producten die bestemd zijn voor de bereiding, aanvulling of vervanging daarvan’. Omdat magische truffels een hallucinerende werking hebben, worden deze als genotmiddelen aangemerkt en niet als voedingsmiddelen.

CBD-olie

Met bovenstaande wetenschap was het de vraag hoe de Belastingdienst CBD-olie zou kwalificeren. Als CBD-olie naar haar aard zou worden aangemerkt als binnen de hele Europese Unie volstrekt verboden genotmiddel zou geen btw mogen worden geheven. Als legaal genotmiddel zou 21% btw moeten worden afgedragen en als voedingssupplement 9%. Op 7 april 2020 heeft de Belastingdienst duidelijkheid verstrekt. CBD-olie wordt aangemerkt als een voor menselijke consumptie bestemd kruidenpreparaat/voedingssupplement. Daarom is de levering van CBD-olie belast met 9% btw.

Zeer geringe hoeveelheid THC

Kenners weten dat CBD de afkorting is van cannabidiol, die gewoonlijk wordt gewonnen uit de vezelhennepplant. CBD-olie van deze vezelhennep bevat een zeer geringe hoeveelheid THC (tetrahydrocannabinol). Vanwege dit lage THC-percentage wordt niemand stoned of high van het gebruik van (echte) CBD-olie. Met die wetenschap is het logisch dat CBD-olie niet als genotmiddel is aangemerkt. Voor de portemonnee van de vele gebruikers van CBD-olie is het in ieder geval goed nieuws dat het verlaagde 9% btw-tarief van toepassing blijft.

Wietexperiment

Het is de vraag hoe na de inwerkingtreding van de Wet gesloten coffeeshopketen (beter bekend als het wietexperiment) zal worden omgegaan met de btw-heffing over de verkopen van hasjiesj en wiet. Tijdens de behandeling van deze wet is in de Tweede Kamer stilgestaan bij de btw-heffing. Aangenomen is dat geen btw mag worden geheven, omdat hasjiesj en wiet als verboden middel in de Opiumwet vermeld blijven. Door geen btw te heffen kan de prijs voor de consument lager blijven en kunnen de deelnemende coffeeshops concurreren met de illegale markt.

Hof van Justitie

De toekomst zal uitwijzen of deze redenering standhoudt. Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft in de Happy Family zaak uit 1988 stilgestaan bij de gevolgen van het Nederlands gedoogbeleid op de heffing van btw. De gedoogstatus was te weinig om btw te mogen heffen. Gedoogd is nog niet legaal, was de redenering. Na inwerkingtreding van de Wet gesloten coffeeshopketen worden de deelnemende coffeeshops niet gedoogd, maar geldt voor hen een wettelijke strafuitsluitingsgrond. Dat is heel wat meer dan gedogen, zodat de uitkomst van een nieuwe procedure in Luxemburg zo maar eens tot een heel andere uitkomst zou kunnen leiden.

Coronavirus

Na recente ervaringen zou je een filosofische discussie kunnen voeren over de aard van hasjiesj en wiet. De horeca moest als gevolg van de uitbraak van het coronavirus halsoverkop op slot. Lange rijen klanten probeerden nog snel bij hun coffeeshop een voorraadje cannabis aan te kopen. Straatdealers kwamen uit alle hoeken en gaten tevoorschijn. Wat gebeurde? De coffeeshops mochten van de veiligheidsregio alweer heel snel hun deuren openen. Voor heel veel consumenten werkt cannabis als een kalmerend genotmiddel. Voor anderen werkt dit kruid als medicijn. Vervult cannabis daarmee geen eerste levensbehoefte, vraag ik mij af? André Beckers www.wolf.partners