Chernobyl
Op 26 april 1986 ontstaat in de kerncentrale van Chernobyl een enorme explosie. Radioactief materiaal verspreidt zich over een groot gebied in de Sovjet-staten Oekraïne, Wit-Rusland en Rusland tot in Scandinavië en West-Europa. De autoriteiten doen er alles aan om de kernramp te verzwijgen. HBO maakte er een ijzingwekkende documentaireserie over, die zowel door pers als publiek hogelijk gewaardeerd werd.
IJzingwekkend en gedetailleerd
Tijdens een bezoek aan Kiev, de hoofdstad van Oekraïne in 2017, kreeg ik verschillende keren een aanbod om de ruïnes rond Chernobyl te bezoeken. Ik ging er niet op in. Als ik me goed herinner vertrok je vroeg in de ochtend om na een busrit van een paar uur door verlaten licht-radioactieve wijken te lopen. Na afloop kreeg je dan een T-shirt met ‘I Survived Chernobyl’ of zoiets erop.
Doofpot
Maar nu is er deze serie. Regisseur Johan Renck en zijn team hebben een geweldige prestatie geleverd. Niet voor niets is Chernobyl de hoogst gewaardeerde documentaireserie op IMDB met een 9.4. In vijf afleveringen zien we de ramp door de ogen van duizenden betrokkenen: werknemers, hulpverleners, overheidspersoneel en hun familieleden. Een van de voornaamste karakters is Valery Legasov, een vooraanstaande kernfysicus. Hij is een van de eersten die de omvang van de ongeëvenaarde ramp begrijpt. Sovjet vice-premier Boris Shcherbina wordt door het Kremlin aangesteld om de regeringscommissie te leiden in de uren onmiddellijk na het ongeluk. Ulana Khomyuk, een kernfysicus uit Wit-Rusland, zet zich in voor het oplossen van het mysterie dat leidde tot de ramp. Want de machthebbers in Moskou willen alles zo snel mogelijk in de doofpot stoppen.
Einde van de USSR
Tot in de kleinste details wordt uit de doeken gedaan wat er allemaal mis ging en hoe onverschillig er door de USSR met mensenlevens werden omgegaan. Wanneer een totale meltdown dreigt worden zonder scrupules mijnwerkers gehaald die zonder bescherming levensgevaarlijk werk moeten verrichten. Datzelfde geldt voor hulpverleners, brandweer en politie. Volgens officiële cijfers zijn er rond de 4000 slachtoffers gevallen. Het werkelijke getal zou rond de 40.000 zijn. De doofpottactiek van het Kremlin heeft overigens niet gewerkt. Mikhael Gorbachev verklaarde later dat de kernramp en de leugens er om heen uiteindelijk tot het einde van de USSR in 1991 hebben geleid.
.jpg)
.jpg)
