Kan cannabis bijdragen aan het voorkomen van de aanstaande opioïde-crisis in Nederland

Ondanks de opioïde-crisis waarmee de VS wordt geconfronteerd, schrijven artsen en ziekenhuizen in toenemende mate zware, opioïde-gebaseerde pijnstillers voor, zoals oxycodon en fentanyl. De reden hiervoor is grotendeels te wijten aan het feit dat Nederlandse zorginstellingen door de Nederlandse Vereniging Ziekenhuizen worden beoordeeld op kwaliteit en dat de ‘pijnscores’ van patiënten een grote rol spelen in de totaalscore van een zorginstelling. Met andere woorden, hoe minder pijn patiënten ervaren, hoe hoger het ziekenhuis scoort op kwaliteit. Ondanks de plechtigheden van politici zoals Paul Blokhuis (Volksgezondheid) over de veiligheid van opioïde-pijnstillers, heeft dit beleid geleid tot -wat sommigen al vreesden- een overregulering van opioïde-pijnstillers. Hierdoor kunnen we rustig spreken over een dramatische verandering in het karakter van de Nederlandse drugsverslaving.

Kosten van opioïden

Volgens de Stichting Farmaceutische Kengetallen gebruiken naar schatting anderhalf miljoen Nederlanders oxycodon, waarbij ongeveer 1 miljoen regelmatig andere zware pijnstillers zoals codeïne en fentanyl gebruiken. En aangezien ongeveer 10-15% van de Nederlandse bevolking vatbaar is voor verslaving, betekent dit dat 50.000 Nederlandse patiënten -alleen al- het risico lopen op oxycodonverslaving. En wanneer de dokters-voorschriften op zijn, maar de verslaving aanhoudt, wenden veel van deze mensen zich tot heroïne om de pijn en het ongemak van hun pijnstillerverslaving te verzachten. De implicaties hiervan zijn enorm. Oxycodon veroorzaakt niet alleen een nieuwe “heroïneplaag”, die voor zowel verslaafden als hun families ongekende pijn en persoonlijk verlies veroorzaken, maar daarmee stijgen ook de maatschappelijke en financiële kosten voor overheid en gezondheidszorg. In 2018 zochten 1 tot 3 nieuwe patiënten per week naar hulp bij het gebruik van pijnstillers. Vaak zijn hiervoor ontgiftings-behandelingen nodig onder klinische opname en toezicht. Dan zijn er nog de kosten van ambulante therapieën, verslavingsbehandelingen en psychologische interventies. Tel dáár de meer dan 700 mensen bij op die in 2018 een opioïde-overdosis namen en we hebben het over verstrekkende en uitgebreide kosten, zowel financieel als maatschappelijk.

Cannabis als alternatief

Voor patiënten die acute of chronische pijn behandelen, kan cannabis een veilig en effectief alternatief zijn voor zware pijnstillers zoals oxycodon. De analgetische kenmerken van cannabinoïden worden uitgebreid bestudeerd en het bewijst dat cannabis een veilige en effectieve pijnbehandeling is voor een breed scala van gevallen. Cannabis kan ook het risico op opioïde-verslaving en overdosis verminderen voor patiënten die het al gebruiken. Omdat cannabinoïden interageren en binden aan dezelfde neuroreceptoren die opioïden gebruiken, versterkt cannabis de pijnverlichting door opioïden. Dit betekent dat wanneer het samen wordt gebruikt, minder opioïde nodig is om hetzelfde effect te bereiken. Deze interactie betekent ook dat de verslavende ‘beloningseffecten’ die tijdens de intoxicatie werden gevoeld, evenals de ontwenningsverschijnselen direct erna, aanmerkelijk minder zullen zijn.

Cannabis als oplossing

Hoewel cannabis waarschijnlijk nooit volledig in staat zal zijn om opioïden te vervangen, kan het een deel van de oplossing zijn voor een meerlaags probleem. Voor degenen die last hebben van hevige pijnaandoeningen of niet kunnen genieten van de effecten van cannabis, is vervanging (van een deel of) van hun behandelingsregime door cannabis misschien geen optie. Maar als het doel van de behandeling is om het ongemak dat een patiënt ervaart te verminderen, is het dan niet intuïtief zinvol om op zijn minst cannabis aan te bieden als een alternatief voor geschikte gevallen? En, rechtvaardigt de veiligheid en heilzaamheid van medicinale cannabis als een mogelijk alternatief voor opioïden geen verdere studie, onderwijsrichtlijnen en stimulansen van de overheid? Zijn we overigens nu al vergeten wat er in de jaren ‘80 aan heeft bijgedragen dat de Methadon-bus permanent in de remise kon worden geparkeerd…? Voor meer informatie, bezoek cannawijzer.nl en brightpulse.nl Door: Lieze Boshoff (LBC3 Marketing), voor Cannabis in Town.