COIR - WŁÓKNO KOKOSOWE

Kwiaty doniczkowe stały się popularne w Europie dopiero w XVI wieku. W 1617 Król Ludwik XIII zaraz po objęciu włazy zainstalował w Luwrze pierwszą oranżerię, która była pierwowzorem współczesnych szklarni.

Kwiaty doniczkowe stały się popularne w Europie dopiero w XVI wieku. W 1617 Król Ludwik XIII zaraz po objęciu włazy zainstalował w Luwrze pierwszą oranżerię, która była pierwowzorem współczesnych szklarni. Oranżeria zaopatrywała króla w świeże owoce cytrusowe podczas zimy. Wynalazek ten został niemalże niedostrzeżony przez przedstawicieli z klasy średniej z Wielkiej Brytanii oraz Holandii przez następne 200 lat.

Pierwsze lata triumfu szklarnie zaczęły przeżywać w 350 lat później we wczesnych latach 50'tych. Przez cały ten czas wykorzystywane do uprawy były naturalne składniki jak ziemia ogrodnicza, piasek, glina i inne składniki organiczne. W tamtych czasach ogrodnikowi chcącemu uprawiać w szklarniach do pracy wystarczała łopata i żyzna gleba do mieszanek ziemnych.

Zastosowanie ziemi jako podstawowego składnika ma kilka wad. Po pierwsze jej jakość zależy od źródła jej pochodzenia. Nie rozpatrywało się wtedy problemy zanieczyszczeń gleby i w mieszankach trafiały się nawet rozdrobnione i nieprzegnite części roślin.

Najwięcej wtedy kłopotów sprawiało przywlekanie do domowych ogrodów szkodników i chorób z zewnątrz. Jednym z przykładów mogą być masowe wtedy transporty dżdżownic z Europy i Anglii do Stanów Zjednoczonych, które to utraciły większość ze swojej populacji dżdżownic po pokrywającymi ponad 2/3 lądu lodowcami. Transporty te zmieniły wygląd i biologie lasów w dużej części USA. Dżdżownice przemieniły pokrywającą najniższą część lasu materię organiczną w życiodajny kompost, który może być od razu wykorzystany przez nowo rosnące rośliny. Nie było to oczywiście z korzyścią dla wszystkich, wytrzebieniu zostały, bowiem poddane wszystkie organizmy wolące mniejszą zawartość kompostu w glebie leśnej.

Tamtejsi ogrodnicy nie rozpoznawali problemu z dżdżownicami, jako problemu, ale wtedy wielkim problemem było przywlekanie: chrząszczy, gąsienic, mszyc i innych rodzajów szkodników do domu wraz z samodzielnie zrobioną ziemią ogrodniczą.

Rozwiązanie przyszło pod koniec lat 50'tych, kiedy to komercyjni producenci mieszanek ogrodniczych zaczęli jej pasteryzacje.

W latach 60'tych gotowe mieszanki do uprawy roślin w domu stały się co raz bardziej popularne na rynku ogrodniczym. I do dnia dzisiejszego za podstawowy składnik mieszanek wchodzi ziemia ogrodnicza lub torf. Dla zachowania odpowiedniej wilgotności dodaje się do niej jeszcze inne składniki jak: perlit, piasek, wermikulit oraz kompost. Wapień jest dodawany, aby utrzymać odpowiedni odczyn pH gleby.

Mieszanki te bardzo spopularyzowały ogrodnictwo wśród mas i nie trzeba było już własnoręcznie brudzić sobie rąk. Uprawa w mieszankach gotowych stała się także bardziej wydajna, ponieważ struktura gleby znacznie się poprawiła. Była ona dużo lżejsza, lepiej napowietrzona i akumulowała więcej wilgoci niż samodzielnie wykonane substytuty. Była także wolna od patogenów wszelakiej maści.

TORF

Torf stał się głównym składnikiem większości mieszanej ziemnych na rynku ze względu na swoje właściwości fizyko-chemiczne, a szczególnie niski współczynnik objętości do wagi. Jest to także dobrze napowietrzone medium utrzymujące w sobie dużo wilgoci. Ma on w sobie chemiczny bufor, który wiążąc składniki z nawozów tworzy korzystny klimat dla rozwoju roślin. Czysty torf jest dość kwaśnym medium i trzeba zneutralizować ją jakimś dodatkowym składnikiem - najczęściej korzysta się z wapna i wapieni.

Z biegiem czasu składniki torfu są rozkładane przez bakterie obecne w glebie na prostsze składniki. Dzieje się tak najszybciej w wilgotnej glebie bogatej w składniki odżywcze o pokojowej temperaturze z aktywnie rozwijającymi się w niej roślinami. Przez pierwsze sześć miesięcy uprawy bardzo rzadko można zaobserwować widoczne gołym okiem etapy rozkładu jej składników. Tak, więc ogrodnicy uprawiający rośliny tylko przez kilka miesięcy zwykle nie spotykają się z tym problemem. Po upływie więcej niż roku już łatwo zaobserwować fizyczne objawy rozkładu składników torfu i utraty części jego pierwotnych cech fizycznych, jak napowietrzenie, czy zdolność do magazynowania wody. Większość roślin po upływie roku wymaga przesadzenia do świeżej gleby. Podczas tego procesu można usunąć część starej, wykorzystanej już części starej mieszanki z pomiędzy bryły korzeniowej.

Torf bywa wykorzystywany także, jako samodzielne medium do uprawy oraz składnik różnych nawozów. Jest to bardzo kwaśne medium i stosując je samo należy bezwzględnie wyregulować odczyn wody/nawozów, jakimi będziecie podlewali wasze podopieczne.

KORA

Kora mielona lub dobrze rozdrobniona jest wykorzystywana w dużej części mieszanek ziemnych. W większości przypadków jest ona pozyskiwana z drzew sosen i jest stosunkowo kwaśnym dodatkiem. Świeża kora sosnowa jest rzadko wykorzystywana, ponieważ zawiera sobie nieprzetworzone toksyny roślinne, które muszą zostać rozłożone na czynniki pierwsze przed wykorzystaniem ich przez rośliny. Kora po kompostowaniu jest nadal stosunkowo kwaśna, ale może wchłonąć dużo więcej wody od świeżej i ma bardzo dobry współczynnik wymiany jonowej. Nie pochłania ona za dużo gazów, ale przestrzenie między jej cząsteczkami znacznie polepszają napowietrzenie gleby. Jako składnik mieszanek kora zawsze stosowana jest z wapnem mającym redukować jej odczyn pH.

Korę bardzo rzadko wykorzystuje się w hydroponice.

WERMIKULIT

Wermikulit jest sztucznym składnikiem wielu mieszanek powstającym z ogrzewanych pod wysokim ciśnieniem skały mica zmieniają swoją strukturę ukazując porowate wnętrze skały. Dzięki temu może on związać wielokrotnie więcej w sobie wody niż sam waży. Posiada stosunkowo wysoki współczynnik wymiany jonowej. Skała jest bogata w różne inne składniki jak: silikon, magnez, żelazo, wapń i potas, które są także składnikami odżywczymi dla roślin, które łatwo je przyswajają. Wraz ze zbiegiem czasu wermikulit z mieszanki ziemnej zostanie stopniowo rozłożony na składniki pierwsze, a wszystko za sprawą bakterii zawartych w glebie.

Odczyn pH wermikulitu zależy w wielkim stopniu od źródła skał, z jakiego go pozyskano i sposobów ich obróbki końcowej. W większości przypadków jest on lekko zasadowy o pH pomiędzy 7 a 9. Dlatego chętnie jest on używany z torfem i korą w celu neutralizacji ich kwasowości.

Z biegiem czasu wermikulit rozpada się na co raz to mniejsze kawałki, a z czasem kompresuje w zbite bryłki. Podnosi to jego zdolność do wiązania wody, ale zmniejsza jego napowietrzenie. Na rynku jest on dostępny w kilku gradacjach, im mniejsze bryłki tym większa zdolność do zatrzymywania wody i mniejsze napowietrzenie gotowej mieszanki.

Wermikulit jest często stosowany, jako dodatek w innych mieszankach ziemnych oraz stosowany, jako samodzielne podłoże bezglebowe w ogrodach hydroponicznych.

PERLIT

Perlit robi się z innego rodzaju skały silikonowej, w której mikro kropelki wody uwięzione pomiędzy cząsteczkami skały gwałtownie parując zwiększają objętość i zdolność przyjmowania wody przez tą skałę 20 krotnie. Perlit jest śnieżno białą, sypką skałą, która nie ulega tak szybkiemu rozłożeniu jak wermikulit. Jej struktura charakteryzuje się dużą ilością porów, które fizycznie wiążą wodę. W przeciwieństwie do wermikulitu perlit ma wysoki współczynnik wymiany gazowej i jonowej i jest odczynu prawie neutralnego - pH 7.

Perlit jest wykorzystywany, jako składnik mieszanek ziemnych i bezglebowych. Rzadko stosuje się go, jako mono substrat w uprawach hydroponicznych, częściej jest wykorzystywany w połączeniu z wermikulitem i torfem.

ASPEKTY EKOLOGICZNE

Wszystkie cztery wymienione przez mnie składniki mieszanek do uprawy: torf, kora, wermikulit i perlit są przedstawicielami ekologicznej linii uprawy i nawożenia. Torf dla przykładu jest wydobywany tylko z powierzchniowej warstwy bagien i mokradeł, na których się formował. Nie ma więc mowy o rabunkowym stylu uprawy i pozyskiwania jakiegokolwiek z tych substratów.

Kora do uprawy jest produktem ubocznym gospodarki leśnej - odpadki z tartaków. Dla lobby ekologicznego wykorzystanie kory do uprawy roślin jest zawsze jakimś postępem po masowym marnowaniu jej na śmietniskach.

Skały wyjściowe do produkcji wermikulitu i perlitu powstają z odkrywkowego ich wydobycia w kopalniach.

COIR - WŁÓKNO KOKOSOWE

COIR inaczej zwany włóknem kokosowym jest miękkim włóknem i rdzeniem otoczki orzecha kokosowego. Większość światowego włókna pochodzi, albo z południowych stanów Indii, albo z Sri Lanka. Inne kraje ze strefy podrównikowej np. Meksyk produkują małe ilości włókna kokosowego na rynki światowe. Zaraz po zbiorach orzechów ich otoczka zbudowana głównie z celulozy zmienia się na produkt o wysokiej zawartości ligniny. Lignina, którą znaleźć można także w składzie drewna ulega jeszcze wolniejszym procesom rozkładu niż kora czy torf, tak więc bez obaw można ją wielokrotnie używać. Dużo dłużej niż korę i torf.

Coir może zatrzymać pięć do ośmiu razy więcej wody niż sam waży. Charakteryzuje się także niskim współczynnikiem elektrolitycznym co umożliwia nie tylko fizyczne, ale także chemiczne wiązanie wody w swoich strukturach. Stopień napowietrzenia włókien zależy od ich gradacji i sposobu przeróbki. Im drobniejsze kawałki tym więcej wody w stosunku do powietrza włókno jest wstanie zatrzymać w swoim wnętrzu.

Kolejną zaletą włókna kokosowego w porównaniu do kory i torfu jest jej odczyn, który jest odpowiedni do większości upraw i wacha się w przedziale pomiędzy 5,8 a 6,4 pH. Jest to poza tym dobre źródło: potasu, żelaza, magnezu, cynku i miedzi. Najdrobniejszy pył kokosowy może być traktowany jako ekologiczny nawóz potasowy polepszający strukturę gleby. W połączeniu z krótkimi włóknami kokosowymi tworzy skuteczny materiał antyzbrylający do mieszanek.

Jest wiele dowodów praktycznych potwierdzających przeciwgrzybiczne właściwości tego medium do uprawy. Dzieje się tak dzięki dużej zawartości ligniny w substracie.

Na rynku dostępnych jest wiele gatunków i rodzajów włókna kokosowego. Każdy z producentów tego substratu ma swoją własną recepturę na zawartość w gotowym produkcie: długich, krótkich i średnich włókien, inne są również dostępne gradacje. Głównie substrat ten dzieli się na przygotowany z włókien i rdzenia.

Większość producentów w swoich wyrobach wykorzystuje tylko jeden rodzaj włókna. Ja zawsze mieszałem kilka dostępnych na rynku produktów. Niektóre z nich zrobione są głownie z rdzeni kokosowych inne zaś w większości z włókna kokosowego. W uprawie sprawdzają się obydwa gatunki. Do takich mieszanek warto dodać nawóz z dżdżownic, wermikulit i perlit.

Płatki kokosowe to kolejna możliwa do spotkania na rynku forma tego surowca roślinnego. Zwykle mają wygląd płatków śniadaniowych o średnicy -d 0,5 do 1 cm. Można stosować je zamiennie z chrupkami z kory przy własnoręcznym przygotowywaniu mieszanek pod uprawę. Możliwe jest wykorzystanie kokosa jako samodzielne medium pod hydroponiczną uprawę orchidei.

Ja wykorzystuje około 1 cm płatki kokosowe jako jedyne medium wypełniające małe, 15 cm doniczki. Na zwykłej jedno metrowej tacy mieści się ich 24 z miejscem na swobodny odpływ pożywki. Jedna roślina to z reguły tylko jeden kwiat. Rośliny są stale nawadniane przez odpowiedni system podłączony do regulatora. Zastosowanie tego medium zapewnia doskonałe napowietrzenie medium pod uprawę i jego długą żywotność. Dobre napowietrzenie i wysoka wilgotność daje nam sukces i zadowalające rezultaty w większości ogrodów. Można łączyć je z technika NFT lub w systemach nawadniania kropelkowego.

Na rynku jest obecny dobry wybór różnego rodzaju włókien jak i płatków kokosowych. Przed użyciem należy w większości przypadków takie włókno przepłukać w 15 minutowej kąpieli wodnej. Po odciśnięciu włókno jest gotowe do zastosowania. Są dostępne również produkty, w których płukanie to zostało już zrobione w ich przetwórni - takie wystarczy namoczyć.

Na większości targów na jakich jestem obecny zawsze bardzo wnikliwie przyglądam się wszystkim markom i gradacjom oferowanego na nich włókna kokosowego. Marka Agro-Coir's pochodzi z Meksyku i oferuje już wypłukany substrat gotowy do użycia bezpośrednio z worków.

Oznaczenie GRANULAR FINE oznacza, że produkt składa się z małych kawałków rdzeni i włókien kokosowych. Najlepiej sprawdza się przy kiełkowaniu nasion i ukorzenianiu sadzonek i klonów.

Oznaczenie GRANULAR REGULAR oznacza, że przygotowano go z równej mieszaniny rdzeni i włókien kokosowych. Gradacja ta najlepiej się sprawdza w kiełkowaniu nasion, ukorzeniani sadzonek i klonów oraz jako samodzielne medium uprawne dla upraw hydroponicznych - przy małych roślinach. Małe rośliny najlepiej wypełnić 10 - 15 cm doniczki, które warto pomieszać z innymi substratami bezglebowymi. Przy większych roślinach mieszanka powinna zawierać większe kawałki w swoim składzie.

Po pierwsze musicie zapamiętać, aby rośliny uprawiane na mieszance z tymi włóknami podlewać częściej niż podobne rośliny. Dzieje się tak dlatego, że włókno kokosowe ma mniejsze powinowactwo do wody od wymienionych wcześniej składników mieszanek ziemnych i bezglebowych. Wymaga to zapewne nieco więcej uwagi, ale zapewnia lepsze warunki do rozwoju roślin i ich systemów korzeniowych. Do momentu rozkładu ligniny i celulozy zatrzymuje on największą ilość wody w swoim składzie.

Oznaczenie GRANULAR REGULAR W/O ADDED PITCH informuje was, że macie do czynienia tylko i wyłącznie z włóknami kokosowymi wraz z przyrośniętą do nich częścią rdzenia. Typ ten charakteryzuje się zwiększonym napowietrzeniem. Może on bez obaw wypełniać doniczki większe niż 15 cm. Stosuje się go samodzielnie lub jako przeciw zbrylający składnik innych mieszanek. Ma on niskie powinowactwo do wody, wiec wymaga częstszego podlewania niż inne. Można go stosować w pojemnikach od 1 litra do 20 litrów.

Oznaczenie FIBER mówi wam, że macie do czynienia tylko i wyłącznie z włóknami kokosowymi oddzielonymi od rdzeni. Odmiana ta wymaga najczęstszego podlewania, ale gromadzi najwięcej wody i powietrza w sobie. Dodatkową zaleta jest chemiczny bufor jaki tworzy wokoło korzeni roślin chroniąc je.

Odmianę tę można stosować zamiennie z perlitem w mieszankach pod uprawę, ponieważ zwiększa stopień ich napowietrzenia. Włókno jest dobrym składnikiem mieszanek w dużych pojemnikach i torbach uprawnych, ponieważ skutecznie działa, jako składnik przeciw zbrylający.

Może być wykorzystany jako samodzielne medium hydroponiczne nawadniane zestawem kropelkowym. Dzięki dobrej strukturze jest wysoko przepuszczalny dla wody. Pochłania kilka razy więcej wody od swojej suchej masy.

Oznaczenie CHUNKS informuje was o tym, że macie do czynienia z granulatem zrobionym z włókna kokosowego. Doskonale sprawdza się jako samodzielne medium pod orchidee i zestawach hydroponicznych nawadnianych kropelkowo oraz ze swobodnym przepływem pożywki. Można go także stosować jako składnik innych mieszanek. Dobry do dużych pojemników jak wiadra itd.

Wszystkie opisane media są pakowane w wygodne torby i opakowania ułatwiające ekonomiczne ich użycie w ogrodzie.