When They See Us

Hartverscheurende mokerslag

Streaming diensten als Netflix veranderen in hoog tempo onze manier van tv kijken. ‘Lokale’ series als het Nederlands-Vlaamse Undercover of het Indische Sacred Games (zie vorige Highlife) krijgen nu een internationaal publiek. Dat leidt tot imposante kijkcijfers. De laatste tv-hit van Netflix, de docu-serie When They See Us, hield in een paar maanden tijd maar liefst 23 miljoen kijkers aan de buis gekluisterd.

Terecht, want het is één van de beter producties die het bedrijf de laatste tijd heeft uitgezonden. Het hartverscheurende verslag over de belevenissen van de Central Park Five komt aan als een mokerslag. Mede door deze serie van Ava Duvernay heeft het zelfs nu nog immense gevolgen. De vijf ten onrechte veroordeelde tieners worden inmiddels als volwassenen als helden verwelkomt. De openbare aanklagers en de NYPD die onder een hoedje speelden om hen te veroordelen krijgen nu de volle laag in de publieke opinie. Zelfs de huidige Amerikaanse president Donald Trump speelt een onaangename rol in het geheel.

 

1989

In 1989 wordt een jonge blanke vrouw in Central Park op gruwelijke wijze mishandeld en verkracht. Ze raakt in een coma en weet ternauwernood te overleven. Ze weet zich niets van haar aanval of aanvaller(s) te herinneren. Op hetzelfde tijdstip is een grote groep jongeren keet aan het schoppen in het park. Agenten die van de verkrachting te horen krijgen jagen de groep op en er worden verschillende jongens gearresteerd. Ze zijn allen minderjarig, alleen een 17-jarige jongen wordt als meerderjarig beschouwd. De jongens worden door de politie onder grote druk gezet om de verkrachting te bekennen. Ze worden urenlang verhoord, zonder dat hun ouders of een advocaat aanwezig kunnen zijn. Onder die druk bekennen ze. Want de politie belooft hen dat ze na hun bekentenis naar huis mogen.

Donald Trump

Linda Fairstein werkt dan als aanklaagster voor het Openbaar Ministerie en steunt en stuurt de aanpak van de politie volledig. De raciale spanningen in New York lopen hoog op. Vastgoedmagnaat Donald Trump gooit olie op het vuur door in een paginagrote advertentie de doodstraf tegen de jongeren te eisen. In een tumultueus proces worden de Central Park Five tot jarenlange celstraffen veroordeeld. Ondanks het feit dat er geen direct bewijs is, naast de onder immense druk afgelegde verklaringen. Pas vele jaren later volgt een ommekeer. Een veroordeelde gevangene bekent de verkrachting en eindelijk volgt genoegdoening. Na vele jaren onterecht vastgezeten te hebben is er nu vrijheid. Met veel tegenzin betaalt de staat New York later een miljoenenvergoeding.

 

Impact

De impact van de verpletterende docu-serie anno 2019 is groot. De vijf jongens, die inmiddels volwassenen zijn, worden als helden vereerd bij tv-optredens bij onder andere Oprah Winfrey. Linday Fairstein, die een aantal boeken schreef, werd door haar uitgeverij ontslagen. Desondanks blijft ze bij haar overtuiging dat de jongens schuldig zijn. Net als Donald Trump overigens. Elizabeth Lederer, de aanklaagster die het in de rechtszaal tegen de vijf jongeren opnam, nam na protesten van zwarte studenten ontslag als docent bij de Columbia Law School. Lederer: “Gezien de aard van de recente aandacht die het gevolg is van de Netflix-weergave van de Central Park Five, lijkt het mij het best om niet terug te keren.” De macht van goede TV is soms (gelukkig) groot.