In Wallonië ligt de weg naar liberalisering wijd open

Cannabis staat tegenwoordig haast iedere week op de Belgische politieke agenda. De ene keer gaat het over medisch gebruik, dan weer over de business, de war on drugs of de speekseltest.

In de laatste dagen van 2018 mengde zich plots een nieuwe, toch wel verrassende gesprekspartner in het cannabisdebat. De partij CD&V (het Vlaamse equivalent van het Nederlandse CDA) verzet zich al sinds mensenheugenis met hand en tand tegen iedere vorm van legalisering of gedoogbeleid. Nooit toonde ook maar één parlementslid zich bereid om in debat te gaan over het thema. En toch is het precies de CD&V die nu als eerste Vlaamse partij pleit voor de erkenning van het medisch gebruik van cannabis. Onder strikte voorwaarden natuurlijk, en met geen enkele opening naar wat het klootjesvolk ‘recreatief gebruik’ noemt. Ik zie het al gebeuren dat cannabis straks voor alles wordt toegelaten, behalve om de geest te verruimen. Want dat is wel het laatste wat de heersende machten willen, dat we collectief slimmer worden en hun hypocriete spelletjes doorzien.

Tsjeven

Maar toch een positieve evolutie dus, ook al stinkt het voorstel van CD&V naar politiek opportunisme. Nu de partij merkt dat zelfs haar brave, burgerlijke kiezers niet langer afkerig zijn van cannabis toont ze zich bereid om haar kar te keren. Zo hebben we de CD&V natuurlijk altijd gekend. Tsjeven, de spotnaam voor de christendemocraten, is in Vlaanderen zelfs een half scheldwoord geworden. Jij bent een echte tsjeef: jij draait je kont te vaak. Maar goed, het woord cannabis is niet langer taboe in de partij. Soms moet je blij zijn met de kruimels die van tafel vallen.

Verademing

Een stuk ongeremder is de economische berichtgeving over wiet. Terwijl de populaire media vooral focussen op de ontwikkelingen in de medische sector, zoemen de ‘kwaliteitskranten’ in op de Amerikaanse verhalen over de florissante cannabusiness. Zeker als daar via biergigant Inbev en enkele entrepreneurs een Belgisch tintje aanzit. Ik vind het altijd een verademing om die stukken te lezen, zonder opgestoken vingertjes of flauwe grapjes. Ik ben in het algemeen geen fan van economisch nieuws maar als het over cannabis gaat kan ik de nuchtere zakelijkheid plots enorm waarderen. Jammer dat die benadering niet in alle katernen van de krant wordt doorgetrokken.

Proces Trekt Uw Plant

Tot daar het positieve nieuws. Door het proces tegen Trekt Uw Plant (ingeleid op 19 januari) en de onverzettelijke houding van de NV-A in de War on Drugs zullen de media cannabis nog minstens tot de nationale, federale en Europese verkiezingen (26 mei) benaderen op de klassieke negatieve manier. In Vlaanderen toch want in Wallonië ligt de weg naar liberalisering wijd open. Het is maar een van de vele breuklijnen in het Belgische politieke landschap. Er zijn mensen die denken dat ons land na de verkiezingen weleens onbestuurbaar zou kunnen worden, tenzij er op korte termijn een soort van confederalisme wordt ingevoerd, precies wat de NV-A wil. Dan krijg je dus gewesten die nagenoeg onafhankelijk van elkaar en hun eigen gerechtelijk beleid mogen uitstippelen, zoals de Amerikaanse staten. Legaal in Wallonië, misdrijf in Vlaanderen: misschien wordt het wel sneller werkelijkheid dan we ons nu kunnen voorstellen.

Wiet in het verkeer

En dan wil ik het ook nog even hebben over wiet of hasj in het verkeer. Uit onderzoek is gebleken dat 12% van de Belgische bestuurders tussen 18 en 35 jaar minstens één keer per maand ‘onder invloed van drugs’ rijden. Grote verontwaardiging in de media! Hoe is het mogelijk! Waarom wordt daar niks aan gedaan? Meer controles! Waar zijn die speekseltesten? Een professor verklaarde dat ‘de jeugd’ tegenwoordig minder tolerant is voor alcohol achter het stuur maar verdraagzamer voor drugs, en dat dat een gevaarlijke trend is, of wat dacht je? Zoals gebruikelijk niemand die het cijfermateriaal in vraag stelde, of de efficiëntie en betrouwbaarheid van de speekseltesten. Laat staan dat iemand zou opzoeken waar dat verbod nu eigenlijk vandaan komt, want is niet elke journalist met enig verantwoordelijkheidsgevoel gekant tegen iedere vorm van ‘druggebruik’? En zeker geen vergelijking maken met medicijnen, want dan zou je de goegemeente pas echt ongerust maken natuurlijk. Geen land waar zoveel antidepressiva en slaapmiddelen worden genomen als België, geen land waar zoveel bestuurders half verdoofd achter het stuur zitten. Naast een minderheid van opgefokte chauffeurs, maar die slikken dan ook weer een ander soort pillen.

Voorzichtiger

Rijden onder invloed van cannabis was al voorwerp van wetenschappelijk onderzoek in de jaren 80 en 90 van de vorige eeuw. De studies die ik destijds onder ogen kreeg (en die de voorbije jaren bevestigd werden door cijfers uit de Amerikaanse staten waar cannabis legaal is) bevestigden wat de meeste blowers die niet combineren met alcohol of andere drugs zelf ondervinden: dat je in het algemeen iets voorzichtiger rijdt, iets hoffelijker en bij momenten iets trager. Maar die bevindingen sluiten natuurlijk niet aan bij het gevestigde politieke betoog, dus worden ze bewust genegeerd. Vraag aan eender welke politicus op welk onderzoek het verbod op drugs in het verkeer gegrond is en de kans is groot dat hij/zij het zelf moeten googelen. Hopelijk komen ze dan ook uit bij de wetenschappelijk onderbouwde conclusies die ik destijds gevonden heb en onvermoeibaar blijf verspreiden. Zoals deze bijvoorbeeld: ‘Alcohol en cannabis tasten beiden de rijvaardigheid aan, maar het voorzichtige gedrag van de proefpersonen die cannabis hebben gebruikt, beperkt de impact op het rijgedrag. Hun gedrag stemt overeen met hun tekorten. Ze compenseren door trager te rijden, niet voorbij te steken of zich beter te concentreren.' (Health Effects of Cannabis, professor Alison Smiley, University of Toronto, 1999). Smiley baseerde haar studie op een metanalyse van bestaand onderzoek in combinatie met de ongevallenstatistieken van Australië en de Verenigde Staten. 'Het is niet omdat cannabis illegaal is dat het de risico’s op een ongeval zou verhogen,' concludeert Smiley. Smiley!

Door: Karel Michiels