Onderzoek: Luie stoner bestaat niet

Rob Tuinstra
02 Sep 2022

Er is geen verschil in motivatie om ‘iets van het leven te maken’ tussen wietrokers en mensen die geen wiet gebruiken. Het stereotype van ‘luie stoner’ uit de media of films is vals en er is geen wetenschappelijke basis voor, blijkt uit een onderzoek van de University of Cambridge.


‘We zijn zo gewend om luie stoners op onze beeldschermen te zien dat we ons niet meer afvragen of dit wel een juiste weergave is van cannabisgebruikers. Ons onderzoek laat zien dat deze aanname niet correct is,’ aldus Martine Skumlien, promovendus en een van de leiders van het onderzoeker. ‘De aanname dat stoners lui zijn is eigenlijk net zo lui, want het klopt totaal niet.’  

Geen verschil

Wetenschappers onderzochten of cannabisgebruikers een hogere mate van apathie (verlies van motivatie) en anhedonie (verlies van interesse in of plezier uit beloningen) hebben, en of ze minder bereid waren om fysieke inspanningen te leveren om een ​​beloning te ontvangen. De resultaten zijn gepubliceerd in het International Journal of Neuropsychopharmacology. Het team rekruteerde 274 adolescente en volwassen wietrokers die de laatste drie maanden gemiddeld vier dagen per week geblowd hadden, en koppelde ze aan niet-gebruikers van dezelfde leeftijd en hetzelfde geslacht. Deelnemers vulden vragenlijsten in om anhedonie te meten en vroegen hen uitspraken te beoordelen als “Ik zou het leuk vinden om bij familie of goede vrienden te zijn". Ze vulden ook vragenlijsten in om hun mate van apathie te meten, waarin ze werden gevraagd om kenmerken te beoordelen, zoals hoe geïnteresseerd ze waren in het leren van nieuwe dingen of hoe waarschijnlijk het was dat ze een baan tot het einde zouden volhouden. Cannabisgebruikers scoorden iets lager dan niet-gebruikers op anhedonie (met andere woorden, ze leken beter in staat te genieten), maar er was geen significant verschil als het om apathie ging. De onderzoekers vonden ook geen verband tussen de frequentie van cannabisgebruik en apathie of anhedonie bij de mensen die cannabis gebruikten.

Not based on true events

Adolescenten scoorden hoger dan volwassenen op anhedonie en apathie in zowel gebruikers- als niet-gebruikersgroepen, maar cannabisgebruik versterkte dit verschil niet. Dr. Will Lawn (Institute of Psychiatry, Psychology and Neuroscience, King's College London): ‘Er is veel bezorgdheid geweest dat cannabisgebruik in de adolescentie tot slechtere resultaten zou kunnen leiden dan cannabisgebruik tijdens de volwassenheid. Maar onze studie suggereert dat adolescenten niet kwetsbaarder zijn dan volwassenen voor de schadelijke effecten van cannabis op motivatie, de ervaring van plezier of de reactie van de hersenen op beloning.’ Professor Barbara Sahakian van de Universiteit van Cambridge is iets minder stellig: ‘Cannabisgebruik lijkt geen effect te hebben op de motivatie van recreatieve gebruikers. Maar ons onderzoek was met blowers die gemiddeld vier dagen per week cannabis gebruikten. We kunnen niet uitsluiten dat meer gebruik, zoals bij sommige mensen met een cannabisstoornis, effect heeft.’ Hoe dan ook, hieruit blijkt wel dat de iconische film The Big Lebowski, waarin Jeff Bridges de luie stoner Jeffrey Lebowski op het witte doek neerzette, niet op ‘ware gebeurtenissen gebaseerd is’.

R
Rob Tuinstra