Na de verkiezingen - Wat blijft er van de wietwet over?
Op 21 februari stemde een meerderheid van 77 tegen 72 Kamerleden in Den Haag voor een D66-wetsvoorstel waarbij de teelt en handel in cannabis gereguleerd zou worden. Met de wietwet, zoals het wetsvoorstel gemakshalve wordt genoemd, leek de oplossing rond de schizofrene achterdeurproblematiek eindelijk een stap dichterbij te komen.
Maar wat blijft er van die wietwet over na de verkiezingen van 15 maart? Immers, de cannabisvijandige partijen hebben 11 zetels gewonnen, en daarmee zou het voorstel van D66-kamerlid Vera Bergkamp in de nieuwe Tweede Kamer nooit een meerderheid hebben gehaald.
Rekensom
Laten we even de rekensom maken. De partijen die coffeeshops het liefst zouden sluiten, PVV, CDA, CU en SGP hebben nu 47 zetels. Dat waren er 36. De voorstanders van de wietwet, D66, GL, SP, PvdA, PvdD, 50+, Denk en FvD hebben samen 70 zetels. Ik schaar de nieuwkomers Denk en Forum voor Democratie onder de voorstanders. Denk omdat zij als onafhankelijke Kamerleden voor de wietwet stemden, en FvD omdat ze in hun partijprogramma stellen voor ‘een geleidelijke legalisering van softdrugs’ te zijn. Zoals zo vaak ligt de sleutel dus bij de 33 zetels van de VVD. Onder druk van de leden werd in het programma opgenomen dat men voor ‘slimmer reguleren’ was. Maar wat daarmee precies bedoeld werd bleef onduidelijk. Tijdens de stemming op 21 februari stemde de VVD-fractie tegen de wietwet.
Eerste Kamer
Wat gaat er nu in Den Haag gebeuren met die wietwet? De normale gang van zaken is dat een wetsvoorstel als de wietwet in de Eerste Kamer zal worden behandeld. Daar hebben de fanatieke tegenstanders, de Christelijke partijen plus de PVV, in totaal 26 zetels. De voorstanders hebben daar 35 zetels. In de Eerste Kamer, waar in totaal 75 zetels zijn, zou de doorslaggevende stem dus ook die van de VVD-fractie zijn.
Kabinetsformatie
Maar de vraag is of het wetsvoorstel in deze vorm wel door de Eerste Kamer behandeld gaat worden. Want het is vrijwel zeker dat het drugsbeleid onderdeel gaat worden van de kabinetsformatie. En de drie partijen die als ‘motorblok’ de basis van een nieuw kabinet moeten vormen, denken heel verschillend over coffeeshops en de teelt van cannabis. D66 is uiteraard de grote voorstander. Zij brengen 19 zetels in. De fervente tegenstander CDA brengt echter ook 19 zetels in; zij heffen elkaar daarmee dus op. Wederom licht de sleutel bij de VVD. Nemen zij in een volgend kabinet e-i-n-d-e-l-i-j-k afstand van de Opstelten / Van de Steur lijn? Komen zij nu echt met een nieuwe visie, nu ze daartoe door de leden zijn opgeroepen? De partijtop heeft zich in het verleden nooit een warm voorstander van het Nederlandse cannabisbeleid getoond, dus het kan alle kanten op.
Een vierde partij
Wat verder van groot belang is; welke vierde (en wie weet zelfs een vijfde) partij mag uiteindelijk aanschuiven bij het motorblok VVD, CDA, D66? Wordt dat de ChristenUnie, een partij die coffeeshops wil sluiten en cannabis wil verbieden? Of wordt het GroenLinks, een partij die cannabis wil legaliseren? Vragen, vragen, vragen. Het kan alle kanten op. Hoe stevig houden de partijen zich aan hun cannabisstandpunt? Gaat het drugsbeleid mogelijk ‘uitgeruild’ worden met het euthanasievraagstuk? Laat de VVD de teugels eindelijk vieren? Of wordt het uiteindelijk een optie waarbij niemand gezichtsverlies hoeft te lijden; namelijk gewoon niks doen een doormodderen met hoe het nu gaat. Het blijven spannende tijden. Door: Rob Tuinstra