De Marco Polo van de drugssmokkel
Met de armen nonchalant over elkaar, grote zonnebril op de neus, lange haren tot in de nek, kijkt Howard Marks je ontspannen aan. Deze aimabele Welshman gold in de jaren zeventig en tachtig als ‘s werelds grootste hasjsmokkelaar, ‘De Marco Polo van de drugssmokkel’. In het Hash Marihuana & Hemp museum in Amsterdam hangt zijn portret, in 2010 gemaakt door Street art kunstenaar en dj en producer Goldie.
In november 2014 werd de legendarische hasjsmokkelaar en activist Howard Marks (1945-2016) in het museum in Amsterdam de Cannabis Culture Awards toegekend. Deze prijs wordt gegeven aan mensen of organisaties die een buitengewone bijdrage hebben geleverd aan de wereld van cannabis. De komst van Marks naar de feestelijke ceremonie in Amsterdam leek in de soep te lopen na een gemiste vlucht vanuit Manchester, maar omdat hij al lang bevriend was met het museum en omdat hij al erg ziek was, moest en zou hij erbij zijn. Marks is toen met een privéjet last minute naar Amsterdam gevlogen om daar zijn prijs in ontvangst te nemen. Bij die gelegenheid vond in zijn aanwezigheid ook de onthulling plaats van een nieuwe aanwinst voor het museum.
Mr Nice
Howard Marks was geen doorsnee verschijning in de smokkelwereld; hij studeerde aan Oxford, had contacten met de Britse geheime dienst en beperkte zich in zijn handel strikt tot cannabis. Midden jaren tachtig had Marks maar liefst 43 alter ego’s, 89 telefoonlijnen en 25 bedrijven in Europa, Noord-Amerika, Azië en Australië. Hij had contacten met organisaties als de Britse M16, de Amerikaanse CIA en de maffia. Op het hoogtepunt van zijn carrière wist zijn netwerk 30 ton hasj per zending te smokkelen. Marks was op een bepaald moment de meest gezochte man van Groot-Brittannië, en moest nogal eens op zoek naar een andere identiteit. Eenmaal vond hij die met het paspoort van een veroordeelde moordenaar, Donald Nice. Vandaar zijn beroemde alter ego Mr Nice.
Museum directeur en Sensi Seeds oprichter Ben Dronkers met Howard Marks, voor het museum in de jaren negentig.
DEA-klopjacht
Na een wereldwijde klopjacht van de Drug Enforcement Administration werd de smokkelaar in 1988 opgepakt en veroordeeld tot 25 jaar gevangenisstraf. In 1995 kwam hij wegens goed gedrag na zeven jaar cel voorwaardelijk vrij (Marks schonk zijn gevangenispas aan het museum, en die is te zien in een vitrine met smokkelattributen naast het portret). Hij klom in de pen en zijn autobiografie Mr. Nice uit 1996 werd een bestseller die in 2010 is verfilmd. In honderden interviews en speeches pleitte hij onvermoeibaar en even eloquent als geestig voor legalisering – de reden voor het museum om hem de Cannabis Culture Award toe te kennen.
Goldie
“Music and art well and truly saved my life really - the light switched on when I discovered art.”, zei Goldie in een interview een paar jaar geleden. Goldie (1965) is vooral bekend van zijn drum and bass muziek, een genre dat hij mede vormgaf in de jaren negentig. Minder bekend is dat de Brit uit Bristol ook een graffiti en street art pionier was die wereldwijd naam heeft gemaakt met zijn tags, pieces, murals en autonome kunstwerken. Goldie was in zijn jeugd actief in de Britse hiphopscene en bracht zijn tijd door met breakdancen en het spuiten van graffiti. Sinds de jaren zeventig is deze urban kunstvorm geleidelijk van treinen en muren in New York geëmigreerd naar de witte muren van galeries en musea over de hele wereld.
Goldie, Portret van Howard Marks (aka Mr Nice), 2010. Gemengde techniek op paneel.
Hommage
Voor een tentoonstelling in de Noord-Engelse RedHouse Originals Gallery maakte Goldie in 2010 dit portret van Howard Marks, als onderdeel van een hommage aan de illustere smokkelaar. Hij werkte er twaalf uur, een paar minuten en 19 seconden aan, zo zegt hij in een filmpje op YouTube. Het portret is op de achterkant gesigneerd door zowel Goldie als Mr. Nice zelf. De tekst die op de voorkant rond het silhouet van Marks is geschreven, is afkomstig uit de autobiografie van Howard Marks en aan de randen heeft hij Rizla vloei pakjes geplakt. Marks smokkelde niet alleen zijn geliefde plant, maar was zelf ook een groot liefhebber: “A dealer is really just someone who buys more dope than he can smoke. And I have to say, I’m ashamed, I tried to smoke it all. There was just too f***in’ much of it.”. • Oudezijds Achterburgwal 148 1012 DV Amsterdam, Nederland • Carrer Ample 35, Barcelona, Spanje • www.hashmuseum.com
Hash Marihuana & Hemp Museum Het Hash Marihuana & Hemp Museum in Amsterdam en Barcelona bezit meer dan 8000 voorwerpen gerelateerd aan de cannabisplant. Het is de grootste collectie ter wereld op dit gebied, geheel bijeengebracht door cannabis ondernemer Ben Dronkers. Deze voorwerpen bevatten allerlei verhalen over de geschiedenis en de vele toepassingen van de cannabisplant. In een reeks artikelen gaat museum conservator Gerbrand Korevaar in op een aantal hoogtepunten en verborgen schatten uit de collectie.
