Burgers reageren via internet op voorwaarden wietexperiment

Op 12 november maakte de overheid de voorwaarden bekend waaraan gemeenten, coffeeshops en telers die aan het wietexperiment deelnemen moeten voldoen. Het gaat nog niet om een definitief voorstel. Reacties op het voorstel waren tot kerstavond mogelijk via internet. Er waren 70 reacties, 54 daarvan waren openbaar. Een internetconsultatie geeft Nederlanders de mogelijkheid om te reageren op nieuwe voorstellen voor wet- en regelgeving. Daarnaast voeren de ambtenaren die een wet schrijven natuurlijk ook gesprekken met directbetrokkenen. In dit geval hebben bijvoorbeeld verschillende gesprekken plaatsgevonden met burgemeesters en vertegenwoordigers van de coffeeshopsector. Ook hebben de ambtenaren bezoeken afgelegd bij coffeeshops en teeltfaciliteiten in de VS om met eigen ogen te kunnen zien hoe alles in de praktijk werkt.

Geleidelijke overgang

Uit de reacties op internet blijkt dat de meeste mensen voorstander zijn van legaal geproduceerde cannabis. Over de praktische uitwerking van de wet bestaan echter grote zorgen. Coffeeshops die deelnemen aan het experiment mogen alleen cannabis verkopen van telers met een vergunning. Dit betekent dat zij hun assortiment van de ene op de andere dag 100% moeten vernieuwen. Dit is volgens veel ingewijden niet wenselijk. De overgang van de huidige situatie naar de nieuwe situatie zou geleidelijk moeten plaatsvinden. “Het is beter om een nieuw product te introduceren binnen een bestaande markt dan de gehele markt opnieuw in te richten. Op die manier neem je de consumenten serieus, geef je de markt de ruimte om het tempo te bepalen, krijgen telers meer ruimte om goede producten te ontwikkelen en kunnen coffeeshops ergens op terugvallen, niet alleen tijdens, maar ook na het experiment”, schrijft adviseur Kai Hollemans van KH Legal Advice. [caption id="attachment_19444" align="alignnone" width="800"] Edibles moeten toegestaan worden[/caption]

Gewenningsperiode

Cannabisactivist en journalist Derrick Bergman meent ook dat een geleidelijke transitie wenselijker en kansrijker is: “Coffeeshops kunnen dan op basis van vrijwilligheid en naast hun bestaande assortiment gereguleerd geteelde wiet en in Nederland geproduceerde hasj aanbieden. De consument bepaalt, zoals dat in elke markt gebeurt.” Steven Russchenberg van de Piratenpartij schrijft dat coffeeshops in de transitie-fase legale cannabis kunnen verkopen in aanvulling op hun huidige assortiment: “Wanneer legale cannabis van goede kwaliteit is en tegen een aantrekkelijke prijs wordt verkocht, zullen steeds meer coffeeshops mee willen doen. Zo vindt er een natuurlijke transitie plaats richting legaal geproduceerde cannabis.” Op die manier kunnen negatieve bijeffecten vanwege de overhaaste verandering worden voorkomen en kunnen mogelijke kinderziekten worden opgelost voordat meer coffeeshops overgaan. Cannabisactivist Has Cornelissen wijst in dit verband op de legaliseringspraktijk in Canada, “waar op dag één al een tekort aan cannabis was ondanks de uiterst gedegen voorbereidingen. Zo’n tekort in de Nederlandse coffeeshop zal ertoe leiden dat de consument noodgedwongen de route naar de zwarte markt leert kennen. Voor de teler is een gewenningsperiode prettig om tot een juist teeltvolume te komen, en de coffeeshopeigenaar kan zodoende problemen ondervangen met betrekking tot zijn veranderende bedrijfsvoering.”

Vrijwillige deelname

René Slikker, van coffeeshop Wiz-art in Stadskanaal, voegt daar tenslotte aan toe dat een goed onderbouwd experiment begint op basis van vrijwillige deelname, onderling respect en vertrouwen tussen de betrokken partijen. “Alleen gemotiveerde coffeeshophouders kunnen in goede samenwerking met gekwalificeerde telers deze kar succesvol gaan trekken. Een verplichting voor de deelnemende coffeeshops om van de ene op de andere dag op een geheel andere wijze een compleet nieuw en ander assortiment te moeten leveren gaat leiden tot allerlei aanloopproblemen, veel ontevreden klanten en een toename van de straathandel. Het zal dan vooral de illegale markt zijn die van een dergelijk scenario dankbaar gaat profiteren.”

Clean sweep

De enige reactie die zich positief uitlaat over een zogenoemde ‘clean sweep’ ofwel abrupte overgang komt van B.A.K. Bakker die een coffeeshop in het Westland wil openen. Volgens hem is een 'clean sweep' de enige oplossing om een einde te maken aan het scheve beleid en malafide partijen buiten spel te zetten. Hij stelt voor om cannabis te importeren uit landen waar nu al legale cannabisproductie plaatsvindt: “De geslotenheid [van de cannabisketen] zou wél kunnen worden gewaarborgd door het maken van afspraken met landen waar cannabis legaal wordt geproduceerd, zoals Canada, Libanon, een tiental staten uit de VS en Uruguay. Enkele staten uit de VS hebben al jaren ervaring met de productie van extracten zoals hasjiesj en zo zouden deze consumenten tegemoet kunnen worden gekomen, zónder dat de geslotenheid van de keten in het gevaar komt.”

Kwaliteit

Verschillende kenners van de cannabisindustrie maken zich zorgen over de kwaliteit van de gereguleerde cannabis. Personen die in het verleden een illegaal henneptuintje hebben opgezet en daardoor in aanraking zijn geweest met politie en justitie zouden een kans moeten krijgen. Door alle veroordeelde telers bij voorbaat uit te sluiten van het experiment wordt volgens Russchenberg “een hoop kennis en vaardigheid verspild en bestaat het risico dat grote concerns uit de VS en Canada de teelt hier in handen nemen.” Journalist Tom Kiel trekt de parallel met abdijen die moeten stoppen speciaalbier te produceren, terwijl alleen conglomeraten zoals Heineken en Jupiler nog mogen produceren: “Daar krijg je wel producten van met constante kwaliteit, maar zeker geen producten van optimale kwaliteit. Terwijl die kwaliteit (in termen van smaak en effect) ontzettend belangrijk gaat worden bij het winnen van het vertrouwen van de cannabisconsument.” Ook vinden kenners dat telers zich niet moeten bezighouden met het testen, verwerken en verpakken van het product. Wernard Bruining zegt daarover: “Het is buitengewoon onlogisch om boeren te verplichten het hele proces te volvoeren inclusief kwaliteitscontroles. Alsof je een bietenboer de suiker wilt laten destilleren. Of de aardappelboer de diepvries voorgesneden en voorgebakken frites bewaakt wilt laten aanleveren. Dit is een duidelijk geval van te ver doordenken van achter een bureau en iedere zin voor realiteit daarbij uit het oog verliezen.”

Edibles

Een laatste punt van zorg dat in verschillende reacties wordt genoemd is het verbod op eetbare cannabisproducten ofwel edibles. Het eten en drinken van cannabis neemt een enorme vlucht in landen waar cannabis is gereguleerd. Edibles veranderen consumentengedrag, het eten van cannabis leidt tot minder gezondheidsschade, stelt Cornelissen. De verslavingszorg zou in dit verband graag ruimte zien voor het gebruik van liquids in vaporizers. Ook vinden zij het belangrijk dat er cannabissoorten worden aangeboden met een hoog CBD-gehalte. Door het verbod op geïmporteerde hasj vrezen zij dat er een tekort aan dat soort producten ontstaat: “Aangezien CBD vanuit gezondheidsperspectief voordelen kan hebben zien we graag dat er cannabisproducten blijven bestaan met een hoog CBD gehalte.” “Het belangrijkste product van de toekomst is geen product wat je rookt, maar wat je eet of drinkt”, voorspelt adviseur Kai Hollemans. Gelet op de voordelen voor preventie en de bescherming van de volksgezondheid is het volgens hem onbegrijpelijk dat het experiment niet meer ruimte biedt voor productinnovatie. Het zal mij benieuwen in hoeverre ambtenaren en politici zich iets zullen aantrekken van de zorgen die mensen uit de praktijk uiten. De politieke werkelijkheid is weerbarstig. Daar spelen vaak heel andere factoren een rol.

Wie reageerden er?

Het merendeel van de openbare reacties is afkomstig uit de coffeeshopsector en van bekende en minder bekende cannabisactivisten. Daarnaast zijn er enkele reacties van verslavingsdeskundigen, (zelfuitgeroepen) preventiewerkers, adviseurs, lokale bestuurders en (kleinschalige) potentiële telers. Over de 16 niet-openbare reacties wilde de ambtenaar die ermee bezig is geen mededelingen doen. Daar zit in ieder geval een reactie van de VNG, de koepel van de burgemeesters bij. Zeer waarschijnlijk zitten daar ook reacties bij van lobbygroepen en invloedrijke partijen die op een teeltvergunning azen.

Wat is een internetconsultatie?

Door internetconsultatie krijgen meer mensen, bedrijven en instellingen informatie over wetgeving die in voorbereiding is en kunnen zij suggesties doen om de kwaliteit en uitvoerbaarheid van deze voorstellen te verbeteren. Internetconsultatie vergroot de transparantie van het proces, de mogelijkheden voor publieke participatie en levert een bijdrage aan de kwaliteit van wetgeving. Door: Nicole Maalsté