Boek over mogelijke regulering van cannabis in België

Drie Vlaamse professoren hebben een boekje geschreven over de mogelijke regulering van cannabis. Hun model is helder en waterdicht, maar voorlopig lijkt geen enkele politieke partij geneigd om mee te stappen in hun verhaal. Vreemde titel wel, met een hoog Cheech & Chong-gehalte. 'Cannabis Onder Controle Hoe?' De auteurs, criminoloog Tom Decorte (Universiteit Gent), econoom Paul De Grauwe (London School of Economics and Political Science) en toxicoloog Jan Tytgat (KU Leuven), presenteerden in 2013 al een 'academische visietekst' over het (mislukte) Belgische cannabisbeleid en een eventuele legalisering. De politici reageerden zoals gebruikelijk niet of afwijzend (op de groene, rode en liberale jongerenbesturen na), maar in de hulpverlening bleken nogal wat mensen op dezelfde lijn te zitten, zowel in Vlaanderen als in Brussel en Wallonië. Altijd belangrijk om dat erbij te vermelden in de Belgische context.

War on Drugs

Maar in dit land worden deskundigen en mensen op het terrein zelden of nooit ernstig genomen, niet alleen als het over illegale drugs gaat. Grote adviesbureaus laten zich vorstelijk betalen voor vuistdikke studies die vervolgens straal genegeerd worden omdat de conclusies niet stroken met het eigen gelijk. Komt daar nog bij dat de grootste partij van België de War on Drugs net wil versterken. Daar laat de vorig jaar verschenen brochure van de NV-A geen enkele twijfel over bestaan. Meer dan de titel hoef je eigenlijk niet te lezen: 'Bouwstenen voor een daadkrachtig drugsbeleid.' Het is de 20ste eeuw revisited. 'Het repressief ingrijpen blijft een belangrijk aspect in de strijd tegen verdovende middelen.' Dat zijn drie voorbijgestreefde ideeën in één zin: repressief ingrijpen (na honderd jaar weten ze blijkbaar nog altijd niets beters te verzinnen), strijd (leer ermee leven) en verdovende middelen (dat zeggen alleen mensen die nooit het genoegen van een verruimde geest gekend hebben.)

Duidelijkheid

Het standpunt van de NV-A schept wel duidelijkheid: voor de volgende verkiezingen in 2019 hoeven we ons in België geen illusies te maken over het wietbeleid. De andere partijen zijn te laf om de NV-A in dit dossier het vuur aan de schenen te leggen, bang om stemmen te verliezen. De Waalse PS (Parti Socialiste) zou de legalisering van cannabis wel eens in het partijprogramma kunnen zetten, op basis van een plan dat ex-premier Elio Di Rupo twintig jaar geleden al klaar had. Maar om dat te kunnen uitvoeren, moeten ze die volgende verkiezingen eerst winnen èn een of twee Vlaamse partijen over de streep halen. In het allerbeste geval zou er dus pas begin jaren '20 een wettelijke regeling kunnen komen voor de handel in en het gebruik van cannabis. Bij ons zit er voorlopig geen D66 in het parlement die dat proces zou kunnen en willen versnellen.

Simpel

Terwijl het allemaal toch heel simpel zou kunnen zijn. Wiet zou tot bij de verbruiker kunnen komen via drie kanalen: thuisteelt voor persoonlijk gebruikt ('een bijzonder efficiënte manier om de gevaren die met de illegale markt samenhangen te verminderen'), de Social Clubs ('een veilige en gecontroleerde omgeving waarin mensen cannabis kunnen kopen en consumeren') en medicinaal. Decorte, De Grauwe en Tytgat beschrijven tot in de kleinste details hoe de productie en de handel gereguleerd kunnen worden. Het klinkt allemaal wat streng en overdreven geordend, maar daarvoor zijn het nu eenmaal wetenschappers. En om gehoord te worden in het conservatief gekleurde maatschappelijke debat moèten ze ook wel op hun woorden passen.

Typisch Belgisch

Typisch Belgisch is dat die verschillende bevoorradingskanalen intussen op volle toeren draaien. De stichting Medcan heeft al duizenden patiënten de weg naar marihuana gewezen. De Antwerpse Social Club Trekt Uw Plant brengt een paar honderden leden samen met enkele kwekers en wordt zelfs door het rechtse Antwerpse stadsbestuur van Bart De Wever met rust gelaten. Het aantal thuiskwekers is al lang niet meer te tellen en ik ken er maar eentje die recent betrapt is. Zijn buren wilden hun huis verkopen en vreesden dat de zichtbare aanwezigheid van enkele fors uit de kluiten gewassen wietplanten de waarde van hun eigendom zou aantasten, ook al hadden ze er voordien nooit een probleem van gemaakt. Ze belden naar de politie, die binnenviel bij mijn vriend toen hij niet thuis was. Planten in beslag genomen en hij moest voor de rechter verschijnen. Die veroordeelde hem uiteindelijk tot een voorwaardelijke boete met uitstel. Twee jaar niet in contact komen met wiet of andere drugs. We hebben er samen een goeie spliff op gerookt.

Alternatief

Met dit boekje in de hand kan niemand nog zeggen dat er geen alternatief is voor het mislukte wietbeleid in België. Integendeel: de geformuleerde voorstellen zouden de belastingbetaler een pak minder geld kosten dan de zinloze controle en repressie die nu aan de orde zijn. Cannabis zou grotendeels onttrokken worden aan het criminele circuit èn het zou ook nog eens getaxeerd kunnen worden. Maar daar moet ik u als lezer van dit blad al lang niet meer van overtuigen. Je hoeft echt geen professor te zijn om dit begrijpen. Cannabis Onder Controle Hoe? Tom Decorte, Paul De Grauwe, Jan Tytgat Uitgeverij Lannoo Campus Door: Karel Michiels