Komt Johan van Laarhoven in 2018 naar Nederland?

 Volgens de Wet Overdracht Tenuitvoerlegging Strafvonnissen (WOTS) kunnen Nederlanders die in het buitenland gedetineerd zijn na vier jaar de rest van hun straf in Nederland uitzitten. Daarvoor moet de straf onherroepelijk zijn. Daarom was dit hoger beroep cruciaal. In een brief aan cannabisactivist Bart Hissink schreef Johan op 10 juli vanuit zijn Thaise cel: “Deze uitspraak is nog belachelijker dan in de eerste rechtbank. Nu zijn we alleen en uitsluitend veroordeeld op de verklaringen van de drie Nederlandse agenten. Dit hoewel deze heren totaal tegenstrijdige verklaringen hebben gegeven en absoluut geen bewijs hebben overlegd.” Maar er zijn ook lichtpuntjes: “Gelukkig is Tukta haar straf verlaagd naar 7 jaar en 4 maanden waardoor we verwachten dat zij bij de volgende amnestie naar huis toe kan. Ik heb nog ruim 1 jaar te gaan en kan dan via de WOTS naar Nederland.”

Onzin en leugens

Van Laarhoven schrijft ook over de dagvaarding waar het Nederlandse openbaar ministerie (OM), na vijf jaar onderzoek naar The Grass Company, deze zomer mee kwam. “In Nederland ben ik ondertussen ook gedagvaard en word ik op 20 september op de rechtbank verwacht. Hoe ik dat moet doen is mij onduidelijk. Volgens Europees recht mag iemand die niet kan verschijnen ook niet gedagvaard worden. Mar zoals het OM in heel dit onderzoek de wet met voeten treedt, doet ze dat ook gewoon met de dagvaarding. Overigens staat heel die dagvaarding vol onzin en leugens en zie ik een rechtszaak waarbij ik aanwezig ben met alle vertrouwen tegemoet!"

Traag onderzoek

Sydney Smeets vormt met Gerard Spong en Tim Vis het advocatenteam van Johan van Laarhoven. Denkt hij dat de dagvaarding van het OM de uitlevering van Johan in juli 2018 in gevaar kan brengen? Smeets: “Het OM heeft afgelopen zomer plotsklaps bekendgemaakt dat het in de zaken rondom The Grass Company op zeer korte termijn zou dagvaarden. Oorspronkelijk werd een zittingsdatum in juli genoemd. De vraag is: waarom gebeurde dat zo abrupt na vijf jaar tergend traag onderzoek? De redenen daarvoor zijn divers. Allereerst gooit het dagvaarden roet in het eten van verschillende lopende procedures in Nederland.”

Valse beschuldigingen

Hij vervolgt: “Zo is het door de verdediging van The Grass Company ingezette traject bij de onderzoeksrechter opeens de pas afgesneden. De verdediging vond het na vijf jaar eenzijdig OM-onderzoek weleens tijd om een aantal zaken door een onafhankelijke rechter te laten onderzoeken, maar het OM wilde daar niet van weten. Het had allang besloten dat de verdachten vervolgd moesten worden, ongeacht wat getuigen te zeggen hebben over de vermeende strafbare feiten. Sterker nog, het OM wil Johan van Laarhoven niet eens vragen stellen. De verdediging heeft al meerdere keren gevraagd om Johan in Nederland te verhoren, zodat hij zich kan verdedigen tegen de valse beschuldigingen. Maar het OM doet daar niet de minste moeite voor en heeft inmiddels toegegeven daar ook geen belang bij te hebben omdat het niet geïnteresseerd is in wat Johan te zeggen heeft.”

Onrechtmatig

De dagvaarding kan ook het onderzoek van de Nationale Ombudsman naar de zaak Van Laarhoven in de war schoppen, legt Smeets uit. “Al maanden probeert de Ombudsman stukken van het OM en de minister van Justitie & Veiligheid te krijgen om onderzoek te kunnen doen naar de vreemde gang van zaken rondom het verzoek van Nederland aan de Thaise autoriteiten om Van Laarhoven en zijn vrouw aan te houden en te vervolgen. In de visie van Van Laarhoven is daarbij onrechtmatig gehandeld door het OM en de Ombudsman vond de kwestie in ieder geval het onderzoeken waard. Maar het OM en het ministerie van justitie weigerden iedere medewerking en net op het moment dat het gênant begon te worden en ze er eigenlijk niet meer onderuit konden kwam plotsklaps die dagvaarding. De regels zijn dat de Ombudsman niet een zaak mag onderzoeken die onder de rechter is en dus ook moest stoppen met zijn onderzoek naar het Thaise debacle.”

Bezwaar

Johan’s advocatenteam heeft bezwaar aangetekend tegen de dagvaarding voor de eerste zitting in Nederland, gepland op 20 september. Smeets: “Kort maar goed komt het erop neer dat het OM in onze visie alleen heeft gedagvaard om het onderzoek van de verdediging en de Ombudsman te frustreren. Daar komt bij dat het OM bewust heeft gedagvaard wetende dat Johan van Laarhoven nooit bij de zitting zal kunnen zijn vanwege zijn detentie in Thailand. Dat is in strijd met zijn aanwezigheidsrecht in het kader van zijn recht op een eerlijk proces. Als de bezwaarschriften gegrond worden verklaard gaat de zaak niet door en is de rechter-commissaris weer aan zet. Voor de WOTS zou een en ander geen verschil moeten maken. Vanaf juli 2018 komt Johan van Laarhoven in aanmerking voor het uitzitten van zijn strafrestant in Nederland. Op dat moment zou hij dus ook bij zittingen in Nederland aanwezig kunnen zijn.”

Hoe groot acht u de kans dat Johan volgend jaar naar Nederland kan terug keren?

Smeets: “Ik acht die kans heel groot. De termijn voor de WOTS is vier jaar en die zijn volgend jaar om. Er bestaat dan geen enkele belemmering meer om Johan op basis van het WOTS-verdrag naar Nederland te halen. Maar dan moet Nederland het wel willen. Het is dus puur afhankelijk van de vraag in hoeverre de Nederlandse overheid nu eens pal achter haar eigen beleid gaat staan, in dit geval: het gedoogbeleid. Ga het uitleggen in Thailand en leg dan ook uit dat coffeeshops legaal hun geld verdienen met de verkoop van cannabis. Tot nu toe is dat nog niet gebeurd, ondanks dat we dat verschillende malen gevraagd hebben. Het lijkt erop dat de Nederlandse regering en haar diplomaten zich voor het halfslachtige gedoogbeleid schamen en daar ondernemers de rekening voor laten betalen.”

Verwacht u dat een nieuw kabinet een positieve impuls kan geven aan de kwestie?

Smeets: “Dat hopen we wel, maar het zal erg afhangen van de poppetjes. Het ligt er dus aan wie in het nieuwe kabinet het ministerie van Justitie gaat leiden, er van uitgaande dat Veiligheid en Justitie opgesplitst zullen worden. De sleutel ligt bij het kabinet. Zij kunnen simpelweg via diplomatiek overleg de Thai proberen te bewegen Van Laarhoven en zijn vrouw aan Nederland uit te leveren. Daar heb je zelfs geen verdrag voor nodig. Als je je kunt inspannen voor een Nederlandse journaliste die het Turkse staatshoofd, ook naar Nederlands recht, beledigt, of voor een vermeendelijk ontvoerd kind - waarover de vader nota bene het wettelijk gezag heeft - dan kun je je ook inzetten voor een Nederlandse zakenman die door toedoen van een inmiddels geschorste ‘sjoemelofficier’ in een Thaise cel is beland.” Zie ook: www.justiceforjohan.nl Tekst: Derrick Bergman / G0NZ0 Media