Gedogen wordt mogen

 Nijmegen, 26 mei 2015 – De politie valt samen met medewerkers van het particuliere ruimingsbedrijf Kusters Facilities Plantarium binnen. Controle op 11a, meldt een agent. Aanvankelijk maakt Ed zich niet al teveel zorgen. Weinig mensen binnen de branche zijn beter op de hoogte van de inhoud van het wetsartikel dat door Ivo Opstelten eerder dat jaar aan de Opiumwet was toegevoegd. Had de justitieminister immers niet benadrukt dat 11a niet gericht is tegen de kleinschalige teelt, maar uitsluitend tegen grootschalige criminele kwekers? Laat je daarvoor nou net aan het verkeerde adres zijn bij Plantarium, dat zich al 24 jaar aantoonbaar hard maakt voor kleinschalige teelt. Vraag maar aan de wijkagent, die regelmatig langskomt voor een bakkie en een praatje.

Kwade opzet

Allengs wordt duidelijk dat er iets aan het misgaan is. Als Ed tegenover de leidinggevende agent opmerkt dat 11a over grootschalige professionele teelt gaat en Plantarium daar niets mee te maken heeft, beweert deze dat daarover niets in de wet staat. Een medewerker zoekt direct op zijn laptop artikel 11a en toont de website aan de agent. Die heeft geen idee waar het over gaat en vraagt waar die informatie vandaan komt. Ed reageert met stijgende verbijstering: “Overheid.nl, dat is uw werkgever.” Daarmee begint een keten van blunders en mogelijk kwade opzet die bijna lachwekkend is; Task Force Louis de Funès gaat op drugsjacht.

Volgende blunder

Volgende blunder: hoewel stug wordt volgehouden dat het om een controle gaat, is er wel degelijk sprake van doorzoeking. Kasten worden opengetrokken en leeggehaald. En voor een doorzoeking, zo weet iedere agent (en cannabisondernemer), is een doorzoekingbevel vereist, dat niet aanwezig is. Helaas zijn de manschappen vastbesloten zich niet door dergelijke futiliteiten te laten afhouden van hun missie: het bestrijden van zware criminaliteit. Drie kwart van de voorraad, waaronder (uitsluitend kleine) koolstoffilters, zaden en plantvoeding wordt afgevoerd. Veel kennis van zaken blijkt niet aanwezig bij de agenten, die zich laten leiden door de 'expertise' van Kusters, dat al sinds 2011 bij ruimingen politietaken overneemt. 800 grinders worden door de 'specialist' van het ruimbedrijf geregistreerd als evenzovele 'knipmachines'. Dat telt lekker aan als je iemand grootschalig crimineel handelen in de schoenen wilt schuiven. Later toonde een opname van de beveiligingscamera hoe de zogenaamde specialist aan een agent grijnzend demonstreert hoe een grinder werkt. Ed: “Dan ga je toch denken: hier wordt moedwillig gelogen om een zaak kapot te maken.” Tijdens de inval zijn enkele klanten in de zaak aanwezig. Bij sommigen van hen wint de nieuwsgierigheid het van de angst, terwijl ruimers en politieagenten de zaak ontmantelen worden de laatste transacties in een surreële sfeer gewoon afgesloten.

Ontijdig vernietigd

Wanneer de materialen zes weken in Kusters' opslag in Eindhoven liggen, verricht een taxatiebureau nogmaals een telling, die zwaar afwijkt van de eerste. Bovendien zijn de tellingen suggestief en onvolledig. Een voorbeeld: de (alleen voor kweektentjes geschikte) filters worden eenvoudigweg als 'groot' en 'klein' geregistreerd, daarmee de indruk wekkend dat het om zwaar professioneel materiaal gaat. Eén dag later wordt de volledige partij 'ontijdig vernietigd', zoals de rechtbank later zal erkennen. Het proces-verbaal wordt weken na dato aangepast en gedateerd op de dag van de inval, een ernstig vergrijp dat neerkomt op valsheid in geschrifte door een beëdigd ambtenaar. Al waren er ruim voldoende procedurefouten gemaakt om de zaak te laten seponeren, Ed is vastbesloten eindelijk definitief duidelijkheid te krijgen. “We wilden een principiële uitspraak dat wat we hier doen mag binnen de growshopwet.” Ondertussen moet hij met spaargeld, leningen, sympathiserende leveranciers en een strijdlustig team medewerkers de zaak zien draaiende te houden. Een hele opgave, temeer omdat de meeste klanten denken dat de zaak is dichtgetimmerd of gewoon niet meer durven binnen te lopen.

Aanfluiting

Wanneer de zaak november 2015 eindelijk voorkomt, zijn er drie rechters nodig om een oordeel te vellen in de inmiddels complexe zaak. Ed verschijnt met een koffer kweekspulletjes en geeft de rechtbank een minicursus kleinschalig kweken. De rechtbank komt snel tot de conclusie dat de aanklacht op niets is gebaseerd en erkent de verontrustende procedurefouten. De vreugde is van korte duur, want het OM gaat in hoger beroep. Nog eens een klein jaar onzekerheid. Waarom het OM een zaak wil doordrukken die kansloos door de meervoudige rechtbank werd afgewezen, snapt niemand. “Ik vermoed dat het een probleem is dat ik blijf zeggen dat het om cannabis gaat. Ik noem me geen tuincentrum of urban gardening store, ik heb een growshop. Aan hypocrisie heb ik een hekel.” Het hoger beroep in september 2016 is de zoveelste aanfluiting; de openbaar aanklager staat met lege handen want kan niets inbrengen wat zijn voorganger al niet had bedacht. Ontslag van rechtsvervolging is dan een formaliteit. Eindelijk is er duidelijkheid. “Ik sta helemaal te shaken,” verklaart Ed als hij de rechtbank uitloopt.

Nachtmerrie

Maar al is er reden tot vreugde, de nachtmerrie is nog niet voorbij. De financiële schade is aanzienlijk; de vernietigde voorraad is niet vergoed, de verkoop lag anderhalf jaar vrijwel stil, terwijl de salarissen en rechtsbijstandskosten doorliepen. Uiteindelijk draait de belastingbetaler op voor de schadevergoeding die toch betaald zal moeten worden. En dan hebben we het nog niet over de vermoedelijke tonnen die deze op drijfzand gebouwde zaak justitie heeft gekost. Edelmoedig ongelijk toegeven zit helaas niet in het DNA van justitie. Het ziet er dan ook naar uit dat er nog jaren procederen nodig is eer het recht werkelijk zal zegevieren. Ed: “Coffeeshop Koffie en Dromen in Almere is na een onterechte beslaglegging al zeven jaar bezig de schade vergoed te krijgen. Je zou bijna denken dat ze hopen dat je in de tussentijd doodbloedt...”

Compliment

Gelukkig heeft Ed er het karakter niet naar om te blijven hangen in negativiteit. Nog steeds heeft alles wat met cannabis te maken zijn aanstekelijke interesse. Hij volgt de politiek op de voet, net als de technologische ontwikkelingen; zo heeft hij de lijn van Kind-LED in de winkel hangen. Ook is hij voortdurend op zoek naar handige snuisterijen die het leven van bijvoorbeeld de mediwietpatiënt simpeler maken. Zelfs verpakkingen voor coffeeshops hebben zijn belangstelling. Zo is hij bezig met een glamour-uitvoering van het welbekende gripzakje. “Nu wiet vaak voor 20 euro of meer per gram wordt aangeboden, mag je het gerust een luxe-artikel noemen. Waarom dan niet iets meer uitgeven voor een verpakking met wat meer uitstraling?” Enthousiast tovert Ed een goudkleurig gripzakje tevoorschijn. “Er zit een vlakke bodem in, zodat het zakje rechtop blijft staan. Hier komt een doorkijkvenster en aan de achterkant een label met het THC en CBD gehalte.” Al is Ed dan al 24 jaar een professional in zijn vak, als je diep in zijn hart kijkt zie je nog steeds de bevlogen amateur. En dat mag je gerust als compliment opvatten. Door: Jan Sennema