Politie ondermijnt rechtssysteem

De politie gebruikt de laatste tijd een nieuwe krachtterm: Ondermijning. Ik was wel benieuwd wat ze daar nou precies mee bedoelen en bezocht daarom de Dag van de Ondermijning, een initiatief van het Tijdschrift voor de politie en drie andere partijen. De organisatoren beloofden dat je die dag zicht zou krijgen op wat onzichtbaar is. Altijd boeiend. Ondermijning heeft in dit verband niets van doen met moderne mijnbouw. De meeste aanwezigen bleken bij de politie te werken. Gedurende de dag werd duidelijk dat de samenwerking tussen allerlei politie- en justitieafdelingen suboptimaal is, met als gevolg dat de kans dat iemand wordt gepakt vaak meer geluk is dan wijsheid. Met stijgende verbazing luisterde ik naar verhalen van dienders die er van baalden dat ze zich aan de wet moeten houden omdat justitie anders de zaak niet rond krijgt. Verschillende sprekers hielden daarom een warm pleidooi voor burgerlijke ongehoorzaamheid van politiemensen. Als het dan niet lukt om boeven voor de rechter te krijgen dan moet de politie zich er maar op richten om personen die ze verdenken van illegale activiteiten buiten de rechter om het leven zo zuur mogelijk te maken. Dat klinkt als ondermijning van het rechtssysteem.

Stalken

Later besprak ik dit met een strafadvocaat. De nieuwe strategie kwam hem bekend voor. Hij vertelde dat cliënten hem steeds vaker benaderen omdat ze het idee hebben dat de politie hen ‘stalkt’. Zij vragen zich af of dit rechtmatig is. Volgens de advocaat is deze vorm van stalken in de openbare ruimte toegestaan. Wel had hij nog een goeie tip. In de openbare ruimte mag je foto’s maken van je ‘stalkers’ en gesprekken opnemen. Dat wordt uiteraard niet op prijs gesteld, maar het mag.

Eigen aanpak

Enkele weken later las ik dat de politie en het Openbaar Ministerie in Noord-Brabant een eigen aanpak hebben ontwikkeld waarbij zij burgers voor bepaalde delicten buiten de rechter om straffen. Die aanpak is een idee van de Tilburgse burgemeester Noordanus. De betrokken hoofdrechercheur Rienk de Groot en officier van Justitie Roy Nanhkoesingh stelden in de Volkskrant van 26 april 2016 dat het afpakken van geld, auto’s en andere eigendommen effectiever is dan een taak- of celstraf. Ze pasten die aanpak eerst alleen toe bij kleine vergrijpen zoals winkeldiefstal. Maar ze hebben de aanpak nu uitgebreid naar zwaardere delicten, zoals hennepteelt. Officier Nanhkoesingh: “Mijn ervaring is dat zelfs voor het bezit van grote hoeveelheden hennep een werkstraf wordt opgelegd. Dan denk ik bij mezelf: als de verdachte afstand doet van zijn geld, bijvoorbeeld 30 duizend euro, zijn we spekkoper. Ik heb zaken meegemaakt waarbij de verdachte een fors aantal kilo’s had, maar de rechter een kale geldboete oplegde van 5000 euro.”

Eigenrichting

Minister van Justitie en Veiligheid Ard van der Steur (voorheen advocaat) liet diezelfde avond nog weten dat het prima is om verdachten kaal te plukken, maar dat het nog altijd de rechter is die daarover gaat. De minister maakt duidelijk dat eigenrichting (voor eigen rechter spelen) ook door politie en justitie niet geoorloofd is. Daarmee ondermijnen ze ons rechtssysteem. Het uitdelen van straffen voor wetsovertredingen is de taak van de rechter. Dat garandeert een eerlijke en zorgvuldige rechtsprocedure en beperkt het risico dat onschuldige mensen bestraft worden. Laten we dat alsjeblieft zo houden! www.accesinterdit.nl