‘Drugs zijn in andere landen gewoon drugs'

De Turkse Nederlander Tayyar tolkt al dertig jaar voor politie en justitie. Hij werkte ook mee in grote drugsonderzoeken. Hij ziet onbegrip in het buitenland voor het Nederlandse gedoogbeleid, waar hij zelf ook niet bepaald een voorstander van is. Soft Secrets sprak met Tayyar.

De Turkse Nederlander Tayyar tolkt al dertig jaar voor politie en justitie. Hij werkte ook mee in grote drugsonderzoeken. Hij ziet onbegrip in het buitenland voor het Nederlandse gedoogbeleid, waar hij zelf ook niet bepaald een voorstander van is. Soft Secrets sprak met Tayyar.

‘Ik tolk en vertaal al sinds de jaren tachtig voor politie, justitie en rechtbank. Omdat ik Turks en Koerdisch spreek, werd ik destijds benaderd om tapgesprekken terug te luisteren. Dat was in de periode van voor de commissie Van Traa, toen men zich in de opsporing meer kon veroorloven - hoewel de mensen die toen opdracht voor de later verboden methodes gaven, daarover nu alles ontkennen, of niet meer te vinden zijn. Ik heb in die tijd wel een hoop kunnen leren over hoe de drugshandel in elkaar steekt. Later raakte ik ook betrokken bij de onderzoeken zelf. Ik bleek een neus te hebben voor het in de gaten houden van drugscriminelen uit de gebieden waarvan ik de taal sprak. Dat ging dan vooral om het aanpakken van coke- en heroïnehandel door Turken en Koerden, en in mindere mate nog het illegale transport van hasj.’

Topje van de ijsberg 

‘Wat via onderzoeksrapporten en de media naar buiten komt over de omvang van de drugshandel in Europa is wat mij betreft maar het topje van de ijsberg. Die stelling baseer ik op het feit dat er een verharding in de criminaliteit heeft plaatsgevonden. De belangen zijn groter geworden, het gaat om steeds meer kilo’s. In Nederland wordt dat mede veroorzaakt door het softe drugsbeleid, dat in een land als Turkije niet of nauwelijks uit te leggen is, ongeloofwaardig is.’ 

‘In dat soort landen begrijpt men niet wat het verschil kan zijn tussen de groothandel in cannabis, en die in ecstasy en cocaïne. Zeker nu de winstmarges in die hasjhandel groter zijn geworden. Drugs zijn daar gewoon drugs. Als je met elkaar bezig bent met de aanpak van de georganiseerde misdaad, is het lastig te verkopen dat er in Nederland zoiets bestaat als een gedoogbeleid, waarbij het eindgebruik getolereerd wordt, maar onduidelijk is hoe de handel aan de achterdeur wordt gecontroleerd en wie hieraan verdienen. Dat leidt in de praktijk tot blokkades in de samenwerking, als je het beleid probeert uit te leggen, maar men ook ziet dat criminelen hierdoor hun gang kunnen gaan. Nederland heeft hierdoor internationaal een gebrek aan geloofwaardigheid, hoewel we natuurlijk niet het enige land in Europa zijn dat in cannabis handelt. Wij zijn vooral het doorvoerland. Dat zie je bijvoorbeeld in lopende onderzoeken, als de lading eerst naar Nederland wordt vervoerd, en later via koeriers naar andere landen getransporteerd. Met Engeland als koploper in de afname van het product.’ 

‘Nederland wordt ook gezien als het land dat het beste is in de kweek en teelt van cannabis, hoewel men in andere landen ook steeds beter weet hoe men het product op de markt moet brengen. Naast de Marokkanen en de Nederlanders hebben ook de Turken en de Koerden nu een groot deel van die markt in handen. In de grote steden in Turkije begint men de gevolgen ervan te zien. De cannabis duikt op het Turkse platteland steeds vaker tussen de andere gewassen op. Terwijl op drugs in Oost-Turkije en Kurdistan in het verleden juist een taboe rustte, vanwege het geloof en de onderlinge sociale controle.’ 

‘Cannabis is een drug waar je aan verslaafd kunt raken, er bestaan niet voor niets afkickprogramma’s voor. Ik vind het verschijnsel van de wietplantages daarom negatief. Je brengt een stof de samenleving in, waar onze kinderen en onze maatschappij maar mee moeten leren leven. Dat je het op de hoek van de straat kunt kopen en bezitten, kan bij kinderen van 12 of 13 jaar die het stoer vinden om te roken, in de toekomst een gezondheidsprobleem veroorzaken. Als je pa en je ma je niet goed in de gaten houden, of je komt uit een nest waarin drugsgebruik geaccepteerd is, kan het misgaan. Ook ontstaat er daardoor een kettingreactie in de richting van de andere jongeren op het plein, of tijdens het uitgaan.’

Afpakken

‘Wat ik heb geleerd over het gebruik en de handel in drugs, is dat je het nooit zult kunnen uitroeien. Je kunt streng zijn en met de stok slaan, maar de inkomstenbronnen ervan zijn voor organisaties zo groot, dat zij er goed van kunnen leven. In sommige landen zou er niet eens een economie zijn, als er geen drugshandel zou zijn. In Turkije zijn een tijdlang alle gaten die drugshandel mogelijk maakten gedicht door het leger. Maar door corruptie heeft die toch de vrije loop gekregen.’ 

‘Ik denk dat de grootste slag die je drugscriminelen kunt toebrengen in de plukze-wetgeving ligt besloten. Je moet de winsten van de drugscriminelen tiendubbel van ze afpakken en op ze blijven jagen. Ook zul je ze op de strafbare feiten moeten vervolgen. Dus niet, zoals wij hier wel doen, ze maar voor iets anders pakken als dat niet lukt. Zolang je blijft jagen en ontnemen, kun je het drugsbeleid misschien nog onder controle houden. De Nederlandse justitie zou ook veel meer moeten inzetten op langlopende onderzoeken, waarbij een fatale tik aan de crimineel kan worden uitgedeeld, of waarin drugsdeals echt worden geëlimineerd. Nu belanden de criminelen wel in de gevangenis, maar leren ze daar vooral van elkaar, en worden ze er sterker. De overheid zou ook het specialisme van drugsrechercheurs meer moeten koesteren. Nu wordt tegen iemand die al dertig jaar op het drugsspecialisme zit gezegd dat hij wijkagent moet worden. Dat schiet natuurlijk niet op.’