Prawda o o?wietleniu LED

Soft Secrets
21 Mar 2016

Kiedy? o?wietlenie LED by?o nowo?ci? w uprawie, ale to by?o dawno temu. Dzisiaj wielu hodowców ma do?wiadczenie z wykorzystaniem diod i nie musimy polega? tylko na tym, co producenci mówi? nam w swoich reklamach. Je?li teraz spodziewasz si? artyku?u propagandowego albo czekasz na rozstrzygni?cie, który producent zagwarantuje najlepsze o?wietlenie, obawiam si?, ?e musz? Ci? rozczarowa?. Teraz jest czas, aby obiektywnie spojrze? na o?wietlenie LED.


Kiedy? o?wietlenie LED by?o nowo?ci? w uprawie, ale to by?o dawno temu. Dzisiaj wielu hodowców ma do?wiadczenie z wykorzystaniem diod i nie musimy polega? tylko na tym, co producenci mówi? nam w swoich reklamach. Je?li teraz spodziewasz si? artyku?u propagandowego albo czekasz na rozstrzygni?cie, który producent zagwarantuje najlepsze o?wietlenie, obawiam si?, ?e musz? Ci? rozczarowa?. Teraz jest czas, aby obiektywnie spojrze? na o?wietlenie LED.

Modu? LED 12 volt z pasywnym ch?odzeniem

Kiedy? o?wietlenie LED by?o nowo?ci? w uprawie, ale to by?o dawno temu. Dzisiaj wielu hodowców ma do?wiadczenie z wykorzystaniem diod i nie musimy polega? tylko na tym, co producenci mówi? nam w swoich reklamach. Je?li teraz spodziewasz si? artyku?u propagandowego albo czekasz na rozstrzygni?cie, który producent zagwarantuje najlepsze o?wietlenie, obawiam si?, ?e musz? Ci? rozczarowa?. Teraz jest czas, aby obiektywnie spojrze? na o?wietlenie LED.

Seria modu?ów LED z pasywnym ch?odzeniem

Mam nadziej?, ?e niektórzy z Was z dok?adn? wiedz? o technologii LED mi wybacz?, ale my?l?, ?e jest konieczne, aby zacz?? od jej opisu. LED to skrót od Light Emitting Diod? (dioda elektroluminescencyjna).Technologia pracuje na zasadzie wafli pó?przewodnikowych, które przekszta?caj? energi? elektryczn? na ?wiat?o bezpo?rednio, bez znacz?cego produkowania ciep?a, co oznacza, ?e dioda mo?e przekszta?ci? wi?kszo?? energii na ?wiat?o. Dla zwyk?ego u?ytkownika oznacza to, ?e mniej energii b?dzie zu?ywanej, aby osi?gn?? tak? sam? ilo?? ?wiat?a. Dla hodowcy indoor ponadto oznacza to, ?e nasza uprawa nie b?dzie si? zbytnio nagrzewa? od ?ród?a ?wiat?a w jakikolwiek sposób, a ponadto b?dzie móg? on przenie?? ?ród?o ?wiat?a znacznie bli?ej ro?lin. Nale?y doda?, ?e nawet dioda nie konwertuje 100% energii elektrycznej na ?wiat?o, jak s?dz? niektórzy. W porównaniu z lampami MH i HPS efektywno?? konwersji energii elektrycznej na ?wiat?o jest mniej wi?cej dwukrotnie wi?ksza. Powinno by? ?atwo wywnioskowa?, ?e lampa 600W HPS mo?e by? zast?piona przez 300W modu? LED, co oczywi?cie nie jest do ko?ca prawd?, jak zobaczymy po lekturze kolejnych akapitów.

Naprawd? ma?y modu? LED jest wystarczaj?cy dla zwyk?ych ro?lin

Je?li jeste? zainteresowany, kiedy i gdzie rozpocz??a si? technologia LED, nale?y wiedzie?, ?e konieczne jest spojrzenie wstecz do pocz?tku 20 wieku, kiedy brytyjski badacz H.J. Round odkry? elektroluminescencj? w laboratoriach Marconi w 1907 roku. W1927 roku rosyjski badacz Oleg Losev og?osi? wyprodukowanie pierwszej diody elektroluminescencyjnej, co by?o pierwotn? nazw? LED. Diody mog? ?wieci? w ró?nym spektrum ?wiat?a, od ultrafioletu do podczerwieni (któr? znasz, na przyk?ad, z pilota do telewizora). Kolory ?wiat?a, w uproszczeniu dla laika, zale?? od sk?adu chemicznego pó?przewodnika. Ludzie mówi? oraz mo?esz przeczyta? w internecie, ?e rozwój niebieskich i bia?ych LED, które s? u?ywane w modu?ach do uprawy ro?lin, trwa? stosunkowo d?ugo. Pewne jest to, ?e mo?liwo?? wyboru pasma widma jest ogromn? zalet? LED. Oczywi?cie g?ównym celem bada? jest zupe?nie inny kierunek ni? uprawa. Celem naukowców by?o opracowanie ?ród?a ?wiat?a, które mo?e zast?pi? naturalne ?wiat?o dzienne i b?dzie produkowa? ?wiat?o przy ni?szych kosztach ni? przy zastosowaniu dotychczasowych ?arówek i alternatywnych ?róde? o?wietlenia fluorescencyjnego (?arówek energooszcz?dnych i ?wietlówek, co nie jest zupe?nie dok?adnym oznaczeniem, ale wszyscy go u?ywaj?).

Dioda emituj?ca niebieskie ?wiat?o

Poniewa? oszcz?dzanie energii zosta?o wymienione jako g?ówna zaleta LED, nale?y stwierdzi?, ?e aby diody si? ?wieci?y, potrzebujemy kontrolera i modu?u zasilania. Powszechnie stosowane s? obwody drukowane. Wad? technologii LED jest niska odporno?? na wysokie temperatury, konieczne jest wi?c, aby sch?odzi? modu? w jaki? sposób. Wydajno?? uk?adu ch?odzenia ma istotny wp?yw na trwa?o?? diody, która w optymalnych warunkach ?wieci nieporównywalnie d?u?ej ni? tradycyjne ?arówki. ?ywotno?? LED jest równie? jedn? z zalet przedstawianych przez producentów tej technologii. Je?li ch?odzenie jest niewystarczaj?ce, mo?e to doprowadzi? do uszkodzenia lub przerwania obwodów, co mog?oby prowadzi? do ca?kowitej lub cz??ciowej awarii sprz?tu o?wietleniowego. Niektóre rodzaje diod zaczn? miga? lub po prostu przestan? si? ?wieci?. Fakt, ?e uszkodzenie nie wp?ywa z regu?y na ka?dy odcinek oznacza, ?e ?wiat?a b?d? jeszcze cz??ciowo ?wieci?, je?li co? nie wysz?o. Jak ju? wspomniano, przegrzania modu?u mo?na unikn?? poprzez ch?odzenie go aktywnie lub biernie. Wi?kszo?? nowoczesnych modu?ów LED do uprawy ro?lin posiada ci?g?e aktywne ch?odzenie. W praktyce oznacza to, ?e modu? jest wyposa?ony w jeden lub wi?ksz? liczb? wentylatorów, które odprowadzaj? ciep?o od ?ród?a i z dala od p?ytek obwodów drukowanych. Ilo?? ciep?a jest nieporównywalnie ni?sza ni? ciep?a emitowanego przez ?arówki MH lub HPS - tak dla przypomnienia. Przyk?adem pasywnego uk?adu ch?odzenia mo?e by? modu? aluminiowy po??czony z modu?em LED. Ch?odnica rozprasza ciep?o pasywnie. Znajdziesz podobne urz?dzenie w komputerze. Prawdopodobnie ju? przysz?o Ci do g?owy, ?e aktywne ch?odzenie b?dzie korzysta? z kilku dodatkowych watów mocy - i oczywi?cie masz racj?. Mo?e to by? tak?e problemem, bo aktywne ch?odzenie nie jest ca?kiem ciche. Osobi?cie uwa?am, ?e d?wi?k ma?ych wentylatorów nie jest najg?o?niejszy z urz?dze? w growroomie, ale z pewno?ci? mo?emy zgodzi? si?, ?e ch?odzenie pasywne, które dzia?a cicho i ekonomicznie, jest bardziej odpowiednie dla growroomu. Najnowsze osi?gni?cia w modu?ach LED do uprawy zmierzaj? w tym kierunku, a producenci staraj? si? wykorzystywa? systemy ch?odzenia pasywnego.

Przyjrzyjmy si? teraz pochodzeniu modu?ów LED. Oficjalnie wi?kszo?? producentów twierdzi, ?e ich modu?y LED s? wykonane w Europie. To mo?e by? prawd?, ale tylko do pewnego stopnia. Modu?y mog? by? montowane tutaj, ale wi?kszo?? sk?adników, takich jak diody i po??czenia, wytwarza si? w Chinach. To samo w sobie nie oznacza, ?e modu?y lub diody s? z?ej jako?ci. Przecie? Chiny produkuj? co najmniej niektóre z elementów elektronicznych wielu ?wiatowych marek, w tym tych, które znane s? z jako?ci. W rzeczywisto?ci producenci wybieraj? sk?adniki, z których modut do uprawy b?dzie montowany, i to w istocie jest najwa?niejsze. Tak dtugo jak producent wybiera dro?sze i lepszej jako?ci komponenty, mo?e on zapewni? wysokiej jako?ci o?wietlenie do uprawy, nawet je?li jest ono oznaczone "Mad? in China".

Je?li ?ledzisz rynek sprz?tu do uprawy, na pewno zauwa?y?e?, jak wiele nowych firm produkuj?cych diody do uprawy pojawia si? ka?dego roku.

W poprzednich akapitach wspomnia?em do?? podstawowe informacje, które okre?laj?, czy modu? LED jest dobrej jako?ci. Wszystkie te wska?niki nie s? ca?kowicie bez znaczenia, je?eli
modu? emituje ?wiat?o w prawid?owym zakresie widma. My, hodowcy, musimy równie? wybiera? modu?y LED, które s? energooszcz?dne, nie s? ha?a?liwe i, co najwa?niejsze, te modu?y, przy których ro?liny pokazuj? silne oznaki wzrostu i znacz?cych formacji kwiatowych. Po prostu musimy mie? silne p?dy i p?ki du?e oraz twarde, a osi?gniemy to po??czenie tylko wtedy, gdy mamy poprawn? kompozycj? ?wiat?a. Jak ju? wspomniano, uprawa ro?lin nie jest g?ównym tematem w?ród ?wiatowych liderów o?wietlenia. Firmy takie jak OSRAM i PHILIPS zarobi? o wiele wi?cej pieni?dzy poprzez rozwijanie LED do lamp sto?owych i ?yrandoli do salonu.

A poniewa? diody ?atwo zdoby? i ka?da z?ota r?czka mo?e zmontowa? modu? LED w swoim ma?ym warsztacie, wielu entuzjastów rzuci?o si? do opracowania prawid?owej kombinacji ?wiate? do uprawy. Podstawowe informacje i wskazówki na temat tego, które spektrum ?wiat?a jest odpowiednie do wzrostu i kwitnienia, s? znane od dawna. Niemniej jednak w celu uzyskania ?wiat?a bardziej funkcjonalnego konieczne jest utworzenie dok?adnego po??czenia na podstawie do?wiadcze? praktycznych - doda? tutaj, odj?? tam. Pierwsze modu?y LED dla hodowców marihuany mia?y jedn? ogromn? wad?: ro?liny pod nimi nie kwit?y dobrze. By?y kwieciste, ale wielko?? i twardo?? p?ków nie mog?y by? porównywane z odmianami uzyskanymi dzi?ki mocy ?arówek HPS. Ten pocz?tkowy problem przyniós? technologii LED tak z?? s?aw? w?ród hodowców, ?e nawet dzi? b?dziesz walczy?, aby przekona? niektórych do?wiadczonych hodowców, nie wspominaj?c nawet o nowicjuszach, ?e zasz?y spore zmiany na lepsze i mo?liwe jest przy u?yciu diod wyhodowanie naprawd? doskona?ego towaru.

Zwró?my teraz uwag? na praktyk?. Jak cz?sto s?ysza?e?, ?e przy uprawie pod modu?ami LED mo?na uzyska? wydajno?? dwóch gramów na wat zu?ywanej energii? Innymi s?owy b?dzie to oznacza?, ?e pod 300W modu?em LED wyhodujesz 600 gramów?Tak, s?ysza?em te? to kilka razy.Ale nigdy tego nie widzia?em - a bardzo chcia?bym. Mam dwie uwagi krytyczne. Modu? 300W LED z aktywnym ch?odzeniem musi mie? albo mniejsz? moc, lub wi?ksze zu?ycie. Powód jest prosty. Gdybym obsadzi? modu? 300 diodami IW ka?da (uwaga autora: od niedawna mo?na obserwowa? nadej?cie 3W diod), na pewno posiada?bym modu? 300W, ale nadal musz? mie? aktywne ch?odzenie, które z tego wyj?cia b?dzie korzysta?. Oznacza to, ?e zu?ycie energii w module jest w rzeczywisto?ci kilkadziesi?t watów wy?sze, wi?c przemiana na gramy jest zniekszta?cona. Mój drugi zarzut jest taki, ?e moje w?asne i cudze udokumentowane do?wiadczenia nie mog? potwierdzi? tego wyniku, nawet przez przypadek. Mog? uzyska? maksymaln? stabilno?? zwrotu rz?du 1,4 gramów na wat przy uprawie klasycznych odmian i klonów, o minimalnej fazie wzrostu 14 dni.

Najcz??ciej zadawane pytanie w dyskusji o modu?ach LED dotyczy mocy. Na jakiej mocy modu? LED musz? wymieni? ?arówk? 600W HPS? Na podstawie aktualnej wiedzy mog? powiedzie?, ?e wyniki b?d? najbli?sze, je?li zdecydujesz si? na modu? LED o mocy oko?o 30-40% ni?szej ni? ?arówki HPS, których u?ywa?e? do tej pory. Nale?y wi?c wymieni? ?arówki 1000W modu?em LED 600-700W. 600W HPS ?arówki mog? by? skutecznie zast?pione 350-400W LED. Mo?esz zast?pi? modu?em LED co najmniej 240W ?arówki 400W i 150W modu?em LED ?arówki 250W HPS. Wska?niki te zosta?y obliczone dla odpowiedniego o?wietlenia dla danej ilo?ci miejsca. Pytanie o wymian? tradycyjnych ?arówek HPS na LED mo?na równie? zada? w inny sposób. Czy to mo?liwe, aby zwi?kszy? ilo?? plonów zebranych w danej przestrzeni w przypadku korzystania z modu?u LED o takiej samej mocy jak moc moich obecnych ?arówek HPS? Mówi?c wprost, co si? stanie, je?li zamiast ?arówki 600W HPS zawiesi? w growroomie modu? 600WLED? Nie ma do ko?ca jasnej odpowiedzi. W teorii mo?na oczekiwa?, ?e zwi?kszy si? ci??ar ro?liny o 30-40%. W takim przypadku b?dziemy mogli powiedzie?, ?e je?li o?wietlimy powierzchni? 1x1 m ?arówk? 1000W HPS, to otrzymamy 40% wi?kszy plon. To oczywi?cie nieprawda, bo zawsze musimy u?y? lampy, której wynik odpowiada powierzchni, któr? zamierzamy o?wietli?. Modu?y LED mog? by? stosowane przede wszystkim w ten sposób, aby osi?gn?? takie same wyniki przy jednoczesnym zmniejszeniu zu?ycia energii elektrycznej, a nie w celu zwi?kszenia wydajno?ci przy tym samym zu?yciu.

Co jeszcze wiemy o uprawie pod LED? W pierwszej cz??ci tego artyku?u wspomnia?em, ?e modu?y LED nie emituj? ciep?a, a raczej, ?e emituj? go niewiele w porównaniu z ?arówkami HPS. Daje to ogromn? przewag? dla hodowcy, który ma problem z nadmiernymi temperaturami na plantacji.Ten problem mo?e wyst?pi? w przypadku nas?onecznionych domów, mieszka? na poddaszu, growroomów na dachu itp. i oczywi?cie wyst?puje cz??ciej i przez d?u?szy okres roku w krajach bli?ej równika. Z tego powodu popyt na modu?y LED jest wy?szy w krajach o wy?szych temperaturach w ci?gu dnia ni? w tych w strefie umiarkowanej - g?ówny powód zakupu LED to ich tania eksploatacja. W?a?nie natkn??em si? na temat temperatury. Je?li nie trzeba zbyt mocno sch?adza? growroomu, nie trzeba uruchamia? klimatyzacji i nawet wentylator nie musi pracowa? na najwy?szych obrotach. B?dziesz móg? wi?c zaoszcz?dzi? pieni?dze nie tylko na energii elektrycznej do o?wietlenia, ale równie? na wentylacji. Ale co nale?y zrobi?, je?li potrzebujesz ciep?a tradycyjnych ?arówek HPS do uprawy? Masz dwie mo?liwo?ci - wyposa?y? growroom w ogrzewanie, co ma prawdopodobnie niedocenione korzy?ci z powodu ni?szego zu?ycia modu?ów LED (do ogrzewania elektrycznego) lub ponowne si?gn?? po ?arówki HPS. Chc? przez to powiedzie? jedno: technologia uprawy LED nie nadaje si? dla ka?dego, w ka?dym przypadku.

Je?li masz upraw? w domu na strychu, diody s? bardzo odpowiednie dla Ciebie, poniewa? zwykle jest wi?cej ciep?a, nie mniej, w takich miejscach. Je?li natomiast Twoja uprawa jest w piwnicy lub w nieogrzewanym domu, problemem b?d? raczej niskie temperatury, a tym samym b?dzie warto skorzysta? z ?arówek HPS, które daj? ro?linom wystarczaj?c? ilo?? ciep?a i ?wiat?a.

Nie tak dawno temu spotka?em producenta modu?ów LED do uprawy. Jest przedstawicielem trzeciej generacji swojej rodziny pracuj?cej przy zastosowaniu sztucznego o?wietlenia do uprawy zwyk?ych ro?lin szklarniowych. Powiedzia? mi jedn? bardzo ciekaw? rzecz, o której nie pomy?la?em a? do tej pory, i która naprawd? przyku?a moj? uwag?. Nie jest niczym nowym fakt, ?e diody emituj? ?wiat?o w kszta?cie sto?ka.

W module do uprawy LED istnieje kilka diod o ró?nych kolorach. Hodowca potrzebuje ?wiat?a ze wszystkich diod po??czonego tak, ?e wszystkie ro?liny otrzymuj? t? sam? dawk? ?wiat?a w ci?gu przewidywanego zakresu. Dlatego wa?ne jest, aby ?ród?o ?wiat?a nie by?o zbyt blisko ro?liny. Absolutnie idealnym rozwi?zaniem jest ruchome ?ród?o ?wiat?a, w tym przypadku modu? LED, która przemieszcza si? nad ro?linami, gwarantuj?c ten samego zakres widma dla wszystkich ro?lin.

Nie zapomnia?em czego?? Tak, oto kilka ostatnich cz??ci informacji. Pod o?wietleniem LED p?ki zwykle nie osi?gn? tego samego rozmiaru jak dzi?ki mocy ?arówek HPS, ale w sumie b?dzie ich wi?cej i nawet te dolne b?d? warte zachodu. Przy uprawie pod kilkoma lampami dobrze jest zast?pi? po?ow? ?arówek HPS diodami o po?owie mocy. ?niwo b?dzie w tym przypadku takie samo, a zu?ycie energii elektrycznej b?dzie ni?sze. Oczywi?cie trzeba jeszcze upewni? si?, ?e temperatura nie wzro?nie znacznie powy?ej 30°C.

Podsumowuj?c by? mo?e nale?y stwierdzi?, ?e dla ma?ej uprawy domowej lub mikrouprawy nadaj? si? modu?y zasilane 12V. Ich wielk? zalet? jest proste ch?odzenie pasywne i wystarczaj?ca moc. Najwa?niejsz? i ostatni? wad? technologii pozostaje jej do?? wysoka cena. To jest oczywi?cie wzgl?dne, bo ujrzysz oszcz?dno?ci przy obni?onych kosztach energii elektrycznej, które mo?na obliczy?. ?ycz? wielu sukcesów przy praktycznym wykorzystaniu LED do uprawy Twoich ro?lin.

S
Soft Secrets