Legale wiet komt eraan, mét ontmoedigingscampagne
Er komt een landelijke voorlichtingscampagne over de risico's van wietgebruik, tegelijk met de introductie van legale wiet. Zo wil de regering voorkomen dat het experiment met legale wiet cannabisgebruik normaliseert.
Klanten van coffeeshops waar de wiet te koop zal zijn worden 'actief' gewezen op de risico's van gebruik. Op de verpakking van de legale wiet zal de samenstelling staan, plus de hoeveelheid werkzame stof en de uitleg over wat de gezondheidsrisico's zijn. Dit blijkt uit het concept voor de Wet uniform experiment gesloten coffeeshopketen. Het kabinet heeft de stukken voor advies gestuurd aan de politie, het Openbaar Ministerie, de rechterlijke macht, de Inspectie voor gezondheidszorg en jeugd (IGJ) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). In het regeerakkoord hebben VVD, CDA, D66 en ChristenUnie afgesproken dat het experiment met de verkoop van legaal geteelde wiet er komt.
Betrouwbaar product
Telers die onder toezicht de legale wiet gaan kweken worden geworven via een openbare aanbesteding. De telers mogen alleen voor het experiment hennep telen. Ze moeten een betrouwbaar product leveren, waarvan de kwaliteit en samenstelling door hen wordt vastgesteld. 'Onder de meer specifieke eisen', staat in het wetsvoorstel, 'vallen ook het verpakken en het vervoer van de hennep. Het gaat om een kostbaar product dat onder geen beding mag weglekken naar het illegale circuit.' Een commissie moet het kabinet adviseren over de handelsvoorraad en over de prijs van de legale wiet.
De 'experimenteerwet' krijgt een looptijd van vijf jaar en twee maanden. Die termijn gaat in als de Eerste Kamer het voorstel heeft aangenomen. Ook als het parlement de wet vlot behandelt, zou het experiment praktisch gezien op zijn vroegst eind 2019, begin 2020 kunnen beginnen. Na het besluit in de Eerste Kamer bereidt een commissie het experiment voor. Die fase 'duurt tot een tijdstip dat door de minister van Justitie en Veiligheid en de minister voor Medische Zorg wordt vastgesteld', staat in het concept. Ze dient ook om 'de teler(s) en gemeenten aan te wijzen die zullen deelnemen aan het experiment en hen in staat te stellen zich voor te bereiden op hun deelname aan het experiment'. Het is de bedoeling dat in zes tot tien regionaal verspreide gemeenten legale wiet gaat worden verkocht. De coffeeshops in de deelnemende gemeenten worden voorzien van op kwaliteit gecontroleerde hennep die in voldoende soorten beschikbaar is. Na de voorbereidingsfase volgt een periode van vier jaar waarin legaal hennep wordt geteeld en geleverd aan aangewezen coffeeshops. Na de vier jaar volgt een 'afbouwfase' van maximaal zes maanden. 'Dat wil zeggen dat dan de situatie is hersteld zoals deze bestond vóór het experiment.' Een evaluatiecommissie moet dan binnen vier maanden een verslag opstellen waarop het kabinet weer binnen vier maanden een standpunt naar het parlement moet sturen.'In strijd met internationale verdragen'
Cyrille Fijnaut, emeritus hoogleraar criminologie en strafrecht, is kritisch. Hij vindt het voorstel weliswaar procedureel zorgvuldig, gezien de commissies voor advies en evaluatie, maar hij hekelt de samenstelling van de adviescommissie: 'Voor zover ik kan zien is er niemand bij die aantoonbaar verstand heeft van mogelijke effecten van legalisering op zwarte markten, van de teelt en handel in wiet in Nederlandse setting, dan wel ervaring heeft met de opzet van dit soort experimenten.'
Fijnaut vindt het ook 'bijzonder eigenaardig' dat coffeeshops worden ingezet. 'Die heeft men in de voorbije decennia laten verworden tot commerciële (export)bedrijven en zij worden nu opeens, wellicht tegen hun zin, gedwongen tot winkelnering bij bepaalde productiebedrijven - en tot belangrijkste vehikel van een politiek experiment gemaakt. Waarom wordt niet een apart distributiecircuit opgezet voor de verkoop van de onder staatstoezicht geteelde wiet?' Fijnaut acht het experiment bovendien in strijd met internationale verdragen. 'Die bieden geen ruimte voor de productie van verboden drugs voor recreatieve doeleinden.'
