Duurzaam, trendy en veelzijdig - De cannabisconsumenten onder de loep

26 Jun 2017

Er hangt iets in de lucht. Jarenlang zijn cannabisconsumenten en ondernemers uit de cannabiswereld als paria’s behandeld. Nu is er ineens vanuit allerlei hoeken interesse voor deze business. De cannabismarkt zit in de lift. Jong en oud ontdekken de vele mogelijkheden die cannabis te bieden heeft. In de VS wordt wiet nu zelfs geassocieerd met een gezonde levensstijl.


 In de beeldvorming zijn blowers en andere cannabisliefhebbers bijna een halve eeuw neergezet als langharige, werkschuwe types. Mainstream media vinden het lastig om dat beeld los te laten. Nog steeds verschijnen er beelden van het legendarische Kralingse Bos festival in actualiteitsprogramma’s als het over cannabis gaat. Mensen die wel eens een coffeeshop of een cannabis social club bezoeken weten dat dit beeld niet klopt. Maar nu lijkt dit besef ook langzaam door te dringen tot de rest van de wereld. Cannabis is hot! Het valt niet meer te ontkennen. Het schimmige imago waar cannabis jarenlang onder gebukt ging, maakt in razendsnel tempo plaatst voor dat van een duurzaam, trendy, veelzijdig product. Niet voor niets stromen investeerders, ondernemers en marktonderzoekers van alle kanten toe en tonen zij ineens buitengewone interesse voor de cannabismarkt.

Wie is je klant?

Door de legalisering van (medicinale) cannabis treden ook de normale marktmechanismen in werking. Commerciële partijen proberen consumenten te verleiden om bepaalde merken en/of producten te kopen. En regel nummer één voor elke normale business is dat je moet weten wie je klant is. Voor ondernemers en investeerders in de cannabismarkt zijn consumentenonderzoeken daarom cruciaal. Wie zijn die cannabisconsumenten? Waar halen ze hun informatie vandaan? Hoe gedragen ze zich? En wat vinden ze verder allemaal interessant?

Whoopi en Maya lijn

In Canada wordt cannabis in 2018 legaal, in de VS hebben enkele grote staten wiet gelegaliseerd en in Europa komt Duitsland in beweging. Onze oosterburen roepen consumenten massaal op om zich aan te melden voor een onderzoek dat de lange-termijn effecten van recreatief cannabisgebruik moet bepalen. Ze hebben maar liefst 25.000 consumenten nodig om de gevolgen van cannabis op mentaal gezonde, volwassen gebruikers’ te onderzoeken. New Frontier Data en BDS Analytics, twee organisaties in de VS, onderzoeken de wensen en gedragingen van verschillende groepen cannabisconsumenten. Een van die onderzoeken laat zien dat steeds meer vrouwen de wiet hebben ontdekt om stress, angsten of pijn tegen te gaan. Producenten zijn daar onmiddellijk op ingesprongen door het aanbieden van cannabisproducten die speciaal voor vrouwen zijn ontwikkeld. Zo is er bijvoorbeeld de Whoopi en Maya lijn met cannabishoudende producten die speciaal ontwikkeld zijn om menstruatiepijn tegen te gaan. Denk aan bodybalsem, cacaoboter, badzout en tincturen. Vrouwen zijn extra interessant omdat commerciële partijen zich realiseren dat zij als poortwachter fungeren voor de mainstream markt, wanneer cannabis zijn ‘stoner’ stigma kwijtraakt. Een andere in het oog springende uitkomst uit het Amerikaanse onderzoek is dat cannabisconsumenten meer sporten dan mensen die geen wiet gebruiken. Het gaat dan vooral om buitensport, fitness en yoga. Voor een groep Amerikaanse cannabisconsumenten past cannabis kennelijk bij een gezonde levensstijl. Cannabis is niet per se onderdeel van de zogenoemde ‘couch-potato’ levensstijl, oftewel lekker met een zak chips op de bank onderuit hangen.

Discrete luxe producten

De Amerikaanse cannabismarkt draait op volle toeren. Door de legalisering veranderen vraag en aanbod in rap tempo. De consumptie van het aandeel gedroogde wiettoppen neemt bijvoorbeeld sterk af. In plaats daarvan stappen steeds meer consumenten over op concentraten en eetbare cannabisproducten zoals winegums en reepjes (edibles). De trend naar meer luxe producten is met name terug te zien op de recreatieve markt in Colorado. Er zijn vape-pennen die je kunt vullen met concentraten en slim gedoseerde edibles. Dit soort producten waren niet of nauwelijks beschikbaar toen cannabis nog illegaal was. Ook worden er veel meer voorgedraaide jointjes verkocht. Dat zijn daar geen jointjes meer die gemaakt zijn met restjes wiet. Het zijn topproducten geworden van de hoogste kwaliteit, met de duurste wietvariëteiten, verpakt in chique doosjes die makkelijk mee te nemen zijn. De trend naar vaping heeft volgens onderzoekers ook te maken met de behoefte aan discretie. Een joint ruik je al van een kilometer afstand, vaping is een meer discrete manier van cannabisconsumptie. Dat past bij de radicale verandering in de maatschappelijke visie op het roken van tabak. Het is tegenwoordig ‘not done’ om anderen met jouw gerook lastig te vallen.

Verschillen

Het Amerikaanse onderzoek laat grote verschillen in gedrag zien tussen allerlei groepen cannabisconsumenten. Vrouwen staan er anders in dan mannen, jong doet het anders dan oud en de manieren waarop mensen cannabis consumeren beginnen steeds verder uiteen te lopen. De klassieke blower is nog net niet rijp voor het museum. Medicinale cannabisconsumenten geven drie keer zoveel geld uit als recreatieve consumenten. Ze kopen ook grotere hoeveelheden van dezelfde soort. Recreatieve consumenten zijn meer geneigd om kleine porties te kopen, zodat ze verschillende soorten kunnen uitproberen. In 2016 leverde de legale cannabismarkt in de VS 6,5 miljard dollar op. Deze is in 2025 naar verwachting uitgegroeid tot 24 miljard.

Nederland

Veel Nederlandse cannabisliefhebbers staan er waarschijnlijk niet bij stil. De Nederlandse markt is in feite nog illegaal, omdat wiet kweken nog steeds illegaal is. Daarom is het productaanbod beperkt en niet stabiel. In de coffeeshop kun je weliswaar uit verschillende soorten kiezen, maar je bent er nooit zeker van of je bij je volgende bezoek hetzelfde product kunt krijgen. Coffeeshopeigenaren kunnen vaak niet aan de soorten en kwaliteit komen die hun klanten het liefste willen hebben. Consumenten moeten het doen met wat er op dat moment te krijgen is. Er is al helemaal geen sprake van producten die voor specifieke doelgroepen zijn ontwikkeld, bijvoorbeeld vrouwenwiet. In zo’n situatie ben je alleen zeker van het product als je het zelf kweekt of degene kent die het produceert. Wat het verschil is tussen een legale en een illegale markt zal consumenten in Nederland pas gaan opvallen als de productie en verkoop van wiet en hasj écht legaal worden. Dan pas kun je als consument écht je wensen kenbaar maken en zullen ook hier binnen de kortste keren andere producten op de markt komen en nieuwe trends ontstaan. Het is goed mogelijk dat de rokende cannabisliefhebber dan binnen korte tijd voorbij wordt gestreefd door de cannabis drinkende of etende liefhebber. Door: Nicole Maalsté